بیش از ۱۲۲ هزار هکتار از باغات مرکبات کشور در مازندران وجود دارد که ۱۱۳ هزار هکتار آن بارور است و سالانه بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن مرکبات نیز در آن تولید می‌شود.
سهم کشور از تولیدات مرکبات ۴.۵ میلیون تن است که نیمی از آن در مازندران تولید می‌شود اما سهم مرکبات مازندران از بازارهای جهانی اندک و ناچیز است و در دو سال از دولت تدبیر و امید نسخه‌هایی برای راه‌یابی مرکبات مازندران به بازارهای جهانی تجویز شد اما این نسخه‌ها تاکنون آن‌گونه که بایدوشاید مثمر واقع‌شده است.
تدوین سند توسعه صادرات مرکبات
آخرین تلاش دولتمردان در مازندران برای قرار دادن مرکبات استان در سبد صادراتی تدوین سند توسعه صادرات استان به‌عنوان نقشه راه است و ربیع فلاح استاندار مازندران در این زمینه می‌گوید: این سند که در چهارفصل و ۳۵ بند تنظیم شدباکار کارشناسی و نگاه تخصصی مدون شده است و با اجرای آن، صادرات مرکبات و محصولات کشاورزی و باغی به‌صورت نظام‌مند درخواهد آمد و امکانات و ظرفیت‌های استان در بخش‌های مختلف در خدمت صادرات مرکبات و صادرکنندگان قرار خواهد گرفت.
وی گفت ، تأمین سرمایه در گردش، تأمین واریته های مناسب صادراتی، حمل‌ونقل، سورت و بسته‌بندی و مهم‌تر از آن شناسایی بازارهای هدف و صادراتی را ازجمله راهکارها برای توسعه صادرات مرکبات بیان می‌کند.
استاندار مازندران نبود شناخت از بازارهای هدف را سدی فراروی توسعه صادرات مرکبات و محصولات کشاورزی بیان می‌کند و تأکید می‌کند که صنعت و معدن باید اطلاعات دقیق بازارهای هدف را تهیه کند و در اختیار صادرکنندگان قرار دهد.
فصل پرتقال چینی و برداشت مرکبات از اواسط آبان ماه در باغ‌های مازندران شروع شد اما نگرانی از فروش محصولات، نبود سورتینگ و صنایع تبدیلی بیش‌ازپیش پای دلالان را به باغ‌ها کشانده‌اند و اقدام به مفت خریدن تولیدات کرده‌اند
فصل پرتقال چینی و برداشت مرکبات از اواسط آبان ماه در باغ‌های مازندران شروع شد اما نگرانی از فروش محصولات، نبود سورتینگ و صنایع تبدیلی بیش‌ازپیش پای دلالان را به باغ‌ها کشانده‌اند و اقدام به مفت خریدن تولیدات کرده‌اند.
محمد چورنی از باغداران غرب مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه هرسال دلالان و واسطه‌ها از اواخر فصل تابستان شروع به‌پیش خرید محصولات می‌کنند بیان کرد: باغدار چاره دیگری ندارد زیرا هیچ تضمینی برای فروش محصول وجود ندارد.
این باغدار با اشاره به بحران برف دو سال گذشته در استان و بروز خسارت به باغات مرکبات یادآور شد: هزینه‌های باغداری سرسام‌آور است و هر کیلو پرتقال بیش از ۸۰۰ تومان هزینه تولید دارد اما درنهایت دلال و واسطه نیز آن را به همین قیمت خریداری می‌کنند.
مرکبات درصد کمی از سبد صادراتی مازندران را تشکیل می‌دهد و سال قبل تنها حدود ۱۲ درصد از تولیدات استان به میزان ۲۸۷ تن به بازارهای خارجی راه یافت و این درحالی‌که است که مازندران حداقل ظرفیت صادرات ۴۰۰ هزار تن مرکبات رادار است و تولیدکنندگان استان چشم به سبد صادراتی دوخته‌اند.
واردات مرکبات از یکسو، بالا بودن هزینه‌های تولید، نبود کانتینرهای یخچال دار، نداشتن فضای مناسب برای نگهداری و سردخانه از سوی دیگر انگیزه و رمق تولیدکنندگان را از بین برده است و اجرای طرح‌هایی نظیر خرید میوه شب عید تنها نوشدارویی بر مرهم آشفتگی بازار است.
امسال قرار است ۴۰ هزار تن مرکبات در کشور برای شب عید ذخیره‌سازی شود که ۳۰ هزار تن از مازندران باید خریداری شود و به گفته مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران طبق برآوردهای صورت گرفته میزان مصرف پرتقال در شب عید بیش از ۵۰ هزار تن نخواهد بود که قرار شد بخشی از این محصول در استان تأمین شود.
محمدرضا شعبانی در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه ۵۰ درصد تولید مرکبات کشور انجام می‌شود، گفت: درآمد مردم استان بیشتر از کیوی، پرتقال و برنج به دست می‌آید، اظهار داشت: باید برای صادرات این محصولات در کشور برنامه‌ریزی داشته باشیم و باید بازارهای هدف شناسایی شود درحالی‌که تاکنون بازارهای هدف خوب شناسایی نشده است.
وی با اظهار اینکه دستگاه‌های ذی‌ربط باید در زمینهٔ شناسایی بازارهای هدف برنامه‌ریزی داشته باشند، استاندارد بازار و شناسایی آن را بسیار مهم برشمرد و گفت: سهمیه ۳۰ هزار تن خرید تضمینی شب عید برای استان کم است.
شعبانی با اعلام اینکه با توجه به تولید مرکبات امسال مازندران نیازی به واردات نیست، خاطرنشان کرد: باوجوداینکه بارها و بارها گفته‌شده که تولید این محصول برای مصرف کافی است اما شاهد واردات پرتقال خارجی هستیم و واردات پرتقال خارجی سبب افزایش قیمت این محصول شده و به‌موقع تجار و به ضرر تولیدکننده و مصرف‌کننده است.
سود بانکی بالا، عدم تهیه مشوق صادراتی، نداشتن حمل‌ونقل مناسب برای عرضه مرکبات باوجود عدم‌حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجار سبب شده تا تولیدکنندگان مازندرانی توان رقابت با رقبای خارجی را نداشته باشدسود بانکی بالا، عدم تهیه مشوق صادراتی، نداشتن حمل‌ونقل مناسب برای عرضه مرکبات باوجود عدم‌حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجار سبب شده تا تولیدکنندگان مازندرانی توان رقابت با رقبای خارجی را نداشته باشد و از سوی دیگر مشکل در حمل‌ونقل، نبود زیرساخت‌های کافی صادراتی از دیگر چالش‌های فراروی صادرات محصولات کشاورزی است.
رئیس کمیسیون تخصصی بازرگانی، امور گمرکی و حمل‌ونقل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مازندران با اعلام اینکه به دنبال توسعه صادرات در کشور و اهمیت آن در این استان هستیم، گفت: با توجه به اینکه برخی کالاهای استراتژیک همچون مرکبات که شغل و محصول اصلی استان مازندران لحاظ می‌شود نیاز به کانتینرهای یخچال دار استفاده کنیم.
محمد جعفری بابیان اینکه استفاده از کانتینرهای یخچال دار برای افزایش مسیر صادراتی و حفظ یخچال دار بودن کانتینرهاست، اظهار داشت: متأسفانه تعداد بسیاری محدودی از این کانتینرها در سطح کشور داریم که شاید کفاف نیاز صادراتی را نمی‌دهد.
وی با اشاره به اینکه در بحث حمل‌ونقل با مشکل مواجه هستیم، تصریح کرد: اداره کل پایانه‌ها در بحث حمل‌ونقل امکانات و زیرساخت‌های کافی برای صادرات محصولات از استان مازندران راداریم اما هیچ شرکت مازندرانی در بحث حمل‌ونقل برای انجام وجود ندارد.
این روزها فصل برداشت مرکبات در مازندران است و باغداران همچنان چشم به بسته‌های حمایتی برای صادرات دارند و از خود می‌رسند آیا محصولاتمان به آن‌سوی آب‌ها هم خواهد رفت و نرخ انواع مرکبات درجه‌یک شامل نارنگی در میدان بارها دو تا ۲۵۰۰ تومان، کیوی تک رج ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان و پرتقال تامسون ۲۳۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان است./ مهر