در بخش تولید نوشیدنی، اگر مسئولین، کمر همت بسته و در عمل و نه در شعار از تولید، حمایت واقعی کنند، قطعاً با توجه به ظرفیت‌های موجود و تفکر اقتصادی حاکم بر بخش تولید می‌توان متنوع‌ترین نوشیدنی‌ها را با بهترین کیفیت، تولید و روانه بازار کرد و ضمن اشباع بازار داخلی، در حوزه صادرات نیز موفقیت‌های چشمگیری به دست آورد.این، قسمتی از سخنان عباسعلی طهماسبی، مدیرعامل کارخانه کولازین، تولیدکننده انواع نوشیدنی و تخم‌شربتی بدون گاز در گفت‌وگو با اقتصاد سبز است. در ادامه، توجه خوانندگان را به متن کامل این پرسش و پاسخ جلب می‌کنیم:
لطفاً کمی در رابطه با مشکلات تولید انواع نوشیدنی و تهیه مواد اولیه آن توضیح دهید.
وقتی صحبت از تولید می‌شود از یک سو، رونق کسب و کار، شکوفایی اقتصادی، اشتغالزایی، خودکفایی و پویایی کشور تبلور پیدا می‌کند و از سوی دیگر، کوهی از مشکلات و موانع به عنوان سد راه تولید، ذهن هر تولیدکننده‌ای را به خود مشغول می‌دارد. این امر در هر کشوری کم و بیش مشهود است، ولی متأسفانه در کشور ما در اوج خود قرار دارد؛ گویی، تمام عوامل دست به دست هم داده تا با تولید مبارزه کرده و این بخش از اقتصاد کشور را -که پایه و اساس سایر بخش‌های اقتصادی و غیر اقتصادی است- از ریشه بخشکاند. گویی، مشکلات و موانع تولید همچون ویروسی در تلاش و تکاپو هستند تا جلوی رشد فعالیت تولیدی گرفته شود. بخش مواد غذایی به‌طور عام و صنایع نوشیدنی به‌طور اخص نیز از این امر مستثنی نبوده و بیشترین مشکلات را در حوزه خود دارد؛ چرا که تولید مواد غذایی از جمله نوشیدنی‌ها، علاوه بر مشکلات سایر کالاها به جهت فسادپذیری و اهمیت سلامت افراد جامعه از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و با مشکلات بیشتری دست وپنجه نرم می‌کند. این نوع محصولات به جهت فرمول‌های خاص سازمان غذا و دارو و تاریخ مصرف محدود، امکان انباشت و ذخیره سازی ندارد و باید بلافاصله بعد از تولید جهت مصرف، روانه بازار شود.از عمده‌ترین مشکلات تولید نوشیدنی، قیمت تمام شده مواد اولیه و ملزومات بسته‌بندی است که با توجه به نوسانات ارزی دائماً در حال تغییر بوده و باعث افزایش قیمت تمام شده کالا می‌شود و به تبع آن، قیمت فروش نیز افزایش یافته و قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد که این امر باعث رکود در تولید می‌شود. از سوی دیگر، افزایش قیمت مواد اولیه باعث کاهش کیفیت شده و عدم اعتماد و اطمینان را به ویژه در بخش صنایع غذایی –که از اهمیت ویژه ای برخوردار است- در تهیه مواد اولیه به‌دنبال دارد و این امر باعث آزمون و خطاهای زیادی شده و هزینه‌های هنگفتی را به تولید کننده تحمیل می‌کند.
در رابطه با مشکلات تهیه ملزومات بسته‌بندی از جمله ظروف پت و یا شیشه توضیح دهید.
در ارتباط با ملزومات بسته‌بندی با توجه به این که در عصر جدید، نوع بسته‌بندی هم از لحاظ شکیل بودن و هم از نظر رعایت پارامترهای بهداشتی به ویژه در صنایع غذایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اگر تولیدکننده نتواند محصول خود را با توجه به علائق مصرف‌کننده و همسو با سایر رقبا ارائه نماید، قطعاً از گردونه رقابت حذف خواهد شد. از این رو باید به نوع بسته‌بندی اهمیت داد و هرچه بسته‌بندی از کیفیت بالاتری برخوردار باشد، قطعاً کالای تولیدی، قیمت تمام شده بیشتری را به خود اختصاص داده و حجم فروش را تحت الشعاع قرار می‌دهد. اهمیت بسته‌بندی در دنیای تجملاتی امروز، به‌قدری جا خوش کرده است که در تولید کالا به‌ویژه محصولات غذایی، هزینه تمام شده بسته‌بندی به مراتب بالاتر از قیمت تمام شده محصول رقم می‌خورد و این امر یکی از عمده مشکلات بخش تولید به‌ویژه نوشیدنی‌هاست که ناشی از زیرساخت‌های غلط اقتصاد یک کشور است. ظروف پت یا شیشه از عمده لوازم بسته‌بندی محصول تولیدی شرکت ما به شمار می‌رود که علاوه بر قیمت بالای این دو کالا، ضایعات زیادی را نیز در حین تولید تحمیل می‌کند و دلیل وجود ضایعات، همانگونه که قبلاً نیز به آن اشاره شد، نوسانات قیمت است که به تبع آن باعث کاهش کیفیت می‌شود.
شکر و اسانس از جمله مواد اولیه‌ای هستندکه با افزایش قیمت بی‌سابقه‌ای همراه بوده‌اند؛ نظر شما در این رابطه چیست؟
شکر و اسانس جزو مواد اولیه‌ای هستند که هیچ جایگزینی ندارند؛ هرچند به جای شکر از شیرین‌کننده‌های دیگر نیز می‌توان استفاده کرد، ولی قیمتی به مراتب بالاتر و کیفیتی پایین‌تر از آن دارند و در واقع هیچ‌کدام جایگزین مناسبی برای شکر نیستند و به‌رغم آن که این محصول در داخل کشور تولید می‌شود، از قیمت بسیار بالایی برخوردار بوده و تکافوی مصرف داخلی را نمی‌دهد. این امر سبب گشته که بازار سیاه ایجاد کرده و چند نرخی شدن قیمت بر بازار حاکم شود. از سوی دیگر، عدم توزیع مناسب و عادلانه، خود مشکلات تولید را تشدید می‌کند. اسانس‌های میوه‌ای نیز با توجه به ترکیبات مختلف و عدم ثبات در قیمت تأثیر بسزایی در کاهش کیفیت داشته است؛ لذا به جرأت می‌توان گفت عمده مشکلی که در بخش تولید حاکم است، بالا بودن قیمت مواد اولیه از یک سو و عدم ثبات و نوسانات پی‌در پی از سوی دیگر است. تمامی این مشکلات، ناشی از اقتصاد بسته یک کشور است و تحریم‌های موجود نیز مزید بر علت خواهد بود. قطعاً در اقتصاد باز، این مشکلات به مراتب، کمتر است و عرضه و تقاضا، تعیین‌کننده اصلی و از عوامل مهم قیمت‌ها خواهد بود.
به عنوان یک تولیدکننده، رکود اقتصادی که سال‌ها گریبانگیر اقتصاد ایران شده است را چگونه ارزیابی می‌کنید و تداوم این رکود همراه با تورم، چه تبعاتی برای صنعت غذای ایران خواهد داشت؟
تورم و رکود از عمده‌ترین و دو پارامتر جدانشدنی هر اقتصادی محسوب می‌شود که برای مهار هرکدام نیز تدابیری اندیشیده شده و اقتصاددانان زیادی در ادوار مختلف، آزمون و خطاهایی انجام داده و به نتایج مطلوبی نیز دست یافته‌اند؛ ازجمله سیاست‌های پولی که از ناحیه بانک مرکزی هرکشور و سیاست‌های مالی که توسط دولت‌ها اعمال می‌شود و در راستای مهار تورم از سیاست‌های انقباضی و برای مبارزه با رکود از سیاست‌های انبساطی بهره برده و به نتایج مطلوبی نیز رسیده‌اند؛ اما اقتصاد بیمار ایران، گریبانگیر هر دو پدیده به‌صورت همزمان است و باتوجه با تورم بسیار شدید، رکود نیز بر بازار حاکم بوده و جهت مهار این معضل اقتصادی باید از سیاست‌های ترکیبی استفاده کرد. متأسفانه عدم دقت در اعمال چنین روشهایی به مشکلات دامن زده و نه تنها، مشکلی را حل نمی‌کند بلکه تورم و رکود افسار گسیخته‌ای را موجب می‌گردد و این امر نه تنها برای صنایع غذایی چالش‌ساز است، بلکه تبعات آن کل اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده و به تبع آن، ناهنجاری‌های اجتماعی را در پی خواهد داشت. چنین اقتصادی همچون بیماری خواهد بود که به‌طور همزمان از دو بیماری رنج می‌برد و تجویز دارو جهت درمان یک بیماری، سم مهلکی برای بیماری دیگر خواهد بود. عمده دلیل وجود چنین مشکلی در درجه اول، عدم ارتباط با بازارهای بین‌المللی است و دیگر آن که اقتصاد از افراد متخصص و اقتصاددان بی‌بهره بوده و تصمیم‌گیرندگان اقتصادی از علم کافی و تخصص لازم برخوردار نیستند و با کمال تأسف، پیچیدن نسخه‌های غیرتخصصی، مشکلات را تشدید کرده است.
نوسان نرخ ارز چه مشکلاتی را برای صاحبان صنایع به وجود آورده است؟
تقریباً تمامی مسائل و سؤالات مطرح شده، حول یک موضوع می‌چرخد و آن قیمت بالای فرآورده و مواد اولیه است که عوامل متعددی از جمله گرانی حاکم بر بازار، تورم همراه با رکود، نوسانات نرخ ارز و…. در آن دخیل هستند. نوسانات ارزی از عمده عوامل اثرگذار بر اقتصاد بوده و این امر به قدری در اقتصاد ایران نفوذ کرده و تأثیر گذاشته است که هیچ فعالیتی را نمی‌توان نام برد که بی‌تأثیر از این پدیده باشد؛ از دستمزد روزانه کارگری گرفته تا کرایه تاکسی، ساعات حق‌التدریس، امور خدماتی، بازرگانی و نهایتاً اجناس و کالاهای ضروری و غیرضروری، همه و همه از این امر مستثنی نیستند، چه رسد به مواد اولیه و یا کالاهای واسطه‌ای که ارتباط مستقیم با نوسانات نرخ ارز داشته و چه بسا اکثر این محصولات وارداتی بوده و نوسانات نرخ ارز، اولین اثر خود را بر چنین کالاهایی خواهد داشت. این معضل اقتصادی، بیشتر از همه صاحبان صنایع را درگیر کرده و اثر سوء مستقیمی بر پیکره صنعت داشته و مشکلات عدیده‌ای را سبب می‌شود.از دیگر مشکلات بخش تولید می‌توان به افزایش حقوق و مزایای کارگری اشاره کرد؛ با توجه به تورم حاکم بر اقتصاد کشور، اگر درآمد کارگر چند برابر آنچه هرساله دولت تعیین می‌کند باشد، بازهم پاسخگوی هزینه‌های کارگر نخواهد بود. قطعاً هر کارگری، استحقاق حقوق و مزایای بالاتر و متناسب با تورم را دارد ولی از سوی دیگر چنین پرداخت‌هایی از سوی کارفرمای واحد تولیدی باعث می‌شود قیمت تمام شده کالای تولیدی افزایش یافته و بر مشکلات موجود دامن بزند و صرف اعلام افزایش حقوق کارگری، هر سال از سوی دولت، بدون تدبیر و اندیشه و بدون در نظر گرفتن منابع تأمین مالی، خسارات جبران ناپذیری را بر اقتصاد به ویژه تولید وارد کرده و منجر به اثرات تورمی در بخش‌های مختلف خواهد شد.
آیا صادرات هم دارید؟
ما هدف اولیه خود را بازار داخلی قرار داده و در مرحله بعد درصدد صادرات خواهیم بود. هرچند پیگیری‌هایی در این زمینه نیز صورت گرفته است و امیدواریم بتوانیم در بازارهای برون‌مرزی نیز ورود کرده و کالای تولیدی را به صورت صادرات عرضه نماییم. البته محصول تولیدی از طریق واسطه به کشورهای همسایه ارسال شده، ولی این امر به زودی و به صورت مستقیم توسط مدیریت فروش واحد، کلید خورده و امیدواریم بتوانیم با صادرات محصول در بازارهای بین‌المللی بدرخشیم.
آخرین وضعیت صنایع غذایی ایران به خصوص صنعت نوشیدنی را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه دورنمایی را برای این صنعت متصور هستید ؟
خوشبختانه تفکر اقتصادی در بین آحاد مردم ایران به ویژه در قشر جوان جامعه در حد ایده‌آل است و این بدین معناست که می‌توانیم در تمام زمینه‌ها رشد خوبی را شاهد باشیم که صنایع غذایی به ویژه نوشیدنی نیز از این امر مستثنی نیست، ولی متأسفانه چندین عامل، دست به دست هم داده و زیرساخت‌های اقتصادی را فلج می‌کند، آنچنان که قبلاً نیز اشاره شد، نوسانات ارزی در این زمینه بسیار مؤثر هستند. امید به آینده در بین جوانان، کمرنگ شده و در هر کاری اگر امید وجود نداشته باشد، موفقیت حاصل نمی‌شود. دولتی بودن اقتصاد کشور از عمده دلایل عدم رشد و پیشرفت در بخش‌های مختلف است و اگر خصوصی‌سازی تقویت شود، رشد اقتصادی نیز اتفاق خواهد افتاد، ولی متأسفانه خصوصی‌سازی در ایران، آسیب‌هایی به مراتب بیشتر از دولتی بودن را همراه دارد؛ چرا که خصوصی‌سازی را در واگذاری سهام شرکت‌های بزرگ به ارگان‌ها و نهادهای زیرمجموعه دولت می‌دانند. به نظر بنده، این نوع خصوصی‌سازی یا همان خصولتی، نه تنها موانع را برطرف نمی‌کند، بلکه خود سد عظیمی در راه رشد و شکوفایی اقتصاد کشور خواهد بود .در بخش تولید نوشیدنی نیز اگر مسئولین، کمر همت بسته و در عمل و نه در شعار از تولید حمایت واقعی کنند، قطعاً با توجه به پتانسیل‌های موجود و تفکر اقتصادی حاکم بر بخش تولید می‌توان متنوع‌ترین نوشیدنی‌ها را با بهترین کیفیت، تولید و روانه بازار کرد و ضمن اشباع بازار داخلی، در حوزه صادرات نیز به موفقیت‌های چشمگیری دست یافت. بنده به آینده این صنعت در کشور خوش‌بین هستم؛ البته با حمایت مسئولین و دولت، صبر بالا و توقع پایین تولیدکنندگان و حمایت مردم از تولیدات داخلی، قطعاً به این هدف خواهیم رسید و چشم‌انداز روشنی را در کل اقتصاد به ویژه صنایع غذایی شاهد خواهیم بود.
لطفاً کمی در رابطه با شرکت کولازین، تاریخچه فعالیت، تولیدات و برنامه‌های آینده آن توضیح دهید.
کارخانه کولازین، تولیدکننده انواع نوشیدنی در شهر بلداجی از توابع استان چهارمحال و بختیاری در دامنه کوه‌های زاگرس بختیاری است که در سال 1397 ایجاد گردید. یکی از اهداف مهم مدیران این مجموعه، رونق بخشیدن به تولید و اشتغالزایی در مناطق محروم کشور بوده که با وجود مشکلات عدیده اقتصادی و کاغذبازی‌های اداری، با همت و تلاش مدیران این واحد و پیگیری‌های مستمر و مداوم توانستیم مشکلات پیش‌رو را بر طرف کرده و طی مدت 18 ماه از آغاز کار، نسبت به خرید زمین، ایجاد ساختمان و تأسیسات، خرید و نصب ماشین‌آلات و اخذ مجوزهای لازم اقدام کرده و پس از یک‌سال و اندی، موفق به اولین تولید شویم. با عنایت به این که حفظ کیفیت محصول، جزو اولین اهداف مدیران این واحد تولیدی بوده است، در همان ابتدای امر با ارسال محصولات تولیدی به استان‌های مختلف کشور با استقبال بی‌نظیر مشتریان در سطح کشور روبه‌رو شدیم که این امر، امید و انگیزه را در مدیران و سایر کارکنان زحمتکش مجموعه، دو چندان کرد. در مجموع آن که، کارخانه کولازین، فاز اول تولید خود را به نوشیدنی تخم‌شربتی در 12 طعم متنوع در بطری‌های شیشه‌ای اختصاص داده و برای فاز دوم که در حال راه‌اندازی آن است، تولید انواع آبمیوه در ظروف پت را در برنامه دارد و امیدواریم در آینده نزدیک، علاوه بر بازار داخلی به بازارهای برون‌مرزی نیز که از اهداف مجموعه تولیدی است، دست پیدا کرده و سهم ناچیز خویش را در کمک به اقتصاد کشور، عملی سازیم.