بهزاد قره‌یاضی در نشست خبری در پاسخ به سئوال خبرنگار اقتصادی که آیا تحقیقی برای سلامت محصولات تراریخته در کشور انجام شده است، گفت: اینکه طی 18 سال بیش از نیمی از مردم دنیا در 27 کشور از محصولات تراریخته استفاده کردند و هیچ مشکلی به وجود نیامده است، نشان از سلامت این محصولات است.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: از سوی دیگر سلامت محصولات تراریخته به تایید شفاهی و کتبی وزارت بهداشت رسیده است.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان اینکه امنیت غذایی جهان آینده به استفاده از بیوتکنولوژی و محصولات تراریخته گره خورده است، افزود: در حالی که 27 کشور دنیا با 1.5 میلیارد هکتار سطح زیر کشت اقدام به تولید محصولات تراریخته کشاورزی می‌کنند، اما ایران طی 8 سال گذشته در این زمینه پسرفت داشته است.
قره‌یاضی گفت: در آمارهای بین‌المللی ایران در شمار کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته بود، اما در آمار سال 2013 نامی از ایران نیست.
بر اساس اعلام فائو طی 40 سال آینده که جمعیت دنیا به 9 میلیارد نفر می‌رسد، نقش تحقیق و تکنولوژی در تأمین امنیت غذایی کشور 90 درصد خواهد بود و تنها 10 درصد امنیت غذایی با افزایش سطح زیر کشت میسر می‌شود. در کشاورزی مدرن امروزی نقش اصلاح ارقام مقاوم به بیماری پرمحصول، مقاوم به تنش‌های محیطی نقش بسیار مهمی دارد.
قره‌یاضی می‌گوید: افزایش رشد درصدی محصولات تراریخته در دنیا طی 18 سال گذشته نشان دهنده ارزش و اهمیت بیوتکنولوژی و محصولات تراریخته در بخش کشاورزی است.
وی با بیان اینکه سال 2013، هجدهمین سال تجاری‌سازی موفق محصولات تراریخته در دنیا است، اظهار داشت: محصولات تراریخته برای اولین بار در سال 1996 تجاری‌سازی شدند، سطح زیر کشت این محصولات از آن زمان تاکنون هر ساله افزایش یافته است و به رشد 100 برابری رسیده است.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: سطح زیر کشت محصولات تراریخته به بیش از 1.5 میلیارد هکتار رسیده است که این مقدار 50 درصد بیشتر از کل زمین‌های قابل کشت در کشور چین یا آمریکاست.
وی ادامه داد: افزایش بی‌سابقه 100 برابری سطح زیرکشت محصولات تراریخته از 1.7 میلیون هکتار در سال 1996 تا 175 میلیون هکتار در سال 2013، نشان می‌دهد که محصولات تراریخته سریعترین فناوری پذیرفته شده در تاریخ کشاورزی به دلیل مزایای این نوع محصولات است.
قره‌یاضی افزود: از 27 کشوری که در سال 2013 محصولات تراریخته را کشت کرده‌اند، 19 کشور، در حال توسعه و 8 کشور، صنعتی بودند. سطح زیر کشت محصولات تراریخته با دو یا چند صفت، 47.1 میلیون هکتار و یا 27 درصد بوده است.
وی ادامه داد: برای دومین سال پیاپی در سال 2013، کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای صنعتی سطح زیر کشت محصولات تراریخته بیشتری داشته‌اند. در سال 2013 کشورهای در حال توسعه 54 درصد (94 میلیون هکتار) سطح زیر کشت محصولات تراریخته را به خود اختصاص داده‌اند و کشورهای صنعتی 46 درصد (81 میلیون هکتار) این سطح زیر کشت را داشته‌اند.
به گفته رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، در سال 2013 رکورد 18 میلیون کشاورز کشت‌کننده محصولات تراریخته ثبت شد که نسبت به سال 2012، افزایش 0.7 میلیونی نشان می‌دهد، که نکته قابل توجه در آن این است که بیش از 90 درصد و یا بیش از 16.5 میلیون نفر از آنان،کشاورزان خرده‌پای فقیر از کشورهای در حال توسعه بوده‌اند.
وی ادامه داد: در سال 2013 حدود 7.5 میلیون کشاورز خرده‌پا در چین و 7.3 میلیون کشاورز دیگر در هند کشت تقریبی 15 میلیون هکتار پنبه تراریخته مقاوم به آفات را به دلیل مزایای قابل توجه این محصول انتخاب کردند.
در سال 2013 تقریبا 400 هزار کشاورز خرده‌پا در فیلیپین مزایای ذرت تراریخته استفاده کردند.
وی گفت: آمریکا همچنان کشور برتر با سطح زیر کشت 70.1 میلیون هکتار و متوسط تقریبی 90 درصد پذیرش در تمام محصولات بود. همچنین اولین ذرت تراریخته مقاوم به خشکی توسط 2000 کشاورز آمریکایی در 50 هزار هکتار کشت شد.
وی ادامه داد: برزیل در رتبه دوم قرار گرفت و برای پنجمین سال پیاپی موتور توسعه کشت محصولات تراریخته در جهان بود که بیشتر از هر کشور دیگری سطح زیر کشت محصولات تراریخته خود را به طور موثری به میزان 3.7 میلیون هکتار یا بیش از 10 درصد نسبت به سال 2012 افزایش داد و به رکورد کشت 403.3 میلیون هکتاری محصولات تراریخته رسید.
وی ادامه داد: همچنین برزیل اولین سویای تراریخته دارای دو صفت تحمل به علف‌کش و مقاومت به حشرات را در یک رکورد 2.2 میلیون هکتاری کشت کرد و لوبیای تراریخته مقاوم به ویروس را که در برزیل مقاوم به ویروس را که در برزیل تولید شده، برای تجاری‌سازی آماده کرده است.
به گفته قره‌یاضی، آرژانتین با سطح زیر کشت 24.4 میلیون هکتار رتبه سومی خود را حفظ کرده است هند که در جایگاه چهارم با کانادا جابجا شد به رکورد 11 میلیون هکتاری کشت پنبه مقاوم به آفات با نرخ پذیرش 95 درصددست یافت.
وی ادامه داد:کانادا با سطح زیر کشت 10.8 میلیون هکتار و با کاهش سطح زیر کشت کلزا به مقام پنجم دست یافت، ولی در جایگاه بالای نرخ پذیرش 96 درصدی محصولات تراریخته باقی ماند. در سال 2013، هر یک از این 5 کشور برتر سطح زیر کشتی بیش از 10 میلیون هکتار را داشته‌اند که این مسئله پایه‌ای گسترده و مستحکم برای گسترش سطح زیر کشت محصولات تراریخته در آینده خواهد بود.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: آفریقای جنوبی که برای بیش از یک دهه از کشت محصولات تراریخته سود می‌برد، به پیشرفت خود ادامه داد. در سال 2013، هم بورکینافاسو و هم سودان سطح زیر کشت پنبه تراریخته خود را به میزان قابل توجه به ترتیب 50 و 300 درصد افزایش دادند.
وی گفت:هفت کشور (کامرون، مصر، غنا، کنیا، مالاوی، نیجریه، و اوگاندا) آزمایش‌های مزرعه‌ای، که در مرحله ما قبل تصویب برای تجاری‌سازی است را انجام دادند.
قره‌یاضی با بیان اینکه قرار است که اولین ذرت تراریخته مقاوم به خشکی در سال 2017 در آفریقا رهاسازی شود، گفت: فقدان مقررات نظارتی مناسب دانش بنیان و از نظر زمان و هزینه به صرف، همچنان محدودیت اصلی پذیرش محصولات تراریخته است برای استفاده از فواید این فناوری توسط کشورهای کوچک و فقیر در حال توسعه، به مقررات نظارتی اطمینان‌بخش، جدی که در عین حال طاقت فرسا، شاق و گران نباشد نیاز است.
*مزایای محصولات تراریخته
وی گفت: محصولات تراریخته بین سال‌های 1996 تا 2012 از راه‌های زیر به امنیت غذایی، تولید پایدار و تغییر اقلیم کمک کرده‌اند، افزایش تولیدات زراعی به ارزش 116.9 میلیارد دلار؛ تامین محیط زیست بیشتر از طریق کاهش مصرف 497 میلیون کیلوگرم ماده موثر حشره‌کش‌های شیمیایی؛ کاهش تولید26.7 میلیارد کیلوگرم گاز کربنیک تنها در سال 2012 که معادل حذف حدود 11.8 میلیون اتومبیل از جاده‌هاست، حفظ تنوع زیستی از طریق صرفه‌جویی در کشت 123 میلیون هکتار زمین از 1996 تا 2012 و کمک به رفع فقر و گرسنگی از طریق کمک به بیش از 16.5 میلیون کشاورز خرده‌پا و بیش از 65 میلیون خانواده‌های تحت پوشش این کشاورزان که در شمار فقیرترین مردم جهان محسوب می‌شوند.
وی گفت: اگر چه استفاده از این محصولات تراریخته امروزه به عنوان یک ضرورت تلقی می‌شود، اما انجام عملیات زراعی خوب مانند تناوب و مدیریت برای محصولات تراریخته نیز همچون محصولات غیر تراریخته ضروری است.
به گفته قره‌یاضی چشم‌انداز آینده با توجه به اینکه بیشتر محصولات اساسی که در بازار تجاری هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای صنعتی وجود دارد، تراریخته هستند پیش‌بینی می‌شود که آهنگ رشد سطح زیر کشت محصولات تراریخته در سال‌های آتی به کندی خواهد گرایید، زیرا جای دیگری برای کشت آنها وجود ندارد، بنگلادش، اندونزی و پانام کشت محصولات تراریخته را در سال 2013 تصویب کردند و قرار است در سال 2014 آنها را تجاری‌سازی کنند.
فارس