سید مجتبی خیام نکویی رییس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به سوالات زیر پاسخ داد:
چرا باید به سمت کشاورزی فناورانه رفت؟
نکویی: تولیدات بخش غذایی در بدو پیروزی انقلاب با جمعیت ۳۶ میلیونی، ۲۵ میلیون تن غذا در کشور بود.
در طول چهل و سه سال گذشته بعد از پیروزی انقلاب این میزان غذا ۱۰۰ میلیون تن افزایش یافته است و امروزه ۱۲۵ میلیون تن غذا در کشور تولید می‌شود که قسمتی از افزایش تولید غذا ناشی از افزایش سطح زیر کشت در چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است.
اگر بخواهیم ضریب خودکفایی و تولید غذایی کشور را مرور کنیم می‌بینیم که بین ۸۰ تا ۸۵ درصد تولید غذا در داخل کشور انجام می‌شود و به واسطه آن حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد، ناچار هستیم سالیانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار ارز از کشور خارج کنیم.
وضعیت تولید غذا در کشور در حال حاضر و آینده چگونه است؟
نکویی: با محدودیت‌های مختلف اقلیمی در دنیا مواجه هستیم که ما هم از آن بی‌بهره نبودیم، ما با مشکلات تغییر اقلیم، مشکلات افزایش دما، گرما و بحث خشکسالی مواجه هستیم. در ۴۰ سال گذشته حدود ۹۵ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی استفاده می‌شد الان این رقم در حدود ۷۵ میلیارد متر مکعب است که در اختیار در بخش کشاورزی قرار می‌گیرد.
با روند افزایش گرما وضعیتمان به مراتب بدتر از خواهد شد. ما در آینده حداقل ۱۰ میلیارد مترمکعب از آبی که داریم کمتر خواهیم داشت. با رشد جمعیت مواجه هستیم، اگر رشد فعلی جمعیت را در نظر بگیریم، ایران سال ۱۴۳۰، ۱۵۰ میلیون جمعیت خواهیم داشت.
برای ایران سال ۱۴۳۰ باید ۱۹۰ میلیون تن غذا داشته باشیم یا گزینه واردات داریم و یا اینکه باید ببینیم که چگونه می‌توانیم از وضعیت موجود استفاده کنیم.
اتفاقی که در جنگ اوکراین و روسیه افتاد برای خیلی‌ها آشکار شد که صرف اینکه کشوری قابلیت خرید مواد غذایی دارد کافی نیست. کشورهای اروپایی دچار بحران برای خرید غذا شدند. در برخی از کشورها برای خرید ۵۰۰ هزار تن غلات دچار مشکلات عدیده ای شدند.
بهترین راه برای تامین غذا و روی پای خودمان ایستادن، این است که ما با توجه به فرمایشی که مقام معظم رهبری داشتند به این سمت پیش برویم که کشاورزی را دانش بنیان کنیم.
چند درصد از حضور دانش بنیان ها یا فناورانه در حوزه کشاورزی استفاده می کنیم؟
نکویی: از حدود شش هزار و هشتصد شرکت دانش بنیان که در کشور داریم، حدود ۵ درصد آن شرکت های دانش بنیان در بخش کشاورزی هستند. اگر بخواهیم واحدها و هسته های فناور را اضافه کنیم حدود ۴۵۰ شرکت، واحد فناور و هسته فناور می شوند.