سال جاری برای کشاورزان و شالیکاران مازندران اگرچه از نظر عملکرد و تولید خوب به نسبت سال های قبل خوب بوده است اما نوسانات قیمتی درپی اتخاذ سیاست های نادرست سبب شده تا فعالان حوزه کشاورزی رضایت چندانی نداشته باشند.
واردات بی رویه، قیمت های دستوری و عدم خریداری برنج پرمحصول سبب شده تا همچنان بخش قابل توجهی از دسترنج و محصولات کشاورزان در انبارها باقی ماند.
در آستانه فصل نوروز با آن که بخش اعظم برنج استان با قیمت های ناچیز ازدست کشاورزان خارج شده است، اما هنوز درصدی از کشاورزان محصولات خود را نفروختند و فروشگاه های زنجیره ای و دولت نیز رغبتی برای خرید برنج داخلی ندارد.
از سوی دیگر در بازارهای استان نرخ برنج طارم محلی بین ۸۵ هزار تا ۱۲۰ هزار تومان به فروش می رسد که نسبت به قبل رشد چچندههزار تومانی داشته است.
نرخ ها دستوری است
اسماعیل یزدان پناه مدیرعامل مرکز تحارت برنج ایران، قیمت های دستوری را دلیل نوسانات بازار برنج دانست و گفت: قیمت دستوری متناسب با بازار عرضه و تقاضا نیست و این تصمیمات سبب ورود شوک به بازار می شود.
وی در گفتگو با خبرنگار بازار با اظهار این که محدودیتی برای خرید برنج در مرکز تجارت برنج ایران نداریم، نگرانی عمده را درباره قیمت های دستوری دانست و گفت: باید با حمایت دستگاه ها و شرکت های زنجیره ای و فروشگاه برای خرید برنج شاهد رونق دوباره بازار برنج باشیم.
وی با اشاره به ورود برنج کیفی استان شامل طارم و فجر طی دو سال گذشته به بازار بورس گفت: به رغم ورود این محصولات به بورس اما همچنان سازمان های دولتی نیازهای خود را از بازار بورس تامین نمی کنند.
یزدان پناه یادآور شد: این درحالی که در بازار بورس دست واسطه ها در داد وستدها کوتاه می شود و مصرف کننده می تواند بدون واسطه و بدون مناقصه نسبت به خرید اقدام کنند.
وی با اشاره به صادرات برنج از نحوه بسته‌بندی برنج ایرانی که در فروشگاه‌های مسکو عرضه می‌شود انتقاد و اظهارکرد: نحوه بسته‌بندی کالاهای صادراتی ایرانی به هیچ عنوان مطلوب نبوده و باید تمهیداتی فراهم شود تا برنج صادراتی در محل پایانه صادراتی آمل هم مورد نظارت دقیقی‌تری شود.
اسماعیل یزدان پناه با اظهار این که برنامه داریم آمل و مازندران به عنوان هاب برنج خاورمیانه معرفی شود، افزود: در سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی، افزایش تورم و نقدینگی، برنج از روند افزایش قیمت جا ماند اما با فروکش کردن کرونا و بازگشایی تالارها، شاهد افزایش مصرف برنج و قیمت آن بودیم.
در سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی، افزایش تورم و نقدینگی، برنج از روند افزایش قیمت جا ماند اما با فروکش کردن کرونا و بازگشایی تالارها، شاهد افزایش مصرف برنج و قیمت آن بودیم
وی با بیان این که سال گذشته تا کیلویی ۶۰ هزار تومان برنج طارم خریداری می شد، گفت: اعلان ها و قیمت های درستوری سبب شوک به بازار برنج شده است و در سال زراعی جدید به دلیل عدم اعلام قیمت، فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ تمایل به خرید برنج داخلی ندارند.
وی افزود: عدم خرید برنج داخلی سبب شد تا سرمایه ها برای خرید برنج خارجی سوق داده شود در حالی باید برنامه ریزی مناسبی در این حوزه صورت گیرد.
بازار درحال خروج از رکود است
یزدان پناه از تفاهم برای صادرات برنج استان به کشورهای مختلف نظیر لبنان خبر داد و گفت: همچنین تاکنون دو هزار تن برنج از نرخ ۷۰ هزار تومان به بالا در پایانه برنج خریداری کردیم و خوشبختانه بازار از رکود خارج شده است.
مدیرعامل مرکز تجارت برنج ایران اظهار امیدواری کرد تا بازار برنج به سمت رونق رود و گفت: اگر نرخ های دستوری حاکم باشد دوباره در بازار برنج با چالش روبرو می شویم.
نوسانات بازار برنج و فروش نرفتن دسترنج های کشاورزان سبب شده تا بخشی از محصولات همچنان در شالیزارها باقی ماند و این روند انگیزه شالیکاران را کاهش داده است. سیدعباس موسوی فرماندار ویژه آمل نیز با بیان این که این کیفی ترین برنج کشور در آمل و فریدونکنار ولید می شود، افزود: برنج تولیدی این شهرستان ها بازارپسندی بیشتری دارد.
بازاررسانی و تجارت حلقه مفقوده برنج
وی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان این که در حوزه برنج شاهد حلقه مفقوده بازاررسانی و تجارت برنج هستیم، گفت: پایانه تجارت برنج به عنوان حلقه راهبردی در بازاررسانی این محصول است زیرا فعالان این حوزه با ادبیات تجارت برنج آشنا هستند.
وی با عنوان این که نگاه مغفول مانده در تجارت برنج مسئله بسیار مهم و اساسی است، گفت: پایانه تجارت برنج درحال تبدیل شدن به مرجعیت است و باید از آن حمایت شود.
حسینی کشت قراردادی برنج و صادرات هدفمند را برای حمایت از کشاوزان الزامی دانست و گفت: در مرکز تجارت برنج هزار تن قرارداد کشت کشاورزی در دستور برنامه و کار است.
فرماندار ویژه آمل گفت: همچنین مقرر شد ۱۰ هزار تن برنج مورد نیاز مجوعه های تحت پوشش وزارت علوم از مرکز تجارت برنج ایران تامین شود.
دپوی برنج در انبارها
با آن که فصل شالیزاری جدید شروع شد اما به دلیل باقی ماندن بخشی از محصولات در شالیکوبی ها و انبارها، رغبت کشاورزان برای شالیکاری کاهش یافته است و رمقی برای شروع کار و فعالیت ندارند. منصورعلی زارعی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفتگو با خبرنگار بازار بااظهار این که طی یکسال گذشته یک میلیون و۳۰۰ هزار تن برنج خارجی واردات شده است، افزود: این درحالی که ۵۰۰ هزار تن برنج پرمحصول کشاورزان در انبارها مانده است.
وی با بیان این که وزارت جهاد کشاورزی به تعهدات عمل نکرده و کنترل دقیقی در زمینه واردات برنج صورت نگرفته است، گفت: غیر از شرکت بازرگانی دولتی مجوز واردات برنج به شرکت های خصوصی نیز داده شد که این مسئله سبب گلایه برنجکاران شده است.
وی با عنوان این که کشاورزان در زمینه افزایش بهره وری خوب عمل کردند، گفت: دولت قدر این افزایش بهره وری را ندانست و با آن که میزان تولید ۲۵ درصد افزایش یافت ولی دولت برای خرید تضمینی به تعهدات عمل نکرده است.
زارعی یادآور شد: همچنین دولت در زمینه سیاست های تعرفه ای برای واردات برنج نتوانست درست عمل کند و اکنون قیمت برنج وارداتی ارزانتر از محصول داخلی است.
این نماینده مجلس تصریح کرد: دولت باید با تعرفه گذاری مناسب و یارانه دادن به مصرف کننده از کشاورز حمایت می کرد نه آن که به تولید ضربه زند.
مازندران با داشتن ۲۱۵ هزار هکتار شالیزار سالانه ۴۰ درصد برنج کشور را تولید می کند اما واردات بیش از نیاز، نبود برنامه حمایتی از کشاورزان و اعمال سیاست های نادرست طی سال های گذشته سبب شده تا رغبت شالیکاران برای کشاورزی کمتر شود.