ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران در مجله کشاورزی رادیو اقتصاد به سوالاتی پاسخ داد.
قرار بود که در ۴ نقطه پیشتر گفته شده بود به مناسبت شب یلدا نمایشگاه‌هایی برپا شود و کالا‌های مرتبط با شب یلدا در کنار یکسری از کالا‌های اساسی با قیمت‌های مناسب در اختیار مصرف کنندگان و علاقمندان قرار بگیرد. در رابطه با این نمایشگاه‌هایی که در ۴ نقطه برگزار می‌شود توضیح بفرمایید که چه نهادی برگزار کننده است و قرار است چه اتفاقی رقم بخورد؟ و چگونه به برپایی شب یلدا برای مردم کمک می‌کنیم؟
قاسمی: نهاد برگزار کننده این نمایشگاهها اتاق تعاون ایران خواهد بود که البته با واگذاری این مسئولیت از سوی وزارت جهاد کشاورزی به اتاق تعاون، سیاستگزاری با وزارت جهاد کشاورزی است، اجرا با اتاق تعاون ایران است.
مستحضرید که یکی از کارکرد‌های بخش تعاون در همه جای دنیا از جمله ایران، مسائل اجتماعی است. نگاه به عدالت اجتماعی است. در همین راستا هم هست که قرار شده است که اتاق تعاون با توجه به این که تمام اتحادیه‌های تولیدی، توزیعی و صادراتی را در بخش کشاورزی زیر پوشش دارد این کار انجام بدهد.
سیاستی که گذاشته شده اولا کالاها را اشاره کنم که کالاها قرار است که کالا‌های اساسی شامل برنج، برنج تولید داخل بخصوص برنج‌های پرمحصولی مثل فجر، شیرودی، ندا و احتمالا طارم و در کنار آن اگر متقاضی باشد برنج‌های وارداتی باشد.
مرکبات و کیوی و انار جزء این کالاهاست، گوشت، گوشت قرمز، گوشت سفید و ماهی از این قبیل کالاهاست که قرار است عرضه شود. لبنیات و احتمالا صنایع کنسرو و شیرینی جات هم در برنامه هست که عرضه شود.
قرار است که مجموعه این اتفاق در ۴ نقطه تهران بیفتد در حکیمیه در یک شرکت سهامی سابق گوشت مجموعه‌ای را آنجا داریم، که الان ما شرکت پشتیبانی دام است این مجموعه الان در اختیار اتاق قرار گرفته و آماده سازی اش در حال انجام است. در سه بوستان هم هست که این اتفاق قرار است بیفتد که هنوز با شهرداری تهران، بوستان گفتگو، بوستان ولایت و دریاچه خلیج فارس که هنوز مرحله اداری را با شهرداری تهران طی می‌کنیم که امیدوار هستیم که شنبه صبح شهرداری تهران با وجود این که آقای شهردار تهران دستور اکید داده این اتفاق بیفتد و مکان‌ها را تحویل بدهند که در این ۴ نقطه ما نمایشگاهی به مناسبت شب یلدا داشته باشیم. سیاستی که وزارت جهاد کشاورزی گذاشته این است که عرضه این کالاها می‌بایستی از نظر قیمتی، چون اتحادیه‌های ما، تعاونی‌های ما و بعضا بعضی از تولید کننده‌ها هست قیمت این کالاها بایستی حداقل ده درصد زیر قیمت سازمان میادین میوه و تره بار باشد.
شما مستحضرید که سازمان میادین میوه و تره بار قیمت گذاری که می‌کند عملا شاخصهای است برای محصولا ت کشاورزی و قرار است که ده درصد زیر این قیمت باشد به این دلیل که سیستم واسطه گری این وسط حذف خواهد شد، چون ما قرارمان بر این است که مستقیم از تولید کننده دست مصرف کننده برسانیم و کالا‌هایی که وارداتی است مثل برنج تایلندی احتمالا، چون ما تلاش می‌کنیم که کالا‌های وارداتی را اصلا توزیع نکنیم در این مجموعه، به دلیل این که تولید داخل به اندازه کافی هست، ولی اگر احیانا این را هم به دلایلی بتوانیم انجام بدهیم با قیمت‌های مصوب یعنی بدون این که افزایش قیمتی را پیش بینی بکنیم.
مهم‌ترین بحث هم شما در ابتدای فرمایشاتتان اشاره کردید. کالا در سال جاری وجود دارد یعنی سمت عرضه خوشبختانه امسال کافی است سمت تقاضا می‌لنگد و این که قرار بر این شده این نمایشگاهها برگزار شود این است که ما یک تحریک تقاضایی را داشته باشیم و الا اصناف دارد کار خودش را می‌کند، سازمان میادین میوه و تره بار دارد کار خودش را می‌کند، بهرحال شبکه توزیع دارد کار خودش را می‌کند حالا ما معتقد هستیم که شبکه توزیع به دلیل شرایط دلالی که در آن حاکم است و فاصله قیمتی تولید تا مصرف فاصله خیلی بعضا عجیب و غریبی است، وارد این عرصه و فضا شدیم که واقعا تولید را به مصرف وصل کنیم با قیمت‌های عادله که تحریک تقاضا را داشته باشیم، هم به نفع مصرف کننده، هم تولید کننده ما بتواند شرایطی برایش فراهم شود که به تولیدش در سال آتی ادامه بدهد.
بسیار عالی ، باید بپذیریم که یلدای ۱۴۰۱ گران تر از همیشه است و نسبت به سالهای گذشته با توجه به این افزایش قیمتی که ما شاهد بودیم که به دلیل سیاست های اقتصادی بود که پیاده سازی شد این را بپذیریم که این یلدا گران تمام می شود برای خیلی از خانواده ها . در مورد نظام توزیع مان گفتید که فاصله قیمت تولید کننده تا مصرف کننده فاصله بزرگی است . من خودم به شخصه انتظار داشتم که قیمت ها خیلی پایین تر بود یعنی این فاصله ای که شما گفتید 10 درصد نسبت به میادین حداقل ، پس این انتظار را می توانیم داشته باشیم که در بسیاری از کالاها این فاصله حتی بیشتر شود . این یک نکته که حالا راجع به آن توضیح بدهید . نکته دوم این است که در مورد کیفیت ، یعنی ما وقتی حالا در مورد میوه می گویم خیلی اوقات در سازمان میادین قیمت برخی از میوه ها پایین تر است نسبت به سطح خرده فروشی در سطح شهر ، ولی باید بپذیریم که کیفیتشان هم متفاوت است ، آیا ما این تفاوت کیفیت را هم در این نمایشگاهها شاهد خواهیم بود ؟ یا خیر؟
قاسمی : خیر ؛ ما چون در بخش تعاون حساسیت روی این موضوع داریم و می خواهیم که اعتبار خودمان را حفظ کنیم طبیعتا تمام کنترل و نظارت را خواهیم داشت ، هم ما و هم وزارت جهاد کشاورزی و هم سازمان حمایت احتمالا ، نظارت خواهد داشت و ما چون کالا را قرارمان بر این است که از تولید کننده به دست مصرف کننده برسانیم ، قرار نیست که این وسط با کیفیت بازی کنیم که بخواهیم ارزان تر بدهیم . این گپ فاصله تولید تا توزیع و سیستم دلالی باعث شده که به قول فرمایش شما بیش از ده درصد هم ممکن است در بعضی از کالاها این اتفاق بیفتد . این را نه مطمئنا ما بخاطر این که رسالتمان را انجام بدهیم بر روی کیفیت بسیار حساس خواهیم بود همین طور روی قیمت ؛ اما طبیعی است که گرید آ با گرید بی و گرید بی با گرید سی قیمتی تفاوت خواهد داشت ولی ما تلاشمان بر این است که ما بهترین جنس با مناسب ترین قیمت را داشته باشیم .
این تفاوت ها هم در نمایشگاه هم مشهود خواهد بود؟
قاسمی : باید این طور باشد.
با طیفی از قیمت ها ، با کیفیت های متفاوت را می بینیم اما قطعا ارزان تر نسبت به سطح شهر؟
قاسمی: این تعهدی است که ما از تولید کننده هایمان گرفتیم که آقای تولید کننده ، همکار اتحادیه مجبورید برای حفظ بازار خودتان در درجه اول و بعد حمایت از مصرف کننده ، این روش را ادامه بدهید .
به هرحال باید کمک کنیم که یلدای ۱۴۰۱ که همیشه برای ما ایرانی‌ها یک شب و روز بخصوص بوده، به خوبی برگزار شود و با همه سختی‌ها و گرانی‌ها و این‌ها سعی کنیم که این اتفاقات و مناسبت‌های خوب را در تقویممان حفظ کنیم. هر طوری شده برگزارش کنیم بهرحال می‌دانیم گرانی هست برای همه ما هم هست، ولی تلاش کنیم که برگزار شود.
طرح‌های تشدید با متخلفان هم مطرح بوده و هست که قیمت‌های بالاتر تهیه نکنید اگر تهیه کردید تماس بگیرید و اطلاع بدهید در بسیاری از شهر‌ها و استان‌ها من در خبرگزاری‌ها خواندم که آغاز شده است آغاز طرح تشدید نظارت بر بازار شب یلدا، که معمولا هم دیدیم که این نظارت‌ها به نتیجه نمی‌رسد و خیلی کیفیت نظارت‌ها مناسب نیست؟
نگاهی داشته باشیم به تورم یا قیمت کالا‌های اساسی در پاییز ۱۴۰۱ که داریم به روز‌های پایانی اش می‌رسیم و حالا اگر فرصت شد باز هم در مورد توزیع کالای اساسی با شما گفتگو را ادامه خواهیم داد.
قاسمی: در رابطه با بحث قیمت‌ها طبیعی است با توجه به پارامتر‌ها و شاخصهای اقتصادی نه تنها در بحث محصولات کشاورزی، بلکه در بسیاری از کالاها این افزایش قیمت ناشی از تورم را می‌بینیم. در آن هم شکی نیست و این اقتصاد، اقتصاد این طوری است در هر اقتصادی نرخ تورم بهرحال تاثیرگذار است. اما نکته‌ای را که من می‌خواهم اشاره کنم، ورای این داستان است، در بسیاری از کشور‌های مختلف دنیا شما مراجعه کنید در زمانی که مناسبت‌های خاصی وجود دارد مثل مثلا شب یلدای خودمان، عید نوروز یا ماه مبارک رمضان، تولید کننده‌ها و عرضه کننده‌ها تلاش میکنند که قیمت را پایین بیاورند، که مصرف و تقاضا را تحریک کنند، شما نگاه کنید در کشور‌های مختلف مثلا بلک فرایدی را دارند، در شب ژانویه، قیمت‌ها به شدت افت می‌کند، در حالی که در عرضه ما، در فرهنگ عرضه ما این اتفاق برعکس است، یعنی ما در جایی که بایستی تقاضا را تحریک کنیم و مردم نیاز دارند و بخرند، سیستم توزیع و فرهنگ نامناسب دلالی ما باعث این افزایش قیمت است.
تورم درست است، می‌آید روی یک قیمت تمام شده تاثیر می‌گذارد، اما این قیمت تمام شده‌ای که مثلا من بخواهم به شما عرض کنم الان کیوی ما حالا، چون بحث قیمت می‌خواهد مطرح شود، کیوی ما الان کشاورز در سه استان شمالی ما کیوی ۶۰ گرم به بالا را که آماده مصرف است تا ۶-۷ هزار تومان دارد می‌فروشد، با خواهش؛ یعنی مانده روی درخت، البته خوشبختانه اکثرش جمع شده، ولی قیمت کیوی در استان مازندران، گیلان و گلستان، شما اگر بروید از باغدار عرض می‌کنم از باغدار بخواهید این را بگیرید بهترین کیوی را ۶ -۷ یا حداکثر ۹ تومان دارید می‌خرید آیا آن کیوی در بازار تهران و یا در سایر بازار‌های کشور دارد با ۹ هزار تومان و ۱۰ تومان عرضه می‌شود؟ نه. این را شما نگاه کنید بعضا تا دویست، دویست و پنجاه درصد افزایش قیمت به دست مصرف کننده می‌رسد. آیا واقعا تورم ما ۲۵۰ درصد بوده است؟ تورم سر جای خودش.
ما نکته مان این است که در فرهنگ عرضه کالا بایستی بازنگری جدی بکنیم در مناسبت‌ها مثل همه جای دنیا قیمت هایمان را به دلیل تحریک تقاضا بیاوریم روی حداقل سود، نه با زیان، در حالیکه ما در فرهنگ عرضه مان متاسفانه این برعکس است و در مناسبت‌ها ما سعی می‌کنیم قیمت را ببریم بالا.
در مورد نظام تولید و توزیع ما باید همراه شود با مردم برای این که بهرحال این مناسبت‌ها برگزار شود و همه بتوانند در برگزاری آن مشارکت داشته باشند، فرهنگی که در بسیاری از کشور‌ها هست در مناسبت هایشان حضرتعالی اشاره کردید که قیمت‌ها را ما مشاهده می‌کنیم، فقط هم در همان مناسبت‌ها قیمت‌ها مناسب‌تر می‌شود و می‌دانند که حتی اگر قیمت پایین نیاید باز تقاضا وجود دارد، اما قیمت را به نوعی تعدیل میکنند برای این که تمام تقاضا را بتوانند تحت پوشش قرار بدهند به نفع همه هم هست، هم مصرف کننده هم تولید کننده و هم توزیع کننده؟
قاسمی: به شکلی که از این مناسبت‌ها، هم تولید کننده و هم مصرف کننده لذت ببرد قرارنیست که من روز و شب یلدا "یک جک" است، من شب یلدا در خانه ام را قفل کنم و میهمان نپذیرم در حالیکه در فرهنگ ما پذیرش میهمان یکی از آداب اصلی فرهنگی ماست. شرایط اقتصادی باید شرایط را به سمت و سویی پیش ببریم که این فرهنگ جا بیفتد و این هم نیست الا این که نظام توزیعمان را اصلاح کنیم و فرهنگ دلالی را از نظام توزیع مان بیرون بکشیم.
آن هم در شرایطی که با افزایش قیمتی روبرو بودیم و با تورمی روبرو بودیم و در کنارش کاهش قدرت خرید مردم را شاهد بودیم این خودش یعنی یک رکودی که بر همه بازار‌های ما حاکم شده است برای این که از این رکود عبور کنیم به نظر می‌اید بهترین راهکار این است که به نوعی قیمت‌ها را تعدیل کنیم تا حداقل در این مناسبت‌ها هم تولید کننده، هم اصناف ما، هم مصرف کننده به نوعی بتوانند، من می‌گویم خودنمایی اسمش را، خودشان را نشان بدهند؛ و امیدواریم امسال هم شب یلدا به خوبی برگزار شود برای همه خانواده‌ها و دورهم گرم باشد شب یلدایشان و این کالا‌هایی هم که در مورد قیمت هایش با مردم صحبت کردیم یک مقدار تولید کننده‌ها و توزیع کننده‌ها قیمت‌ها را متعادل‌تر کنند تا در دسترس همه عزیزان قرار بگیرد.ظ