تنوع اقلیم استان گلستان فرصت های زیادی در اختیار آن قرارداد و یکی از این قابلیت ها، فراهم بودن بستر توسعه کشت گیاهان دارویی است. اما متاسفانه با وجود مزیت های زیاد این گیاهان از جمله ارز آوری، کشت آن در دیم زارها و مراتع، ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیر مستقیم و از همه مهمتر جلوگیری از فرسایش خاک در قسمت های کویری استان، به کشت و توسعه آن توجه جدی نشده است.
با وجود اینکه فعالان این حوزه نیز در گلستان حضور دارند و دغدغه گسترش کشت این گیاهان را در سر می پرورانند اما تاکنون نتوانستیم به جایگاهی که سزاوار آن هستیم در این حوزه برسیم.
خبرگزاری بازار در گفتگو با «سکینه سادات حسینی» کارشناس ارشد گیاهان دارویی و مدیر عامل «شرکت گیاه بانو» که از سال ۱۳۹۶ فعالترین حوزه در زمینه تولید نشا و آموزش کشت گیاهان دارویی در شهرستان آزادشهر است، چالش ها و مسائلی را که در این خصوص وجود دارد را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
* توسعه کشت گیاهان دارویی برای گلستان چه ضرورتی دارد؟
برای اراضی شیب دار اراضی درخچه ای را پیشنهاد دادیم که با همان میزان بارندگی بتوان آن را کشت کرد که هم تثبیت خاک را انجام دهد و هم جلوی سیلاب گرفته شود. اگر سطح کشت زمین ها برای گیاه اسطوخودوس بالا رود این گیاه برای گلستان یک گزینه بسیار مهم و استراتژیک است و ما به دنبال افزایش کشت این گیاه در گلستان هستیم.
اگر گلستان قطب کشت اسطوخودوس در اراضی دیم و شیب دار شود با زیبایی آن می توانیم در زمینه توسعه گردشگری نیز از آن بهره مند شویم.
اگر ما بتوانیم در زمینه گیاهان دارویی قطب شویم بسیاری از کارهای جانبی از جمله گردشگری و فرآوری محصولات اشتغال زیادی به وجود بیاورد که باعث رونق اقتصادی خواهد شد.
* چه چالشی در این حوزه وجود دارد؟
اسطوخودوس در گلستان قابلیت کشت در زمین ها زیادی دارد و از لحاظ فنی به نتایج دلخواه رسیدیم اما یک چالشی که در این خصوص وجود دارد اگر سطح زیر کشت آن افزایش یابد هیچ واحد تخصصی فرآوری در گلستان نداریم.
بحث فرآوری و اسانس گیری از ضرورت ها است و این گیاه باید تازه اسانس گیری شود و اسانس این گیاه در کشورهای مختلف بازار فروش دارد اما باید مطابق استانداردهای جهانی گرفته شود
بحث فرآوری و اسانس گیری از ضرورت ها است و این گیاه باید تازه اسانس گیری شود و اسانس این گیاه در کشورهای مختلف بازار فروش دارد اما باید مطابق استانداردهای جهانی گرفته شود.
اگر یک یا چند واحد فناوری در زمینه اسانس گیری اسطوخودوس در استان وجود داشته باشد می توانیم توسعه کشت این گیاه را داشته باشیم و با صادرات اسانس آن ارز آوری خوبی برای استان داشته باشیم.
در جذب گردشگر که گلستان در این حوزه نسبت به سه استان شمالی بسیار ضعیف عمل کرده می تواند با توسعه کشت این گیاه بسیار موفق باشد.
* چه گیاهان دارویی دیگری در گلستان قابلیت کشت دارند؟
برای کشت گیاهان دارویی در زمین های شور و لب شور گلستان چند گزینه وجود دارد که یکی از آنها «گلرنگ» است. گلرنگ یک گیاه بومی در کشور است و در اراضی که کشت گندم و جو امکان پذیر نیست، کشت گلرنگ انجام می شود.
این گیاه، دانه ای روغنی دارد که بهترین روغن نباتی را به ما خواهد داد و علاوه بر آن رنگ خوراکی این گیاه صادراتی است؛ در زمینه فروش آن هیچ مشکلی نخواهیم داشت و در آمد نسبتا خوبی برای زمین های بی آب دارد.
اگر در این زمین ها در سال سه مرتبه بارش باران را داشته باشیم بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلو گل می دهد به میزان ۵۰۰ تا یک تن نیز دانه روغنی به دست می آید.
* در حال حاضر آیا کارخانه فرآوری این محصولات در گلستان وجود دارد؟
نزدیک ۱۸ کارخانه فرآوری در گلستان وجود دارد که مربوط به بخش خصوصی است که شاید تنها ۱۰ درصد از این کارخانه ها فعال هستند؛ متاسفانه از تمام ظرفیت آن ها استفاده نمی شود و عملا آنها بلااستفاده هستند.
باید این کارخانه ها به کمک کشاورز بیایند تا چرخه عرضه گیاهان دارویی کامل شود، وظیفه من ترویج و کشت گیاهان دارویی است و در این حوزه همه تلاش خود را انجام می دهم و متاسفانه به دلیل عدم فعالیت کارخانه های فرآوری برای اینکه کشاورز با چالش مواجه نشود مجبور به خام فروشی هستیم.
* پیرامون بازار فروش گیاهان داوریی توضیح دهید
ما گیاهان دارویی را به صورت خشک و یا تازه خام فروشی به استان های تهران، مشهد، قم، کاشان و دیگر نقاط کشور ارسال می کنیم و محصولات گلستان با برند استان های دیگر در بازار عرضه و گاهی اوقات صادر می شود.
متاسفانه کشت گیاهان دارویی یک فرصتی است که از استان خارج می شود در حالی که می تواند اشتغالزایی زیادی در کنار توسعه گردشگری و اقتصادی برای استان به همراه داشته باشد
متاسفانه این یک فرصتی است که از استان خارج می شود در حالی که می تواند اشتغالزایی زیادی در کنار توسعه گردشگری و اقتصادی برای استان به همراه داشته باشد و ما در بحث فرآوری و بسته بندی محصولات گیاهان دارویی بسیار ضعیف هستیم.
* شرکت گیاه بانو چه فعالیت های دارد؟
این شرکت ترویج و کشت گیاهان دارویی را انجام می دهد و براساس نیاز کشاورزان در قالب بازدیدی که از زمین های آنها داریم و متناسب با شرایط اقلیم و میزان آبی که دارند نوع گیاه دارویی برای کشت را به آنها پیشنهاد می کنیم.
علاوه با توجه به اینکه کشاورزان همیشه دغدغه بازار فروش این محصول را دارند در این زمینه نیز ورود کرده و برای اینکه کشاورز با چالش مواجه نشود سعی کردیم در حوزه بازرگانی و فروش فعالیت داشته باشیم چرا که شرط اصلی تولید فروش است.
* چند کشاورز با شرکت شما همکاری دارند؟ و چه گیاهانی کشت می شود؟
امسال حدود ۲۰ کشاورز با ما همکاری می کنند و گیاهانی مانند اسطوخودوس در زمین های دیم، رزماری در اراضی شیب دار و دیم و گلرنگ را در شهرستان گنبد و اراضی شور و لب شور و نعنا فلفلی و نعنای معمولی را نیز در سطح آزادشهر کشت کردیم.
ما براساس اقلیم هر منطقه نیاز سنجی می شود و گیاه مورد نظر را کشت می کنیم همه تلاش ما بر این است در گلستان کشت گیاهان دارویی را به سمت اراضی شور و لب شور و اراضی شیب دار ببریم.