صنعت دام و طیور کشور یکی از جمله بخش های پویایی است که طی سالهای اخیر در دام گرفتاری های بسیاری افتاده است و به نظر می رسد فعالان این بخش در یک دور باطل گیر افتاده اند و هر چقدر تلاش می کنند راه نجاتی نمی یابند.
به عبارت بهتر اگرچه فعالان بخش دام و طیور کشور گاهی به صورت مقطعی از مشکلاتی که هر روز با آن سروکار دارند رها می شوند اما مسائل پیرامون این حوزه بسیار گسترده است و به نظر می رسد تمامی ندارد. به طوری که در شرایطی که دامداران کشور با مازاد دام مواجه هستند بحث صادرات در این بخش با اما و اگرهای بسیاری همراه است و در نهایت نیز اقدامی به نفع تولید کننده ها رقم نمی خورد. این در حالی است که بخش دامداری کشور که اکنون با مازاد دام مواجه است طی هفته های آتی نیز شاهد زایش های بیشتر خواهد بود. در این راستا منصور پوریان رئیس شورای تامین دام کشور در خصوص وضعیت دامداران طی ماه های آینده به بازار می گوید: خوشبختانه امسال با توجه به بارش های خوبی که داشته ایم در استان هایی مثل خوزستان، فارس و لرستان مراتع در وضعیت خوبی هستند و از سوی دیگر با توجه به زایش های بهاره، تا کمتر از یک ماه دیگر اوج عرضه بره تازه متولد شده خواهد بود. به این ترتیب می توان گفت در شرایط نسبتا خوبی از نظر مراتع و همچنین زایش ها قرار داریم.
فرستادن دام های مولد به کشتارگاه و تهدید کاهش زایش بره و گوساله در سالهای پیش رو جدی است
به این ترتیب در حالی که زایش بره و گوساله همیشه برای دامداران خوشحال کننده و نوید بخش بوده است در چنین شرایطی که قیمت نهاده و علوفه با نوسانات شدید مواجه است و سیر کردن دام با مشکلات همراه است، برای دامداران نوید دهنده روزهای چندان خوبی نیست.
یکی از دغدغه های دامداران کشور کاهش زایش بره و گوساله در سالهای پیش روز است چرا که بخش قابل توجهی از دام مولد راهی کشتارگاه های کشور شده است و قطعا پیامدهای این اقدام دامنگیر همه خواهد شد
در ادامه، حسین نعمتی فعال بخش دامداران کشور نیز روزهای خوبی را برای این صنعت پیش بینی نمی کند و به بازار می گوید: یکی از مسائل جدی که طی سالهای اخیر داشته ایم و به طور خاص سال قبل شاهد آن بودیم فرستادن دام های مولد توسط دامداران به کشتارگاه ها به دلیل بحران تامین خوراک برای دام ها بودیم.
نعمتی افزود: به عبارت ساده تر اینکه درست است که زایش های بهاره پیش رو است اما مساله اینجا است که قطعا در سال های پیش رو با کاهش عرضه بره و گوساله مواجه خواهیم بود چرا که مادینه های بسیاری از چرخه خارج شده است.
نداشتن نقدینگی مرغداران و بد عهدی دولت در تخصیص تسهیلات به صنعت طیور کشور
البته سختی تامین نهاده و علوفه تنها به دامداران مربوط نیست و فعالان بخش طیور نیز در این میان آسیب های جدید دیده اند و حتی برای تامین نهاده از سامانه بازارگاه با تاخیر های یک ماهه مواجه می شوند. با این وجود به نظر می رسد در بخش مرغ گوشتی شرایط برای تولید کننده کمی هموارتر است از این جهت که بعد از یک دوره جوجه ریزی مرغداران وقتی با نبود نهاده یا گرانی ها مواجه می شوند و تولید را به صرفه نمی دانند در ادامه جوجه ریزی نمی کنند و از زیان های بیشتر جلوگیری می کنند. اما در بخش مرغ تخمگذار اوضاع کمی پیچیده تر از بخش گوشتی است چرا که حتی اگر مرغداران این بخش زیان ببینند باید تولید را حداقل ۲۰ ماه یعنی تا زمانی که مرغ ها تخمگذاری می کنند ادامه دهند. با این تفاسیر
فرزاد طلاکش دیگر فعال بخش مرغ تخمگذار با گلایه از عملکرد بد دولت به بازار می گوید: در شرایطی که صنعت طیور کشور در وضعیت بدی قرار داشته و دارد قرار بر این بود که تسهیلاتی به این بخش داده شود تا افزایش ۶ برابری قیمتها بعد از آزادسازی ارز را بتوانیم تاب بیاوریم. اما متاسفانه این وعده عملی نشده و صنعت با نبود نقدینگی مواجه است.
بر اساس این گزارش محمد یوسفی رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی نیز پیش از این به بازار گفته بود که در بخش تولید گوشت مرغ حداقل ۳۰درصد کاهش تولید داشته ایم که ناشی از نبود نقدینگی، نداشتن امید مرغداران برای ادامه حیات و همچنین بی ثباتی بازار است.
همچنین بر اساس این گزارش، در حالی صنعت طیور با مشکل مرغ مازاد مواجه است که قرار بر این است که مرغ مازاد در سطح استانها توسط اتحادیه ها و تشکل های مربوط با تامین بودجه از سوی دولت خریداری شود تا به این ترتیب با جمع‌آوری مرغ مازاد قیمتها در بازار منطقی تر شود. چرا که عمده فعالان بخش طیور نسبت به قیمت مرغ زنده معترض هستند و معتقدند قیمت مصوب با هزینه های تولید همخوانی ندارد.
۴ماه است افزایش قیمتی در فرآورده های گوشتی نداشته ایم
نکته قابل توجه اینکه اگرچه صنعت دام و طیور کشور با چالش ها و مشکلات و به خصوص نوسانات قیمتی بسیار مواجه هستند اما در این مسیر بسیاری از کسب و کارها و صنف های دیگری که وابسته به این بخش هستند نیز دستخوش تغییراتی در تولید و فروش خود شده اند. یکی از این اصناف در واقع صنف فرآورده های گوشتی است که نسبت به سالهای قبل تحولاتی در این حوزه نیز رخ داده است.
مصطفی معروف خانی رئیس سابق و بازرس فعلی هیات مدیره اتحادیه صنف فروشندگان محصولات گوشتی تهران در خصوص وضعیت فعالان این صنف در سال جاری به بازار می گوید: طی ۳-۴ ماه اخیر در حوزه فراورده های گوشتی هیچ گونه افزایش قیمتی نداشته ایم و خوشبختانه با تثبیت شدن نسبی قیمت مرغ فرآورده های گوشتی که در حوزه تولید از گوشت مرغ استفاده می کنند افزایش قیمت نداشته اند و به وفور هم فراورده های گوشتی در کشور فراوان است.
در بخش فرآورده های گوشتی میزان فروش نسبت به سال قبل افزایش نداشته چون امسال قیمت محصولات افزایشی بوده است
معروف خانی همچنین می گوید: خوشبختانه با توجه به اینکه فرآورده های گوشتی به خصوص سوسیس و کالباس از حالت تفننی خارج شده و به سبد غذایی خانوراها راه یافته است شاهد هستیم که میزان مصرف خانوارها از این محصولات افزایش بیش از یک تا دو دهه گذشته شده است.
وی خاطر نشان می کند: با این وجود در سال جاری میزان فروش ما نسبت به سال قبل تقریبا یکسان است. منتها باید در نظر داشته باشید که اگر قیمتها هم مثل سال قبل بود ما افزایش فروش داشتیم.
اگر مانند امسال افزایش قیمت چشمگیری نداشته باشیم سال بعد افزایش فروش خواهیم داشت
معروف خانی افزود: در حقیقت نوسان قیمتها زیاده بوده به طوری که سال قبل بهترین کالباس با نرخ نهایتا ۲۰۰هزار تومانی در بازار عرضه می شد و همان کالباس با کیفیت که به عنوان مثال از مغز ران گوساله استفاده می شود امسال تا ۳۵۰هزار تومان هم رسیده است. چرا که گوشت گوساله نسبت به سال قبل چند بار جهش قیمت داشته است. بنابراین اگر قیمتها مثل سال قبل بود می توانسیتم بگوییم افزایش فروش داشته ایم.
وی در خصوص وضعیت صادرات محصولات گوشتی نیز اظهار می دارد: در حال حاضر فقط یکی از کارخانجات کشور صادرات دارد و مابقی در ایران مصرف می شود. در واقع به دلیل مسائل و پروسه های دشوار کاری و ادرای تولید کننده های این بخش چندان تمایل به صادرات ندارند.
بر اساس این گزارش در حالی که فعالان بخش دام و طیور کشور چشم انداز روشنی برای سال ۱۴۰۲ متصور نیستند و معتقدند شرایط تولید سخت تر از سال جاری خواهد بود، بازرس هیات مدیره اتحادیه صنف فروشندگان محصولات گوشتی تهران روزهای خوبی را برای این صنف می بینید و می گوید: همانطور که گفتم با توجه به اینکه فراورده های گوشتی به سبد خانوار ها ملحق شده و همچنین با توجه به افزایش جمعیتی هم که ما در قشر جوان داریم به نظر بنده سال آینده نسبت به امسال فروش بیشتر باشد. البته به شرطی که مانند امسال افزایش قیمت چشمگیری در این حوزه نداشته باشیم.