کشت پسته از حدود 75 سال پیش در شهر رفسنجان شروع شد و به تدریج در تمام استان کرمان و دیگر استان های کشور گسترش پیدا یافت، اما متأسفانه چند سالی است که عواملی چون خشکسالی، برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های زیرزمینی، استفاده از کودها و سموم نامرغوب چینی که منجر به کوتاهی عمر درختان و خشک شدن آنها شده است، باعث شده که میزان تولید پسته بسیار کاهش پیدا کند به طوری که اکنون ایران رتبه نخست جهانی را در تولید این محصول از دست داده است.
در حال حاضر آمریکا با بهره گیری از علم و روش های مکانیزاسیون در تمام مراحل کاشت،داشت و برداشت توانست راندمان تولید خود را بسیار افزایش دهد و به رتبه نخست جهانی در تولید این محصول برسد.
دراین خصوص گفت وگویی با برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام دادیم که به شرح زیر است:
مقایسه تولید پسته ایران و آمریکا
علیرضا خسروی درگفت و گو باخبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، درواکنش به این مطلب که در سنوات گذشته ایران رتبه نخست جهانی را در تولید پسته به خود اختصاص داده بود، اما با توجه به اینکه سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی متأسفانه در حال حاضر این جایگاه از سوی کشور آمریکا گرفته شده و اکنون آمریکا رتبه نخست جهانی را در تولید پسته دارد، گفت: شهر دامغان به علت وجود باغات و آب و هوای مناسب یکی از بهترین مناطق تولید پسته در کشور محسوب می شود، اما متأسفانه نبود مدیریت منابع آب باعث کاهش تولید پسته از 280 هزارتن به 150 هزار تن در چند سال اخیر شده است.
نماینده مردم سمنان در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد:میانگین برداشت سته در واحدسطح برخی از شهرهای پسته خیز ایران 400 -500 کیلوگرم درهکتار است، درحالی که در آمریکا میزان برداشت پسته در هر هکتار بیش از چند تن رسیده است.
آمریکا 1.5 برابر ایران پسته تولید می کند
این نماینده مردم در مجلس نهم با بیان اینکه زمین های سطح زیر کشت پسته در ایران بسیار مناسب و مطلوب تر از زمین های سطح زیرکشت پسته در آمریکا است،اظهارداشت: کشور آمریکا با بهینه کردن مصرف، توانسته تولید پسته خود را تا 270 هزار تن ارتقاء دهد و از لحاظ کمیت رتبه نخست جهانی در تولید پسته را به خود اختصاص دهد.
خسروی، بااشاره به اینکه در آمریکا مجوز تولید پسته فقط به دانشگاه‌ها و دانشکده های کشاورزی داده می شود، افزود: دولت آمریکا برنامه کارشناسانه و دقیقی در خصوص تولید پسته به دانشکده های کشاورزی خود می دهد به طوری که در این برنامه نوع محصول پسته، نوع سم و کود مصرفی، فاصله بین درختان و زمان آبیاری مشخص شده است.
سیستم کشاورزی ایران هنوز سنتی است
وی، با انتقاد از اینکه تا به امروز کشاورزان ایرانی بر اساس دانش سنتی خود اقدام به تولید پسته کرده‌اند،ادامه داد: متأسفانه سلیقه گرایی کشاورزان در تولید پسته باعث شده که در یک سال از لحاظ وزنی و حجم تولید، پسته بسیار خوبی کشت کنند و در سال دیگر پسته مرغوبی از نظر وزن و حجم تولید کشت نکنند.
نماینده مردم سمنان در مجلس،بابیان اینکه در آمریکا سلیقه گرایی کشاورزان در کشت محصولات کشاورزی از جمله پسته به هیچ عنوان وجود ندارد، تصریح کرد:دولت آمریکا سود حاصل از محصول ، دریافت تهسیلات بانکی و روش های محل واگذاری زمین سرمایه گذار کشاورزی را تضمین می کند و به کشاورز که وارد زمین برای زراعت و باغبانی می شود برنامه و الگوی کشت می دهد.
سیستم آبیاری کشور هنوز مکانیزه نشده است
این نماینده مردم در مجلس نهم،با انتقاد از اینکه متأسفانه سیستم آبیاری کشور مکانیزه نیست،اظهارداشت: در آبیاری مکانیزه علاوه بر شیرین کردن آب به منظور مطلوب ترشدن کمیت و کیفیت محصول، آب از طریق لوله هایی به فاصله 40 تا 45 سانتی متری زیر زمین به ریشه گیاه منتقل می شود.
خسروی، افزود: کشور آمریکا با بهره گیری از علم و روش های مکانیزاسیون در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت توانست راندمان تولید پسته خود را افزایش دهد و به رتبه نخست جهانی در تولید این محصول برسد.
واردات پسته آمریکایی به کشور
نماینده مردم سمنان در مجلس،در پاسخ به این سوال که 80 درصد پسته تولیدی ایران صادر می شود، به طوری که از 150 هزارتن پسته تولیدی کشور 15 هزارتن آن مصرف داخلی است و حدود 135 هزار تن دیگر آن نیز صادر می شود،با توجه به اینکه سرانه مصرف پسته در داخل کشور تأمین می شود چرا در حال حاضر شاهد واردات پسته آمریکایی به کشور هستیم؟ گفت: متأسفانه اقتصاد کشور به جای اینکه تولید محور باشد، تجارت محور است.
واردات طناب و نمک به کشور آزاد شد!
این نماینده مردم در مجلس نهم،اظهار داشت: در چند روز اخیر واردات 10 گروه از کالاهای ویژه آزاد شد به طوری که متأسفانه در این 10 گروه علاوه بر نمک، واردات طناب هم به کشور آزاد شده است.
خسروی،با انتقاد از اینکه هنوز مشخص نیست که وارد کنندگان این نوع کالاها به دنبال چه سودی هستند، افزود: اگر هزینه واردات این نوع کالاها به توسعه تولید داخلی داده می شد به طور حتم کشور به شعار حمایت از تولید داخلی، کار و سرمایه ایرانی می رسید.
وی، با انتقاد از اینکه تا به امروز اقتصاد کشور بر پایه تجارت و واردات چرخیده است، ادامه داد: متأسفانه اقتصاد کشور یک سفره در هم ریخته است و تا زمانی که مجموعه دولتمردان اراده ای در خصوص ساماندهی اقتصاد کشور نداشته باشند به طور حتم اقتصاد کشور روز به روز تنزل پیدا می کند.
دولت باید برای تمام محصولات کشاورزی خرید تضمینی اعلام کند
نماینده مردم سمنان در مجلس، با اشاره به اینکه دولت علاوه بر اجرای الگوی کشت مناسب باید خرید محصولات کشاورزی را هم تضمین کند، تصریح کرد: تا زمانی که آمایش سرزمین و سیاست گذاری صحیح و کلانی در بخش کشاورزی کشور صورت نگیرد، واردات بی رویه محصولات کشاورزی به کشور و تضعیف تولید داخلی ادامه خواهد داشت.
این نماینده مردم در مجلس نهم، تا به امروز مدیریت صحیحی در تنظیم بازار تمام محصولات کشاورزی صورت نگرفته است،افزود: به عنوان مثال پرتقال از کشاورزان کیلویی 200 تومان خریداری می شود اما در بازار به دست مصرف کنندگان کیلویی 1900 تا 2000 تومان می رسد.
نماینده مردم سمنان در مجلس، تصریح کرد: تا زمانی که دولت خرید تضمینی خود را در خرید محصولات کشاورزی از جمله پسته اعلام نکند کشاورزان مجبور به فروش محصول خود به دلالان و واسطه گران می شوند که این مهم باعث متضررشدن تولید کنندگان و هم مصرف کنندگان به علت گرانی بیش از حد این محصول شده است.
این نماینده مردم در مجلس نهم، اظهار داشت:با توجه به اینکه استان های پسته خیز کشور بسیار زیاد هستند به همین جهت علاوه بر اینکه دانشکده های کشاورزی کشور باید تولید پسته به روش علمی و مکانیزه را در دستور کار خود قرار دهند، باید حمایتی از سوی دولت در جهت صادرات پسته صورت گیرد.
ایران در حال از دست دادن صادرات محصولات اصلی
خسروی با انتقاد از اینکه کشور در حال از دست دادن صادرات محصولات اصلی از جمله خاویار، زعفران، پسته و انار است، افزود: انار میوه ی بسیار ارزشمند و ارزآوری است اما متأسفانه تا به امروز صادرات موفقی در این خصوص صورت نگرفته است.
وی، با انتقاد از اینکه تاکنون مدیریت جدی و مدونی در تنظیم بازار و حمایت از تولید کنندگان صورت نگرفته است ادامه داد: مسئولان ذی ربط تا در کشور با کمبود محصولات کشاورزی و صنعتی مواجه می شوند سریع اقدام به واردات بی رویه آن محصولات می کنند که این مهم جزء ضربه مهلک زدن به تولید داخلی چیز دیگری نیست.
عضو کمیسیون عمران مجلس با تأکید بر اینکه مسئولان و وزارتخانه های ذیربط باید سیاست راهبردی در جهت حمایت از محصول استراتژیک پسته داشته باشند، گفت:به طور حتم با بهره گیری از روش های مکانیزه و علمی علاوه بر افزایش راندمان تولید پسته، هزینه های تولید این محصول در کشور بسیار کاهش پیدا می کند.
حضور کمرنگ سیستم آبیاری مکانیزه
حسین آذین در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، گفت: متأسفانه یکی از چالش های درحال حاضر تولید پسته در کشور استفاده از روش های سنتی است.
نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی،با تأکید بر اینکه در جهت افزایش راندمان تولید پسته در هر هکتار، باید از روش های مکانیزاسیون و علمی در تمام مراحل کاشت،داشت و برداشت استفاده شود، تصریح کرد: به عنوان مثال میانگین برداشت پسته در واحدسطح برخی از شهرهای استان کرمان تا 400 -500 کیلوگرم درهکتار است، درحالی که در برخی از کشورها چون آمریکا که به روش مکانیزاسیون و علمی عمل کرده اند میزان برداشت پسته در هر هکتار بیش از چند تن رسیده است.
این نماینده مردم در مجلس نهم،با بیان اینکه آمریکا از روش مکانیزه برای دستیابی به جایگاه نخست پسته در جهان استفاده کرده است، اظهار داشت: کشور آمریکا با بهره گیری از علم و روش های مکانیزاسیون در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت توانسته راندمان تولید پسته خود را افزایش دهد و به رتبه نخست جهانی در تولید این محصول برسد.
آذین،با تأکید برآشتی صنعت با دانشگاه ها در جهت استفاده از روش های علمی در تولید محصولات کشاورزی،افزود: به طور حتم زمانی کشور در تولید محصولات کشاورزی از جمله پسته موفق خواهد بود که با استفاده از روش های علمی و مکانیزه بهره‌وری را افزایش دهد.
وی،بابیان اینکه کشور همچنان با بحران آب در تولید محصولات کشاورزی از جمله پسته مواجه است، ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر شهرهای تولید کننده پسته در کشور از جمله کرمان و رفسنجان با مشکل کمبود آب و خشکسالی مواجه هستند.
نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس،با انتقاد از اینکه تاکنون از میزان آب تخصیصی به بخش کشاورزی استفاده بهینه نشده است،تصریح کرد: متأسفانه درحال حاضر به علت استفاده از روش سنتی غرقابی بخش بسیاری از آب کشاورزی بخار می شود و هدر می رود.
این نماینده مردم در مجلس نهم، اظهار داشت: به طور حتم باید مدیریتی در خصوص مصرف آب بخش کشاورزی صورت گیرد به طوری که باید آبیاری تحت فشار یا قطره ای در دستورکار مسئولان ذی ربط قرار گیرد.
آبیاری مکانیزه فقط 5 تا 7 درصد باغات پسته
آذین،با انتقاد از اینکه تا به امروز فقط 5 تا 7 درصد باغات پسته استان کرمان دارای سیستم آبیاری تحت فشار هستند، افزود: متأسفانه به علت کمبود بودجه آبیاری مکانیزه و تحت فشار در کشور بسیار پایین است به طوری که چنانچه 30 تا 40 درصد باغات پسته مجهز به آبیاری مکانیزه شوند به طور حتم مشکل کمبود آب باغات پسته استان کرمان حل خواهد شد.
وی، ادامه داد: متأسفانه علاوه بر نبود سیستم آبیاری مکانیزه و تحت فشار کیفیت آب هم بسیار پایین آمده است به همین علت به منظوربرون رفت از بحران کمبود آب باید انتقال آب از دریای عمان، خلیج فارس و دریاچه خزر از طریق کانال کشی به استان های خشک و مرکزی کشور صورت گیرد.
اختصاص درصد آب بخش صنعت به بخش کشاورزی
نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس،تصریح کرد:به طور حتم با شیرین کردن آب انتقال یافته از دریای عمان،خلیج فارس و دریاچه خزر، این آب باید در بخش صنعت و کشت گلخانه ای مصرف شود و آب تخصیصی به بخش صنعت هم در بخش کشاورزی از جمله کشت غرقابی استفاده شود.
کشت گلخانه ای مقرون به صرفه است
این نماینده مردم در مجلس نهم،با تأکید براینکه کشت گلخانه ای به علت کم بودن میزان آب مصرفی مقرون به صرفه است،اظهار داشت: با توجه به اینکه کشور با خشکسالی دست و پنجه نرم می کند به همین جهت باید برخی از باغات کشور را از کشت خالی کرده و به کشت گلخانه ای رجوع کنیم که به این عملکرد کشت های جایگزین می گویند.
ارزآوری 1.5 میلیارد دلاری پسته
آذین،با تأکید براینکه پسته حدود 1.5 میلیارد دلار ارز وارد کشور می کند،افزود: متأسفانه تاکنون در وزارت جهاد کشاورزی دفتر پسته تشکیل نشده است به طوری که در محصولاتی چون چای دارای سازمان چای است اما درجهت حمایت از محصول پسته تاکنون سازمانی تخصصی دراین رابطه عملکردی نداشته است.
نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس،تصریح کرد:در راستای فرهنگ سازی و آموزش کشاورزان در جهت بهره‌گیری از روش های مکانیزه و علمی درتولید پسته و بیان مشکلات و معضلات تولید این محصول درکشور باید شبکه ای در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران راه اندازی شود.
کاهش نرخ پسته با بهره گیری از روش های مکانیزاسیون
عضو کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس، با تأکیدبر اینکه مسئولان و وزارتخانه های ذیربط باید سیاست راهبردی در جهت حمایت از این محصول استراتژیک داشته باشند، گفت:به طور حتم با بهره گیری از روش های مکانیزه و علمی علاوه بر افزایش راندمان تولید پسته، هزینه های تولید این محصول در کشور و خطرات زیست محیطی ناشی از مصرف زیاد سموم شیمیایی بسیار کاهش پیدا می کند.
آمریکا با مکانیزاسیون پایتخت پسته دنیا را لقب گرفت
بهرام بیرانوند درگفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت،گفت: متأسفانه آمار دقیقی از باغات پسته در شهرهای کرمان، سمنان و دامغان مبنی براینکه آیا سطح زیر کشت پسته ثابت مانده یا افزایش و کاهش پیدا کرده در دست ندارم.
نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی،با اشاره به اینکه خوشبختانه سطح زیر کشت پسته در سایر مناطق افزایش پیدا کرده است،تصریح کرد: در مناطقی چون حاشیه جاده قم ـ کاشان و اطراف شهر ساوه باغات چند هزار هکتاری پسته نیز ایجاد شده است.
این نماینده مردم در مجلس نهم،با تأکید بر اینکه بازار پسته در جهان بسیار رونق دارد،اظهار داشت: کشور آمریکا با توجه به مزیت تولید و ارزآوری بسیارخوب حاصل از صادرات پسته وارد عرصه رقابت با سایر کشورها از جمله ایران شده است که این مهم به این معنی نیست که ایران عقب مانده بلکه نشاندهنده ی پیشرفت کشور آمریکا در بازاریابی صنعت پسته است.
بیرانوند،با بیان اینکه آمریکا از روش مکانیزه برای دستیابی به جایگاه نخست پسته در جهان استفاده کرده است، افزود: کشور آمریکا با بهره گیری روش های مکانیزاسیون توانست راندمان تولید پسته خود را افزایش دهد و به رتبه نخست جهانی در تولید این محصول برسد.
عضوکمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس،با تأکید بر اینکه در حال حاضر علاوه بر کشور آمریکا، ترکیه هم درجهت گرفتن سهم بازار پسته جهان وارد رقابت در عرصه بازار پسته شده است، گفت: چنانچه مسئولان ذی ربط عملکردی در خصوص حفظ رتبه نخست جهانی در صادرات پسته و گسترش سهم بازار پسته نداشته باشند به طور حتم در آینده ای نه چندان دور در این فضای رقابتی سهم بازار پسته کشور بسیار تضعیف می شود.
گزارش از سوگند السادات چاوشی
خانه ملت