«طلای سرخ»، نامی که برای بیان اهمیت و جایگاه ویژه محصول زعفران روی آن گذاشته شده و البته عنوانی برازنده برای آن است چرا که در کنار ویژگی‌های خاص آن، محصولی کاربردی و مهم است.
به جرأت می‌توان گفت وجه تمایز کشاورزی خراسان رضوی در محصول راهبردی «زعفران» تعریف می‌شود، محصولی که چه به لحاظ جغرافیای کشت و چه به لحاظ آورده‌های اقتصادی، محصولی خاص و کم‌نظیر به‌شمار می‌رود و در کنار مصارف داخلی، مشتریان خارجی بسیاری دارد.
طبق آمار سال ۱۳۹۸، ایران با تولید سالانه ۳۳۰ تن و صادرات ۲۸۰ تن از این محصول، بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در دنیا است که استان خراسان رضوی در کنار خراسان جنوبی، ۸۵ درصد تولید زعفران کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
علاوه بر آن، شهرستان تربت حیدریه با سطح زیر کشت بیش از ۷۵۰۰ هکتار زعفران، بیشترین میزان تولید در کشور را از آن خود کرده است؛ همچنین زعفران شهرستان گناباد به دلیل کاشت به روش سنتی و آبیاری با آب قنات‌ها، به‌عنوان میراث جهانی کشاورزی در فائو ثبت شده‌است.
با وجود اهمیت این محصول و ویژگی‌های منحصر به فرد ذکر شده آن در خراسان رضوی، بازار زعفران در خراسان رضوی روزهای خوبی را پشت سر نمی‌گذارد.
بازار صنعت زعفران رو به نابودی است
این روزها حمایت نشدن زعفران‌کاران در طول سال و برخورد نکردن با دلالان از عوامل مؤثر در افت قیمت این محصول در بازار به‌شمار می‌رود؛ نبود ثبات قیمت و استراتژی مشخص در حوزه تولید، برداشت و فروش این محصول سبب شده کشاورزان نتوانند برنامه‌ریزی مشخصی داشته باشند که این امر خساراتی به آنان وارد می‌کند.
حیدر محمدپور، از کشاورزان «جلگه‌رخ» تربت حیدریه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، کاهش قیمت و هزینه‌های بالای تولید و نقش دلالان در افزایش و کاهش قیمت زعفران را مشکل جاری صنعت زعفران بیان و اظهار کرد: با توجه به ارزآوری بالای این محصول، ایجاد اشتغال و مصرف کم آب، باید دولت ورود جدی‌تری به ساماندهی مشکلات این محصول باارزش داشته باشد.
وی افزود: چرا محصول زعفران که می‌تواند در اقتصاد مقاومتی، جایگاه برتری داشته باشد توسط دلالان نرخ‌گذاری شود و به محض اینکه گل وارد بازار می‌شود، عده‌ای دلال قیمت‌ها را پایین بیاورند؟
محمدپور، حمایت نشدن از زعفران‌کاران در طول سال و برخورد نکردن با دلالان را از عوامل مؤثر در افت قیمت‌ها دانست و تأکید کرد: سود زعفران در جیب دلال است و کشاورز با همه زحمت و مرارتی که می‌کشد، عایدی آن‌چنانی ندارد.
وی گفت: بسیاری از زعفرن‌کاران زحمتکش منطقه در طول سال برای گذران زندگی نیاز به پول و نقدینگی دارند و بعضی از دلالان با سوءاستفاده از این موضوع، مبالغی به زعفران‌کار می‌دهند و به جای مبالغ داده شده، در فصل برداشت زعفران از کشاورز می‌گیرند و با این کار، عملأ سود زحمات کشاورز به جیب دلال سودجو و متمول سرازیر شده و سر زعفران‌کار بی‌کلاه می‌ماند.
یکی دیگر از کشاورزان تربت حیدریه به خبرنگار مهر گفت: مهم‌ترین مشکل کشاورزان، کمبود شدید آب است چون زمان برداشت همه کشاورزان در یک بازه زمانی یک و نیم ماهه اتفاق می‌افتد و تقاضا برای آب افزایش می‌یابد، در این میان، عده‌ای مجبور هستند با تانکر زمین‌هایشان را آب دهند که در شرایط کنونی، هر تانکر ۱۲ هزار لیتری آب، ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان خریداری می‌شود.
نوسان شدید قیمت زعفران
مهدی طوسی، مشکل دیگر را کمبود کود خوب با قیمت مناسب دانست و بیان کرد: نوسانات شدید قیمت زعفران از مهم‌ترین عامل نارضایتی کشاورزان است که در هنگام برداشت، قیمت‌ها به شدت پایین می‌آید و هر سال در فصل برداشت زعفران که از ابتدای آبان آغاز می‌شود، دلالان، زعفران را با قیمت اندک خریداری می‌کنند و در حال حاضر با توجه به نابسمانی قیمت محصول در بازار و هزینه‌های بالای کشت، صنعت زعفران رو به نابودی است.
وی اضافه کرد: با توجه به شرایط اقلیمی و محدودیت منابع آبی، متأسفانه کشت جایگزین برای این محصول استراتژیک وجود ندارد.
این کشاورز زاوه‌ای، یکی دیگر از مشکلات زعفران‌کاران این شهرستان را نبود کارگر در زمان برداشت محصول دانست و گفت: از آنجا که گل زعفران به دلیل حساسیت بالا و ماندگاری کم باید بلافاصله پس از جمع کردن، پاک شود و بیشتر مردم منطقه به کشت زعفران مشغول هستند، کسی برای پاک کردن گل تمایلی ندارد.
طوسی خاطرنشان کرد: عدم هماهنگی کشاورزان با یکدیگر، این فرصت را فراهم کرده تا دلالان، گل زعفران را به‌صورت «تَر فروشی» از تولیدکننده خریداری کنند و به قیمت بالاتر در بازار عرضه کنند.
پیش‌بینی برداشت ۸ کیلوگرم زعفران خشک در هر هکتار
غلامحسین شرکت، کشاورز نمونه شهرستان زاوه نیز در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: تا سال گذشته ۳۰ هکتار زعفران داشتم ولی اکنون به ۱۵ هکتار رسیده است.
وی که از جمله زارعانی است که تغییر الگوی کشت در شهرستان زاوه را مطرح کرده است، افزود: تولید امسال را ۲۰ درصد از سال گذشته بیشتر پیش‌بینی کردم که به لطف خدا محقق می‌شود؛ سطح کشت زعفران در شهرستان زاوه حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار و متوسط برداشت ۵.۳ کیلو زعفران خشک در هکتار است، اگر با اصلاح الگوی کشت، متوسط برداشت را به هشت کیلو در هکتار برسانیم، حدود شش هزار هکتار زمین و منابع آبی آزاد می‌شود.
این کشاورز نمونه، اصلاح الگوی کشت زعفران را سبب افزایش کشت گندم در شهرستان و خروج از اقتصاد تک محصولی این شهرستان دانست و خاطرنشان کرد: از طریق تشکیل کلاس‌های آموزشی با کمک جهاد کشاورزی زاوه اقدام به پیش‌برد این اهداف کردیم.
وی در خصوص دلالان زعفران نیز عنوان کرد: کاشت، داشت، برداشت، فرآوری و فناوری شناسنامه‌دار کردن زعفران به‌خصوص نوع دارویی زعفران، احتیاج مبرم به افرادی با انصاف در این صنعت دارد اما عده‌ای هستند که ۸۰ درصد سود زعفران را برای خودشان می‌خواهند و حاصل دسترنج کشاورزان و تولید کنندگان را به یغما می‌برند.
ضعف نظارت در بازار زعفران
وی تصریح کرد: اگر قرار است دولت کاری انجام دهد، باید ابتدا تیم نظارتی با تجربه در این حوزه داشته باشد و با در نظر گرفتن همه جوانب، طرح‌های نظارتی و حمایتی را اجرا کنند.
او که یکی از کشاورزان باسابقه زعفران است، عمده‌ترین مشکل کشاورزان زعفران‌کار را پایین بودن قیمت خرید زعفران عنوان کرد و افزود: درسال‌های گذشته قیمت خرید زعفران تولیدی به حدی پایین بود که هیچ تناسبی با هزینه‌های تولید و برداشت نداشت.
علیجان سالاریان، مشاور و کارشناس فنی امور پژوهشی، آموزش و ترویج پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه نیز به خبرنگار مهر گفت: به‌دلیل نبود مکانیزاسیون در برداشت و جداسازی اجزای گل (به اصطلاح پاک کردن)، هزینه‌های تولید زعفران بالاست و برای کاهش هزینه‌های تولید، باید با سرعت بیشتری به سمت مکانیزه کردن فرایند تولید تا فروش زعفران حرکت کنیم.
وی اظهار کرد: اگرچه مشکلات زعفران و کشت و کار این گیاه جادویی و سرآمد گیاهان دارویی در همه ابعاد زراعی، فرآوری و اقتصاد آن روشن است اما متأسفانه با همین شرایط و چالش‌های پیشرو، کاهش عملکردها و تولید مزارع زعفران، با توجه به شرایط اقلیمی این چندسال اخیر، وضعیت بازار زعفران این روزها آشفته است.
مشاور و کارشناس فنی امور پژوهشی، آموزش و ترویج پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه اضافه کرد: در حالی‌که هزینه‌های تولید نسبت به سال ۱۴۰۰، دو برابر شده، قیمت‌ها بسیار پایین است و متأسفانه در فرآوری و ایجاد زنجیره‌های ارزش افزوده این محصول راهبردی خیلی عقب ماندگی داریم.
اقدام غیر قانونی وزارت جهاد کشاورزی
وی گفت: بر مبنای استاندارد ملی ۲-۲۵۹، مبنای استاندارد کروسین (عامل رنگ) برای زعفران نگین ممتاز درجه ۱، مقدار عددی ۲۲۰ هست و مبنای دستورالعمل خرید حمایتی دولت همچون سنوات گذشته بر اساس قانون، باید استاندارد ملی ایران باشد اما متأسفانه به هر دلیل غیر قانونی و خلاف قوانین و ضوابط بیع، دستورالعمل خرید از سوی وزیر جهاد کشاورزی با مشورت کار گروه مربوطه، تغییر کرده و با یک کار غیرکارشناسی و خلاف قانون، مبنای کروسین ۲۹۰ برای نگین ممتاز درجه ۱ اعلام می‌شود در حالی که در مطالعه جامعه آماری زعفران خریداری شده با این میزان کروسین خیلی کم بوده و عملاً بسیار از زعفران‌های خریداری شده از رنج نگین درجه ۱ خارج می‌شود.
سالاریان این اقدام را ظلم آشکار به کشاورز و زعفران‌کار دانست و بیان کرد: از طرفی، این تصمیمات غیرکارشناسی باعث ریزش قیمت‌های نگین درجه ۱ به دامنه قیمتی ۲۵ تا ۲۸ میلیون تومان در بازار رایج شده که باید پرسید آیا این نتیجه خرید حمایتی است یا همسویی با مافیای زعفران؟
وی تصریح کرد: کاملأ مشهود است که متأسفانه مشورت خوبی به وزیر جهاد کشاورزی داده نمی‌شود و یا افرادی ناآگاه از قوانین از جمله استاندارد ملی ایران، در این زمینه نقش مشاور را بازی می‌کنند؛ به نظر می‌رسد دست نفوذی‌های مافیای زعفران در این تصمیمات دخیل باشد.
وی اضافه کرد: به‌طور قطع رعایت قانون و تصمیمات سازنده و درست، باعث بهبود قیمت‌ها خواهد شد.
در این رابطه، مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه نیز به خبرنگار مهر گفت: پیش‌بینی می‌شود امسال از مزارع این شهرستان نزدیک به ۲۰ تن زعفران خشک برداشت شود.
حسین محمدی افزود: از مجموع ۱۲۰ هزار هکتار اراضی زعفران کشور، ۹۱ هزار هکتار یعنی معادل ۷۶ درصد آن در خراسان رضوی و از مجموع اراضی زیرکشت زعفران خراسان رضوی، هشت هزار و ۸۰۰ هکتار آن یعنی معادل ۱۲ درصد استان به اراضی تربت‌حیدریه اختصاص دارد و بر این اساس، این شهرستان از حیث سطح زیرکشت در دنیا و کشور رتبه نخست را دارد.
وی با بیان اینکه اکنون ۶ هزار و ۵۰۰ خانوار این خطه از محل کشت زعفران ارتزاق می‌کنند، گفت: میانگین تولید زعفران در این شهرستان چهار کیلوگرم در هکتار و بدون در نظر گرفتن خشکسالی امسال، به طور متوسط میزان تولید زعفران این خطه ۳۵ تن در سال است.
عدم همراهی شورای ملی زعفران با زعفران‌کاران
محمدی در خصوص تجمع اخیر زعفران‌کاران شهرستان تربت حیدریه، بیان کرد: علت تجمع زعفران‌کاران، قیمت زعفران بوده است، هرچند قبل از شروع فصل برداشت، شورای ملی زعفران، اتحادیه زعفران‌کاران و تجار، جلساتی با نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی برگزار شد که مقرر شد محصول زعفران با قیمت بالا خریداری شود که در ادامه، شورای ملی زعفران و تجار همراهی نکردند.
وی بیان کرد: اگر چه قرار نبود بخش دولتی در سال جاری برای خرید محصول زعفران وارد شود اما اخیرأ پیگیری‌هایی از سوی استانداری و سازمان جهاد کشاورزی صورت گرفته است تا مانند سال گذشته، خرید حمایتی صورت گیرد البته نه به قیمتی که ابتدا اعلام شده است.
مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه تأکید کرد: از آغاز اجرای طرح خرید حمایتی زعفران توسط این اداره، بابت خرید ۲.۵ تن زعفران، مبلغ پنج میلیارد تومان به کشاورزان پرداخت شد که این رقم بابت علی‌الحساب ۳۰ درصد مبلغ کل زعفران خریداری شده، است.
عمده شهرهای خراسان رضوی، سطح زیر کشت زعفران دارند و اقتصاد و معیشت بخش زیادی از کشاورزان این استان وابسته به محصول زعفران و عایدات ناشی از فروش آن است، شهرستان‌های تربت جام و تایباد که شهرستان‌هایی مرزی و محروم محسوب می‌شوند نیز درگیر بازار نابسامان زعفران است.
بُهت کشاورزان از تغییر شرایط خرید حمایتی
یک کشاورز تربت جامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن ابراز تعجب و ناراحتی از تصمیم وزیر جهاد کشاورزی گفت: به داد کشاورز برسید؛ زعفران مردم را طبق قیمتی که اعلام کرده بودند، تحویل گرفتند و حالا بعد از چند هفته خلف وعده می‌کنند و قیمت را پایین‌تر از آنچه ابلاغ شده، محاسبه می‌کنند در حالی که اگر بازار زعفران ایران و بازار جهانی رشد قیمت داشت، آیا تعاونی روستایی قیمت را افزایش می‌داد یا مابه‌التفاوت آن را به کشاورز بازمی‌گرداند؟
شهنازی، کشاورز دیگر تربت جامی است که به خبرنگار مهر می‌گوید: کشاورزان منطقه تایباد، تربت جام، باخرز و صالح‌آباد بیشترین تولید محصول زعفران و با بهترین کیفیت را با زحمت و تلاش شبانه‌روزی دارند و زیر بار هزینه‌های زیاد تولید این محصول کمر خم کردند، آیا آنها که باعث اشتغال هزاران ساعت کار برای افراد بیکار و نیازمند شغل شدند، مستحق حمایت نیستند؟
وی افزود: طرح خرید حمایتی خوب است به شرط آن‌که درصد قابل ملاحظه‌ای از قیمت محصول در اختیار کشاورز قرار گیرد تا تولید کننده بتواند هزینه برداشت محصول را پرداخت کند؛ انتظار می‌رود جهاد کشاورزی واقعیت موجود را درک کند تا بیشتر از این زعفران‌کاران عزیز شرمنده کارگران و اطرافیان خود نباشند.
اوضاع در شهرستان تایباد نیز همینطور است، شهرستانی که کشاورزان آن با عرضه ۳.۵ تن زعفران به تعاون روستایی تا سه شنبه هشتم آذرماه، بیشترین میزان فروش این محصول را در استان به نام خود ثبت کرده بودند، حالا نگران آن هستند که تصمیم وزیر عطف به گذشته خواهد شد و تغییری در معامله آنان ایجاد می‌شود.
یک کشاورز تایبادی که از این وضعیت نگران بود و نمی‌خواست نامش در گزارش قید شود، به خبرنگار مهر گفت: قصه پرغصه کشاورزان را بارها شنیده‌اید و می‌دانید اما این بار شرکت تعاونی جدای از بدعهدی در پرداخت‌ها در سال‌های گذشته، روال جدیدی پیشه کرده است که موجب نارضایتی خیل عظیم زعفران‌کاران منطقه شده است، به ویژه اینکه از نظر فقهی نیز این تصمیم مردود است و متعجب هستم وزیر کشاورزی که بیشترین نقش را در خرید و فروش محصولات اساسی دارد، آیا یک مشاور در حوزه فقهی ندارد تا این ایرادات را به او یادآور شود؟
کاهش نرخ خرید تضمینی پس از دریافت محصول
حسینی، کشاورز دیگر تایبادی است که به شدت از این تصمیم وزارت کشاورزی ناراحت است، او می‌گوید: شرکت تعاونی زمانی که زعفران حدوداً ۳۵ تا ۳۶ میلیون تومان بود، شروع به تحویل زعفران کرد و زعفران مردم را تحویل گرفت، بعد از حدود یک ماه، حالا دستورالعمل جدیدی را آوردند و تمام زعفران نگین مردم را حدود ۳۴ یا ۳۵ میلیون تومان و احتمالاً پایین‌تر نرخ‌گزاری می‌کنند، این در حالی است که در بازار نیز نرخ بسیار پایین آمده است.
وی افزود: کشاورز آن روز می‌توانست محصول خود را نقد به قیمت خوب به دلال بفروشد اما حالا با این بازار، نه راه پس و نه راه پیش دارد.
نمایندگان شهرستان‌های زعفران‌کار در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص واکنش نشان دادند، آنان جدای از بیان اعتراض مردم، موضوع فقهی این معامله را مدنظر قرار دادند و در نامه‌ای به رئیس جمهور نوشتند: نظر به اینکه تغییر شرایط قرارداد بیع به صورت یک‌طرفه و تغییر شرایط خرید آن‌هم بعد از یک‌ماه به هر دلیلی، خلاف شرع بوده و به کشاورز ضرر و زیان وارد و قیمت این محصول مهم و استراتژیک را به شدت کاهش می‌دهد، از جنابعالی تقاضا داریم تا نسبت به انجام تعهدات تعاون روستایی بر اساس دستورالعمل اولیه و رعایت حقوق کشاورزان و زعفران‌کاران دستور مبذول فرمائید.
اما یکی از مهم‌ترین سوالاتی که به عنوان خبرنگار طی چند سال اخیر که موضوع زعفران را در خبرگزاری مهر دنبال کرده‌ام، همیشه همراه من بوده، این است که دولت در بحث زعفران کجای داستان قرار دارد؟ آیا دولت خریدار صرف است یا اینکه نقش حامی را ایفا می‌کند؟ در ابتدای آبان ماه که هنوز خرید حمایتی آغاز نشده بود، جایگاه دولت در حوزه خرید زعفران را از رئیس اتحادیه شرکت‌های صادرکننده زعفران پرسیدم، غلامرضا میری به خبرنگار مهر گفت: باید بگوییم دولت در اینجا نقش خود را به خوبی ایفا نمی‌کند، اینکه شما می‌بینید که دلال و واسطه در بازار وجود دارد و دنبال فرصت برای سوءاستفاده است، قابل چشم پوشی نیست.
وی افزود: سوم آبان ۱۴۰۱ برداشت از حدود یک سوم زمین‌های زعفران ما به اتمام رسیده است ولی هنوز دولت برای خرید ورود پیدا نکرده بود، در واقع خرید حمایتی نباید در این زمان آغاز شود بلکه دولت باید از ابتدای مهر آمادگی خرید زعفران را داشته باشد، نه اینکه این آمادگی روی کاغذ باشد.
سوءاستفاده دلالان در نبود حمایت دولت
رئیس اتحادیه شرکت‌های صادرکننده زعفران ادامه داد: درست است که دلالان عمومأ دانشگاه نرفته هستند و کار آکادمیک نکردند اما انسان‌های زرنگ و باهوشی هستند و نبض بازار در دست آنان است، وقتی می‌بینند دولت خریدی ندارد، ورود پیدا می‌کنند و زعفران را به هر قیمتی بخواهند، خرید می‌کنند؛ سوال این است چرا روز اول گل زعفران را به قیمت یک میلیون تومان خرید کردند؟ برای اینکه فکر می‌کردند که دولت خرید حمایتی خواهد داشت اما وقتی دیدند هنوز خبری از خرید حمایتی نیست و حمایتی از کشاورز وجود ندارد، قیمت‌ها را به شدت کاهش دادند و کشاورز نیز مجبور به فروش است.
وی خاطرنشان کرد: کشاورز چاره‌ای ندارد زیرا گل جمع‌آوری شده و نیرویی نیز برای فرآوری ندارد بنابراین گل را به فروش می‌رساند و چون گل امکان نگهداری ندارد، مجبور است به هر قیمتی که دلال بگوید بفروشد و آه و افسوس را برای خود بخرد.
از میری پرسیدم چرا با وجود اینکه فصل برداشت زعفران مشخص است و بودجه نیز در زمان خاص خود طرح‌ریزی می‌شود و خرید حمایتی در آن دیده می‌شود، دولت دیر اقدام به خرید حمایتی می‌کند، او پاسخ داد: سوال ما نیز همین است که در حال حاضر وقتی اعلام می‌کنند با قیمت ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان خرید می‌کنیم، چرا خرید را آغاز نمی‌کنند تا کشاورز مجبور به فروش با قیمت ۳۴ میلیون تومان نباشد؟ وقتی نرخی اعلام می‌شود و حتی خریدار هم مشخص شده است، چرا خرید را آغاز نمی‌کنید که کشاورز به این روزگار دچار نشود؟
رئیس اتحادیه شرکت‌های صادرکننده زعفران ایران در پاسخ به اینکه نظر شما درباره اینکه خرید زعفران از دولت تفکیک شود و به بخش خصوصی واگذار شود، چیست، گفت: من نه موافق هستم که دولت خرید کند و نه شورای ملی زعفران، حرف من این است که دولت باید حمایت کند، بازار عرضه و تقاضا دارد و دولت باید قیمت‌گذاری کف را اعلام کند و به کشاورز اعلام کند اگر کسی خواست از این مبلغ کمتر از شما خرید کند، دولت خریدار زعفران شما است ولی پای کار باشد، آن زمان موضوع در بازار تفهیم می‌شود که اگر خریداری بخواهد اقدام به خرید کند، باید به قیمت دولت یا بیشتر از آن خرید کند زیرا اگر خرید نکند، خریدار قدرتمندی به نام دولت پای کار است و زعفران را از کشاورز خرید می‌کند؛ بنابراین در خرید، نه شورای ملی زعفران و نه تعاون روستا نباید متولی باشند، قیمت گذاری کف را انجام دهند و پس از آن حمایت کنند.
تغییر شیوه خرید شرعأ جایز نیست
امام جمعه اهل سنت شهرستان تایباد نیز در واکنش به تصمیم جدید وزارت جهاد کشاورزی گفت: در معاملات و قراردادهای اسلامی، شرایط تعیین شده اولیه مورد توافق طرفین باید تا پایان معامله اجرا شود، هرگونه تغییر در شرایط قرارداد از طرف خریدار بدون رضایت فروشنده «جایز» نیست و آن معامله را قابل «فسخ» می‌کند.
مولانا غلام‌نبی توکلی با بیان اینکه زعفران، طلایی است که هم ارزآوری و هم اشتغال بسیاری دارد، اظهار کرد: زحمات بسیاری توسط کشاورزان کشیده شده و دولت باید از آنان حمایت کند، این تغییر شرایط به نفع این جامعه زحمتکش نیست و باید جلوی این تصمیم گرفته شود.
در پیگیری‌های انجام شده در سال گذشته، مشاهده کردیم که قیمت زعفران در بازار خراسان جنوبی بیش از قیمت «طرح خرید حمایتی» بود؛ هرچند این اتفاق باعث شد از طرح استقبال کمتری شود اما می‌توان گفت نقش دولت در تعیین کف بازار کاملاً مشخص بود بطوری‌که رئیس تعاون روستایی خراسان جنوبی در سال گذشته با اذعان به استقبال سرد کشاورزان از طرح خرید حمایتی، گفته بود «در حال حاضر قیمت‌های بازار از قیمتی که چند ماه قبل تعیین شده بود، بالاتر است ولی طبق قانون باید مراکز خرید حمایتی را باز نگه داریم که اگر قیمت نزول کرد، محصول را تحویل بگیریم.» هرچند نباید از کاهش تولید به دلیل خشکسالی نیز در افزایش قیمت غافل شویم.
هرچند مسئولان جهاد کشاورزی برخی از شهرستان‌های خراسان رضوی با وجود آگاهی از وضعیت نابسامان زعفران در شهرستان‌های خود حاضر به گفتگو با خبرنگاران مهر نشدند اما حقیقتی که روشن است، متضرر شدن جامعه کشاورزان زعفران‌کار است، خسارتی که می‌تواند سبب کاهش تولید محصول و در نتیجه، به بار آمدن ضرر و زیان مضاعف در اقتصاد این محصول ارزآور و استراتژیک در کشور شود.
باید پذیرفت دولت نقش اساسی در حمایت از کشاورزان دارد و «طرح خرید حمایتی زعفران» در صورت اینکه از همان روزهای ابتدای فصل برداشت آغاز شود، می‌تواند در تثبیت قیمت کاملاً اثرگذار باشد.