صنعت ژل رویال ایران در سال‌های اخیر با توسعه آموزش‌های مفید و مستمر به پویایی و کارآفرینی رسیده است، در بخش اول این گفتگو، استاد محمدرضا کوهی، بنیان‌گذار آموزش و تولید ژل رویال کشور، اظهار کرد: توسعه آموزش در اکثر استان‌ها و شهرستان‌های کشور برای تولید ژل رویال و بومی‌سازی این آموزش و تولید ادوات و ابزار توانسته است در مدت کوتاهی از سال 1394 تاکنون این صنعت نوپا را به موفقیت‌های ارزشمندی برساند که باید این دستاوردها پاسداری شود. در ادامه این گفتگو با مهندس کوهی به واکاوی چالش‌های موجود در این صنعت و اولویت‌های پیش رو پرداخته شده است :
جناب مهندس کوهی از چالش‌های پیش روی تولید ژل رویال ایران بگویید؟
در خصوص چالش‌های پیش روی تولید ژل رویال کشور، یک دسته چالش‌ها عمومی و برای همه صنایع صادق است، مثل قاچاق و واردات بی‌رویه، در بحث ژل رویال من معتقدم نباید واردات صورت گیرد، ما در آلمان و فرانسه و اسپانیا اصلاً تولید ژل رویال نداریم، چند سال پیش تعدادی از دوستان و مدیران صنعت زنبورداری سفری به اروپا داشتند و در فروشگاهی در پاریس تقاضای خرید ژل رویال کرده بودند، در آنجا فروشنده گفته بود که ما ژل رویال چینی و فرانسوی داریم و قیمت ژله فرانسوی گران‌تر است، وقتی دوستان علت را جویا شده بودند، فروشنده گفته بود ما در فرانسه تولید ژل رویال نداریم و بسیار تولید ما مختصر و کم است.
یعنی کشورهای اروپایی هم واردکننده هستند و تنها بازاریابی می‌کنند؟
بله در ادامه توضیح خواهم داد. در ایران هم نمونه‌هایی داشتیم که با یتیم کردن چند کندو و استارتر کردن آن ژله تولید می‌کنند و ابتدا مثلاً یک و نیم کیلو ولی بلافاصله سال‌های بعد تا 40 کیلو برداشت کردند و در فرانسه و کشورهای اروپایی هم اگر تولیدی باشد به این صورت است وگرنه این کشورها دانش و فناوری و زیرساخت‌های این تولید ندارند ولی شاهدیم که ژل رویال چینی در کشور ما یا سایر جاها به اسم این ژل رویال خارجی و اروپایی عرضه می‌شود و یا حتی تولیدات کشور خودمان متأسفانه به اسم ژل رویال فرانسه، آلمان یا اسپانیا و... به فروش می‌رود.
پس عمده ژل رویال‌های عرضه‌شده در دنیا چینی هستند؟
اکثر ژل‌هایی که به اسم اروپایی و خارجی عرضه می‌شود یا به کشورمان وارد می‌شود، چینی هستند. نوع مرغوب‌تر ژله چینی در اروپا عرضه می‌شود. مثلاً در اوکراین زمانی که سؤال کردیم از یک کندو چقدر ژل رویال استخراج می‌شود، پاسخ دادند فقط 200 گرم، یعنی فقط یک‌پنجم تولید در کشور ما.
در سفر کره جنوبی با یک زنبوردار نمونه در تولید ژل رویال صحبت کردم و آقای «کیم» می‌گفت؛ برای یادگیری تولید ژل رویال بیش از ده بار به کشور چین سفر کردم و پسرم هم دو بار به نیوزلند سفر داشت که تنها در آنجا کارگاه‌های بسته‌بندی ژل را دیده بود و نیوزلندی‌ها گفته بودند ما فقط بسته‌بندی و بازاریابی می‌کنیم و تولیدی نداریم، این ژل رویال‌ها از چین وارد می‌شود و ما تنها با تکیه بر برندسازی این محصولات را می‌فروشیم.
در روایاتی دیگر یکی از آشنایان در سئول از فروشنده ژل رویال می‌خواهد که فروشنده می‌پرسد شما از کجا می‌آیید؟ و وقتی نام ایران را می‌شنود، می‌گوید: بهترین ژل رویال در ایران است و شما برای خرید اینجا آمدید؟ صرف‌نظر از اینکه این روایت چقدر دقیق باشد به این واقعیت نزدیک است که بسیاری از این کشورها خودشان تولیدکننده نیستند و فقط ژل رویال چین را با مارک‌های کشور خود بازاریابی و می‌فروشند.
آیا این دور از واقعیت است که ما بهترین ژل رویال دنیا را می‌توانیم تولید کنیم؟
با توجه به اقلیم و آب‌وهوای کشور و مراتع مناسب و دارای ترکیبات مغذی و قوی، این باور که بهترین ژل رویال دنیا در ایران تولید شود، دور از واقعیت نیست، چراکه در هر نقطه از مراتع و دشت‌های ایران (حتی مناطق کم پوشش و ضعیف) که برای تولید ژل رویال اقدام کنیم حتماً دو تا چند گیاه معطر و مغذی مناسب، دارویی و ادویه‌ای برای این کار وجود دارد و این گرده‌ها که اولین ماده برای تولید ژل و تغذیه زنبور است، قطعاً کیفیت تولید این محصول را بالا می‌برد.
اینکه ما به محصول ژل رویال خود ایمان نداریم، مولود چیست؟
عدم خودباوری و اعتمادبه‌نفس و عدم برند سازی از مشکلات عمده ما در این صنعت است.
متأسفانه مشکل و چالش بزرگ‌تر این صنعت در کشور این است که ژل رویال‌های بی‌کیفیت یا کم کیفیت خارجی و وارداتی را با مختصری ژل رویال ایرانی مخلوط می‌کنند و به‌عنوان ژل رویال ایرانی می‌فروشند که این معضل بزرگ‌تر از قاچاق و مهم‌ترین چالش متقلبانه‌ای است که با آن روبرو هستیم.
بازاری که شکل‌گرفته و مردمی که به این محصول اعتماد کردند نباید ناامید شوند و نباید اجازه بدهیم متقلبین زحماتی که برای ژل رویال کشیده شده را هدر بدهند و باور عمومی را خدشه‌دار کنند.
پس تقلب و عرضه ژل چینی به‌جای ایرانی بزرگ‌ترین چالش است؟
بله دقیقاً، قاچاق و خام فروشی ژل رویال و واردات غیرقانونی اگرچه مشکل و چالش بزرگی است ولی بحث تقلب و فروش محصولات چینی ضعیف به‌جای ژل ایرانی مرغوب یک چالش بزرگ و خیانتی است که می‌تواند شکوفایی یک تولید داخلی را به مخاطره بیندازد و باید برای جلوگیری از آن تمام همت این صنعت را به کار بگیریم.
ااستانداردسازی ژل رویال که اتحادیه سراسری و صندوق حمایت اقدامات خوبی برای آن انجام داده است، راهکار خوبی برای مبارزه با چالش تقلب است و قطعاً همه مؤسسات دلسوز و متولیان هم برنامه‌های کاربردی برای این محصول دارند.
نیاز است در این کار از روش‌های قانونی و قوه قهریه هم استفاده کرد تا خللی در شکوفایی این محصولات پیش نیاید./