اگرچه صادرات چای داخلی با قیمت بسیار نازل از سال های میانه دهه 80 رونق گرفت اما نسبت وزنی چای صادراتی به چای تولیدی در چند سال اخیر بیشتر شده و حداقل 50 درصد تولید داخلی را شامل می شود.
با این حال، مشاهده صادرات به میزان 27000 تن در سال گذشته که کل تولید چای کشور 30000 تن بود یا صادرات امسال که تنها در هفت ماه به حدود 23000 تن رسیده و قطعا در پایان سال از مقدار تولید سال جاری (که حدود 26000 تن بوده) بیشتر خواهد شد هر محققی را متعجب می کند. چرا که اولا این چای صادراتی کاملا ایرانی است. ثانیا قیمت آن بسیار نازل است. البته در سال 1393 نیز که کل تولید حدود 15000 تن بود مقدار صادرات چای به 35000 تن رسید.
با این که کاهش ارزش پول ملی و بالا رفتن نرخ ارز در کنار افزایش پرداخت یارانه دولت برای تولید این محصول، کارخانه داران چای را ترغیب به تولید برای صادرات نموده است؛ برخی کارشناسان حوزه صادرات می گویند بخش اعظم چای های صادراتی در هفت ماه امسال از چای تولید سال جاری نبوده و متعلق به چای های انباری (تولید شده در دهه 80 شمسی) است. اما این که بعد از گذشت 20 سال هنوز چای ایرانی در انبارها است و با این صادرات تمام نمی شود همچنین خرید چنان چای کهنه ای توسط خریداران آن (به فرض صحت این ادعا) جای تامل بسیار دارد.
به نظر می رسد باید منتظر بمانیم تا با اتمام چای های ایرانی کهنه (که مقدار آن را حدود 50 هزار تن ذکر کرده اند) به تدریج شاهد شفافیت بیشتری در این زمینه باشیم. طبق آمار اعلام شده توسط گمرک، قیمت چای صادراتی کیلویی حدود 1.2 دلار است که بر حسب دلار مورد محاسبه گمرک برابر حدود 32000 تومان می شود. قطعا صدور چای با این رقم در مقایسه با قیمت چای خارجی و حتی چای های مرغوب داخلی در بازار که کمتر از 160 هزار تومان نیست موید پایین بودن کیفیت چای صادراتی است. در واقع، کیفیت قسمتی از چای داخلی به واسطه اجرای سیاست خرید تضمینی که در آن هر نوع برگی را فارغ از کیفیت خریداری می کنند، اندک است. اما نکته مهم این است هر چند دولت برای این میزان چای صادراتی 180 میلیارد تومان یارانه پرداخت کرده اما ارزش نهایی آن 768 میلیارد تومان است. این در حالی است که امسال سهم کارخانجات چای از کل رقم خرید برگ سبز 713 میلیارد تومان بود. در واقع با سیاست فعلی دولت، کارخانجات چای داخلی هر چه چای با کیفیت می سازند ماده خامش برایشان مجانی در می آید و آنها فقط با فروش چای های کم کیفیت می توانند کل بهای ماده خام خود را بپردازند.
گرچه این شیوه، کمک موثری برای کارخانجات چای سازی داخلی به حساب می آید اما برخی را به این پرسش واداشته که با توجه به صادرات چای ایرانی با قیمت هر کیلو 32000 تومان هزینه تولید چای داخلی چقدر است و چگونه است که دولت در خصوص فروش چای ایرانی به قیمت بیش از 160 هزار تومان در داخل کشور بی اعتنا است؟ اگر چای صادراتی از کیفیت چندانی برخوردار نیست باید از سیاستگذاران پرسش کرد چرا مقدار این چای نسبت به چای های مرغوب این قدر زیاد است و اساسا هدف از پرداخت یارانه برای تولید چای داخلی چیست؟ این که مصرف کنندگان داخلی، چای را چهار برابر هزینه تمام شده بخرند و یارانه پرداخت شده به مصرف کنندگان خارجی برسد؟