این قرارگاه بنا به تاکید رئیس‌جمهور و مصوبات ستاد تنظیم بازار و با هدف حمایت از حقوق مصرف کنندگان و برقراری آرامش در بازار مرغ تشکیل شد.
با راه‌اندازی قرارگاه ساماندهی مرغ در کشور، جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ در استان فارس هم برگزار و در این جلسه مقرر شد که فروشندگان باید ملزم به رعایت قیمت تصویب شده شوند و کشتارگاه ها نیز تا اطلاع ثانوی اجازه نخواهند داشت نسبت به قطعه بندی و انجماد مرغ اقدام نمایند.
همچنین نمایندگان سازمان‌های جهادکشاورزی، صمت و اداره کل دامپزشکی موظف شدند که به صورت ثابت در کشتارگاه ها مستقر شوند و همه فعالیت ها از زمان ورود مرغ زنده تا خروج مرغ گرم و ارسال به مراکز توزیع را صورتجلسه کنند.
این تصمیمات واکنش های متفاوتی را از سوی تولیدکنندگان، فروشندگان و مصرف کنندگان به دنبال داشت.
مشکلات بازار مرغ
رئیس اتحادیه صنف مرغ و تخم مرغ فروشان شیراز با ابراز گلایه از شرایط کنونی فروشندگان مرغ، اظهار کرد: با تصویب قیمت ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان برای مرغ گرم، سود فروشندگان مرغ از ۱۰ درصد به ۶ درصد کاهش یافته و می توان گفت کسب و کار مرغ فروشان به ورطه نابودی کشیده شده است، به طوری که بسیاری از واحدهای صنفی در شرف ورشکستگی و تعطیلی قرار دارند.
منصور نجفی افزود: در شرایط کنونی عرضه هرگونه مرغ قطعه بندی شده در سطح اصناف ممنوع شده است. این تصمیم در جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور به ریاست وزیر جهاد کشاورزی گرفته شد و تا اطلاع ثانوی عرضه مرغ تکه‌ای یا قطعه شده در تمامی واحدهای صنفی ممنوع است.
وی ادامه داد: تصویب قیمت ۲۴۹۰۰ تومان برای مرغ نه تنها سودی برای فروشندگان ندارد بلکه آنها را با ضرر و زیان زیادی رو به رو کرده است و این مسئله باعث شده که فروشندگان مجبور شوند هزینه های آب، برق، تلفن، گاز و حقوق کارگران شان را از جیب خود پرداخت کنند. در همین چند روز اخیر به دلیل نبود درآمد، حدود ۱۵ واحد صنفی تصمیم به تعطیلی گرفتند.
نجفی با بیان اینکه فروشندگان مرغ مظلوم واقع شده اند، گفت: با اینکه فروشندگان در افزایش قیمت و گرانی مرغ نقشی نداشتند اما در حال حاضر با اعمال سیاست تصویب قیمت مرغ، تنها فروشندگان هستند که دچار ضرر هنگفتی شده اند. می توانم بگویم چوب مشکلات بازار مرغ بر سر فروشندگان خورده است. در صورتی که این قشر هم برای امرار معاش خود مانند بقیه مردم با مشکلات زیادی رو به رو هستند.
وی تعداد واحدهای صنفی عرضه کننده مرغ که تحت نظارت این اتحادیه فعالیت دارند را بیش از ۶۰۰ واحد قلمداد کرد و یادآور شد: تنها ده تا پانزده واحد صنفی مرغ در نقاط خوبی از شهر قرار دارند و می توانند در این شرایط دوام بیاورند. بسیاری از فروشندگان مرغ در مناطقی از شهر واقع شده‌اند که در شرایط عادی هم فروش خوبی ندارند.
وی ادامه داد: اکثر کسانی که در سال های اخیر برای دریافت جواز کسب مرغ فروشی به اتحادیه مراجعه کرده‌اند، جوانانی تحصیلکرده هستند که از سر ناچاری و برای کسب درآمد به این شغل روی آورده‌اند.
او افزود: این روزها فروشندگان زیادی در این صنف با من تماس می گیرند و از وضعیت خود گلایه می‌کنند. آنها برای دلگرمی به ادامه فعالیت هایشان در این صنف نیاز دارند که از فروش مرغ، به سود واقعی و قانونی خود برسند.
نجفی ادامه داد: مرغ با در نظر گرفتن سود واقعی و اصلی فروشندگان باید با مبلغی حدود ۲۵۲۰۰ تومان به فروش برسد.
وی در رابطه با نارضایتی مردم از بالا رفتن قیمت مرغ، گفت: افزایش قیمت مرغ ربطی به فروشندگان در شیراز ندارد. آنچه به عنوان محصول در اختیار فروشنده قرار می گیرد باید با ۱۰ درصد سود به فروش برسد. برخی از فروشندگان حتی در شرایط عادی هم از سود کمتری بر روی مرغ بهره می برند.
رئیس اتحادیه فروشندگان مرغ، تخم مرغ و ماهی شیراز، افزود: قیمت مرغ بر اساس نرخ اتحادیه کشتارگاه ها و مرغداری ها و با توجه به عوامل مختلف اعلام می شود که اتحادیه فروشندگان در آن نقشی ندارد. البته در حال حاضر بازار مرغ حتی با قیمت تصویب شده هم وضعیت مناسبی ندارد و مردم به دلیل کاهش قدرت خرید، کمتر برای تهیه این کالا به بازار مراجعه می کنند.
وی با اشاره به گسترش ویروس کرونا در اواخر سال ۹۸ و ادامه دار بودن شرایط نامطلوب این بیماری، گفت: شیوع بیماری کووید۱۹ باعث شد که با کاهش قدرت خرید مردم و رکود بازار مرغ مواجه شویم و بحران بازار مرغ در ماه های اخیر هم به مشکلات افراد فعال در این صنف دامن زد. ما حتی برای مدتی با کمبود مرغ در بازار مواجه شدیم. البته این کمبود به دلیل فرارسیدن عید نوروز بود و در حال حاضر شرایط بهتر شده است.
این فعال صنفی بیان داشت: بدون شک فروشندگان هم خواستار ایجاد آرامش در بازار مرغ و رضایت مردم از وضعیت این بازار هستند. ما نیز موافق با افزایش غیر منطقی قیمت ها در بازار نیستیم. زیرا افزایش بی‌رویه و غیراصولی قیمت ها قطعا باعث رکود بازار خواهد شد. اما تحریم ها و مشکلات اقتصادی کشور شرایط را برای فروشندگان بسیار دشوار کرده است. امیدوارم تدابیر اساسی برای برطرف شدن مشکلات فروشندگان مرغ اتخاذ شود.
کاهش قدرت خرید مردم
نارضایتی فروشندگان مرغ از اعمال سیاست های مربوط به تصویب قیمت مرغ گرم توسط قرارگاه ساماندهی مرغ کشور و تقاضای افراد فعال در این صنف برای بالا بردن سود حاصل از فروش مرغ در حالی است که اغلب مردم از بالا رفتن قیمت مرغ گله مند هستند و معتقدند که خرید مرغ در شرایط کنونی حتی با قیمت تعیین شده توسط دولت هم برایشان امکان پذیر نیست.
با گذر از بازار و با نگاهی دقیق تر به رفت و آمدها می توان دریافت که برخی حاضرین در بازار برای خرید نیامده اند. برخی از مردم فقط نظاره گر هستند و بعضی هم قیمت ها را می پرسند و بدون اینکه خریدی انجام دهند از مغازه های مرغ فروشی خارج می شوند.
برخی از شهروندان معتقدند که قیمت تصویب شده برای مرغ گرم همان قیمت مرغ آزاد در ماه های گذشته است.
وقتی از زن میانسالی که برای خرید مرغ در جلوی یکی از فروشگاه های واقع در بلوار سیبویه شیراز منتظر ایستاده است، وضعیت قیمت ها را پرسیدیم. پاسخ داد: قیمت مرغ نسبت به چند ماه گذشته افزایش چشمگیری داشته است. غذا یک نیاز ضروری است و ما نمی توانیم برخی از مواد غذایی بخصوص مواد پروتئینی را از سفره مان حذف کنیم، کاری که امروز برای ما دشوار شده است.
این بانوی شیرازی افزود: خرید مرغ با همین قیمت تصویب شده هم برای ما سخت است. مرغ یکی از ارزانترین محصولات پروتئینی محسوب می شد اما متأسفانه قیمت مرغ در ماه های اخیر سیر صعودی به خود گرفت و اگر باز هم با افزایش قیمت گوشت مرغ مواجه شویم چاره ای جز حذف مرغ از سبد مصرفی خود نخواهیم داشت.
تلاش برای بازگشت ثبات به بازار مرغ
اما مسئولان نظارت بر حوزه تولید و توزیع مرغ، در خصوص وضعیت این بازار و اعمال سیاست های قرارگاه ساماندهی مرغ کشور نظر دیگری دارند. آنها بر این باور هستند که اگر عرضه مرغ با قیمت ۲۴۹۰۰ تومان تصویب نمی شد، اکنون با افزایش جهشی و غیرمنطقی نرخ مرغ مواجه می شدیم و مرغ با قیمت بسیار بالاتری نسبت به قیمت تصویب شده به فروش می رسید.
مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس به ارزیابی وضعیت کنونی بازار مرغ شیراز پرداخت و اظهار کرد: بازار مرغ در پی جلسات قرارگاه ساماندهی مرغ کشور که به ریاست وزیر جهاد کشاورزی و با حضور نمایندگانی از ارگان‌های مختلف از جمله قوه قضائیه و وزارت صمت تشکیل شد، در وضعیت بسیار بهتری نسبت به ماه های گذشته قرار دارد.
صمد رنجبری افزود: ما نیز در استان فارس جلسه ای را متناظر با جلسات قرار گاه ساماندهی مرغ کشور با حضور مسئولان استانداری فارس و همه عوامل و دستگاه های ذیربط برگزار کردیم تا بتوانیم آرامش را در بازار مرغ شیراز حکمفرما کنیم.
رنجبری خاطر نشان کرد: هرچند مقاومت هایی برای اعمال این قیمت ها وجود داشت اما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا با تشدید نظارت ها و همکاری عوامل مختلف دخیل در بازار مرغ از جمله مرغداری‌ها، کشتارگاه ها و واحدهای صنفی عرضه کننده گوشت مرغ، این مقاومت ها را به حداقل برسانیم و به تعادل بازار مرغ کمک کنیم.
او افزود: در حال حاضر مرغ آماده طبخ در سطح شهر برای مصرف کننده کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان قیمت گذاری شده و همه فروشندگان مرغ ملزم به رعایت قیمت اعلام شده توسط قرارگاه ساماندهی مرغ کشور هستند.
وی با اعتقاد به اینکه هیچ گونه مشکلی در تأمین نیاز بازار مصرف استان فارس نداریم، بیان کرد: نیاز بازار مصرف استان فارس حدود ۳۵۰ تا ۳۷۰ تن مرغ گرم در روز است و خوشبختانه در شرایط کنونی این نیاز برطرف شده است.
رنجبری در خصوص نارضایتی مردم از قیمت تعیین شده مرغ گرم، گفت: دولت با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید مرغ مانند حمل و نقل و هزینه نهاده های تولید که با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین می شود، اقدام به تصویب قیمت مرغ گرم کرده است. در واقع اگر نهاده های یارانه ای مورد نیاز مرغداران تأمین نمی شد، با افزایش چشمگیر قیمت مرغ مواجه می شدیم و مرغ با قیمت بسیار بالاتر از قیمت تصویب شده به فروش می رسید.
وی ادامه داد: پیش از اعمال این سیاست ما با قیمت های بالاتری رو به رو بودیم و هنوز هم بسیاری از عوامل دخیل در بازار مرغ معتقد هستند که قیمت مرغ گرم بالاتر از قیمت تصویب شده است، اما دولت بر این باور است که قیمت تصویب شده هم به نفع مصرف کننده است و هم منافع تولید کننده در آن دیده شده و می تواند تولید را پایدار نگه دارد. در واقع قرارگاه ساماندهی مرغ کشور با بررسی همه اجزای مرتبط و هماهنگ کردن این اجزا در حوزه مرغ، ترتیبی اتخاذ کرد تا کمبود و به تبع آن افزایش بی رویه قیمت مرغ در بازار تکرار نشود.
رنجبری افزود: قیمت تعیین شده قیمتی معقول و منطقی است. اگر قیمتی کمتر از قیمت تصویب شده اعلام می شد، قطعا تولید کنندگان و کشتارگاه ها با ضرر زیادی رو به رو می شدند. در واقع در این قیمت گذاری سود چندانی برای مرغداری ها، کشتارگاه ها، واحدهای صنفی و فروشندگان در نظر گرفته نشده است.
مدیریت توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، بیان داشت: سود فروشندگان همان سود مصوب ۵ تا ۷ درصد است. حتی ممکن است که قیمت ۲۴۹۰۰ تومان در این شرایط سود کمتری برای آنها داشته باشد. اما برای ثبات در این بازار و منطقی شدن قیمت ها لازم است که فروشندگان با این شرایط کنار بیایند.
وی اضافه کرد: بدون شک تورمی که در بخش های مختلف اقتصاد کشور ایجاد می شود، تولید کننده را هم در تنگنا قرار می دهد. اگر مرغداری ها ضرر کنند، برای ادامه فعالیت هایشان با مشکل مواجه می شوند و متوقف شدن تولید باعث ایجاد کمبود، افزایش جهشی نرخ مرغ و گران‌فروشی در بازار خواهد شد.
رنجبری با بیان اینکه ممکن است اعمال محدودیت های کرونایی به مازاد در تولید مرغ منجر شود، تصریح کرد: ما پیش بینی می کنیم که محدودیت های کرونایی باعث کاهش قیمت ها شود. بنابراین اگر قیمت مرغ زنده که برای تولید کننده ۱۷۱۰۰ تومان در نظر گرفته شده، کاهش پیدا کند، دولت برای خرید مازاد مرغ از تولید کنندگان اقدام می کند.
وی از تأمین شدن صد در صدی نهاده های تولید در شرایط کنونی خبر داد و تشریح کرد: تا پیش از مهرماه سال ۹۹ برای تأمین نهاده ها با مشکلات زیادی رو به رو بودیم. اما حدود شش ماه است که دولت نهایت تلاش خود را برای تأمین نهاده های مرغداری ها به کار گرفته است. هر چند که هنوز هم با مشکلاتی برای به موقع تأمین شدن نهاده ها مواجه هستیم، اما نیاز مرغدار در این بخش به صورت صد در صد تأمین می شود.
رنجبری یادآوری کرد: بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس مقرر شده که با تشویق مرغداری ها و تأمین صد در صدی و به موقع نهاده های تولید، فرآیند جوجه ریزی را متناسب با نیاز استان که حدود ۷ تا ۸ میلیون قطعه جوجه ریزی در ماه است، انجام دهیم تا کمبودی از نظر فراهم شدن مرغ مورد نیاز مردم در بازار احساس نشود.
این مقام مسئول ادامه داد: در اسفندماه ۹۸ برای برطرف کردن نیاز بازار در ایام نوروز حجم زیادی جوجه ریزی داشتیم که به دلیل شیوع بیماری کرونا و تعطیلی رستوران ها با کاهش تقاضا و مازاد عرضه روبه رو شدیم و این امر منجر شد که در مقطعی تعداد زیادی جوجه معدوم شود. اما از آنجا که زمان پرورش مرغ یک دوره ۴۵ روزه است در حال حاضر کمبود و مشکلی در این زمینه نداریم و تلاش ما بر این است که فرآیند جوجه ریزی متناسب با نیاز استان انجام شود.
وی درخواست کرد: تمامی عواملی که در زنجیره تولید تا مصرف مرغ نقش دارند، می بایست با همکاری و همراهی همه جانبه به حفظ آرامش بازار کمک کنند چرا که در شرایط کنونی دولت به سختی نهاده ها را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین می کند و در اختیار تولید کنندگان قرار می دهد و همان طور که گفتم قیمت مرغ گرم با هدف ایجاد ثبات و به تعادل رسیدن بازار مرغ شیراز و با در نظر گرفتن حقوق مصرف کنندگان و منافع همه عواملی که در شکل گیری این بازار نقش دارند، تصویب شده است.
نظارت گسترده بازرسان بر بازار مرغ شیراز
معاون نظارت، بازرسی و حمایت از حقوق مصرف کنندگان فارس در رابطه با وضعیت بازار مرغ استان فارس در شرایط کنونی، اظهار کرد: در جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور مصوب شد که سازمان تعزیرات حکومتی با همکاری وزارت صمت، اتاق اصناف کشور و سایر نهادهای مسئول بر رعایت دقیق این مصوبه نظارت و با هر گونه انحراف در این خصوص برخورد قانونی انجام شود و بر همین اساس سازمان صمت استان فارس هم با همکاری نهادهای ذیربط، اقدامات قابل توجهی را در راستای فراهم کردن شرایط لازم جهت ایجاد آرامش بازار مرغ در سطح استان انجام داد.
مهدی حسنی، افزود: در واقع هدف دولت از راه اندازی قرارگاه ساماندهی مرغ کشور این بود که با تصویب این قیمت از افزایش ۱۰۰درصدی قیمت مرغ در بازار جلوگیری کند و با این کار مرغداران نیز ترغیب شوند که مرغ خود را به بازار بفرستند و به ادامه تولید دلگرم تر باشند.
وی ادامه داد: بر این اساس قیمت مرغ زنده درب کشتارگاه کیلویی ۱۷ هزار و ۱۰۰ تومان و قیمت مرغ آماده طبخ برای مصرف کننده کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان تعیین شد.
حسنی با اعتقاد به اینکه هم اکنون بازار مرغ استان فارس نسبت به بازار سایر استان های کشور وضعیت خوب و کنترل شده ای دارد، عنوان کرد: خوشبختانه به دلیل مدیریت خوبی که از قبل در بازار فارس در بخش عرضه و تقاضا حاکم بود، می توانم قاطعانه بگویم که بازار فارس هم اکنون در مقایسه با بازار استان های دیگر از آرامش بیشتری بهره می برد و حتی فشار افزایش تقاضا هم کمتر شده است.
وی بیان داشت: هنوز هم تمام تلاش خود را به کار گرفته ایم تا با همکاری دیگر سازمان ها بر روند عرضه مرغ و قیمت مصوبی که اعلام شده، نظارت کنیم و خوشبختانه در طول این مدت به طور چشمگیری شاهد عرضه مرغ با قیمت ۲۴۹۰۰ در بسیاری از مناطق شیراز بوده ایم و با افراد متخلفی هم که در بخش توزیع و عرضه مرغ فعالیت داشته اند، برخورد کردیم.
حسنی عنوان داشت: در واقع برای خرده فروشانی که تخلف می کنند پرونده تشکیل می دهیم و نحوه خرید، پرداخت پول و فاکتور خرید را بررسی و صورت جلسه ای در این رابطه تنظیم و با آنها برخورد می کنیم.
وی اعلام کرد: تا روز سه شنبه ۱۷ فروردین ماه حدود ۹۳ پرونده تخلف مربوط به عاملین کشتارگاه ها و واحدهای صنفی تشکیل شده است.
او اضافه کرد: البته اکثر واحدهای صنفی تمایلی به گران‌فروشی ندارند و اجناس خود را با همان قیمتی که به دستشان می رسد و با در نظر گرفتن سود ناچیزی به فروش می رسانند. با این حال در شرایط کنونی تمامی فروشندگان موظف به رعایت قیمت تصویب شده هستند و قیمت های کارشناسی شده وزارت جهاد کشاورزی و نرخ مصوب شده مرغ باید توسط تولیدکنندگان، کشتارگاه ها و فروشندگان رعایت شود.
حسنی با اشاره به اینکه افزایش قیمت مرغ زنده موجب آشفتگی بازار مرغ در چند ماه گذشته شد، تأکید کرد: هیچ گونه افزایش قیمت مرغ برای ما قابل توجیه نیست. در حقیقت ما درصدد هستیم که با مستقر کردن نیروهایمان در کشتارگاه ها و با نظارت بر قیمت ها در بازار مرغ شاهد بهبود وضعیت این بازار شویم.