بازار جهانی صنایع لبنی همیشه از پر رونق ترین بازارها بوده و هست و به دلیل متنوع بودن محصولات این صنعت گردش مالی بالایی را نیز داراست. به طوری که بر اساس آمار منتشر شده، در سال ۲۰۱۹ بازار جهانی لبنیات ۷۱۸.۹ میلیارد دلار ارزش گذاری شده بود و از سوی دیگر پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۲۴ ارزش آن به ۱۰۳۲.۷ میلیارد دلار برسد.
اتحادیه اروپا؛ بزرگترین تولید کننده پنیر در جهان
علاوه بر این بر اساس گزارشات منتشر شده در سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۳۲ میلیون تن شیر گاو و بیش از ۲۱ میلیون تن پنیر در سراسر جهان تولید شده است این در حالی است که اتحادیه اروپا برترین تولید کننده پنیر در جهان محسوب می شود به طوری که در سال ۲۰۲۰، ۲۷ کشور تشکیل دهنده اتحادیه اروپا ۱۰.۳۵ میلیون تن پنیر تولید کردند.
همچنین گزارشات منتشر شده حاکی از این است که در سال ۲۰۲۰ صادرات لبنیات از اقیانوسیه حدود ۴.۱۹ میلیون تن و صادرات لبنیات اتحادیه اروپا در همان سال حدود ۶.۶۳ میلیون تن بوده است.
کشور ایران نیز یکی از کشورهای صادر کننده محصولات لبنی است و به گفته رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی ایران سال گذشته فعالان این صنعت صادراتی به ارزش ۷۷۰ میلیون دلار رقم زده اند.
باکری، همچنین در خصوص وضعیت فعلی صنعت لبنیات کشور گفت: صنعت لبنیات به تبع به دلیل این که طی سالیان طولانی یعنی حدود ۱۶ سال است چه به لحاظ برنامه های توسعه به مسیرهایی رفته و چه به لحاظ سیاست های قیمت گذاری تحت سرکوب مداوم سیاستهای دولت قرار گرفته است و لذا صنعت تحت فشاری است و ظرفیت هایش نیازمند این است که از طریق آزاد سازی انرژی و نیروهای نهفته در آن در مسیر درستی به حرکت در بیاید.
باکری افزود: در واقع این صنعت سعی دارد در بحث قیمت ها، کیفیت، کمیت و به ویژه در نابسامانی هایی که در صادرات فرآورده های لبنی داریم که بتواند خودش را متعادل کند و با سایر حوزه های اقتصادی کشور مطابقت بدهد اما کاملا تحت فشار سیاست های دولت است.
وی در خصوص حجم صادرات صنایع لبنی نیز اظهار داشت: سال گذشته رقمی حدود ۷۷۰ میلیون دلار صادرات داشته ایم.
صنعت لبنیات باید با بهره گیری از تمام منابع کشورهای مختلف به یک کسب و کار تجاری بزرگ تبدیل شود
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: به طور کلی ظرفیت صادراتی این صنعت بالاست به شرطی که بتوانیم این صنعت را از نگاه توسعه ای ببینیم به گونه ای که بتواند وارد کند و بتواند صادر کند؛ یعنی بتواند از تمام منابع کشورهای مختلف در تامین نهاده ها، تامین مواد اولیه، مواد بسته بندی و غیره بهره بگیرد و به یک کسب و کار تجاری بزرگ تبدیل شود.
باکری تصریح کرد: به عبارت دیگر ظرفیت های بالای صنعت لبنیات کشور در شرایطی محقق می شود که این صنعت خودش را از اندیشه معیشت محور که فقط شیر و ماست مردم را می خواهد تامین کند رها کند. چرا که الان ظرفیت های توسعه یافته این صنعت به حدی است که حتی یک یا دو شرکت به تنهایی می تواند تمام نیازهای مردم را در سراسر سال تولید و تامین کند.
وی افزود: در حقیقت کل صنعت ظرفیت بالایی دارد به گونه‌ای که بایستی تحقق سیاستهای رشد مصرف سرانه را با سیاست های درستی که در بخش صادرات و واردات اتخاذ می شود را ممکن سازیم. اما می بینیم که سیاست رشد مصرف سرانه از برنامه پنجم تا به حال متوقف مانده و ما نه تنها نتوانسته ایم آن را به جایی برسانیم حتی برعکس هم حرکت کرده ایم و روز به روز محدود تر شده است.
در صورت اتخاذ سیاست توسعه ای و صادرات ظرف ۵ سال صادراتی به ارزش یک و نیم میلیون دلار رقم می زنیم
دبیر انجمن صنایع لبنی ایران گفت: در واقع باید اجازه بدهند که این صنعت حرکت کند و کالاها و محصولات لبنی از تولید انبوه به ارزانی برسند و سپس بتوانند هم نیاز مصرف داخل را تامین کند و و هم بازار های جهانی را تامین کند.
وی خاطر نشان کرد: مساله اینجاست که به مقوله صادرات نباید به عنوان سرریز مصرف داخلی نباید نگریست چرا که این نگاه خطا است و به در نهایت نیز به صنعت آسیب می زند. باید اجازه داد این کسب و کار به عنوان یک کسب و کار توسعه محور و صادراتی رشد کند.
وی اظهار داشت: بازارهایی مانند اوراسیا و کشورهای حوزه CIS در اطراف ما قرار دارد که اگر سیاست توسعه ای و صادرات محور ما محقق شود به راحتی ظرفیت یک میلیارد دلاری را پیش روی ما ایجاد می کند؛ یعنی اگر سیاست های خودمان را در توسعه صنعت و صادرات درست به کار ببریم صنعت لبنیات کشور ظرف یک دوره پنج ساله می تواند یک و نیم میلیارد دلار صادرات داشته باشد.