گاو هلشتاین بزرگترین و پراکنده‌ترین نژاد در میان نژادهاى گاوهاى شیرى است. رنگ آن سیاه - سفید و یا قرمز- سفید است. خاستگاه آن هلند بوده اما در اکثر نقاط پراکنده شده است.
این گونه گاوی نسبت به دیگر گونه ها قابلیت سازگارى بیشتر، مقاومت در برابر سرما و استعداد چریدن آن ضعیف است. به علت رشد سریع و کیفیت بهتر گوشت، براى تولید گوشت نیز مناسب است.
آرمین توحیدی، مجری این طرح گفت: هدف از این پژوهش بررسی اثرات جیره های غنی از آلفا-لینولنیک (امگا۳) یا لینولئیک اسید (امگا۶) بر تولید و ترکیب شیر، وضعیت متابولیکی و شاخص های تولید مثلی در گاوهای شیری بود.
وی بیان کرد: برای انجام این پژوهش دو مرحله آزمایش شامل بررسی سازوکارها با ۳۶ رأس گاو و بررسی عملکرد (شیردهی و تولیدمثلی) با ۹۰ رأس گاو انجام شد. تیمارهای آزمایشی بر اساس نوع چربی جیره و زمانبندی استفاده از آنها عبارت بودند از جیره حاوی اسدهای چرب امگا-۳، امگا-۶ و جیره شاهد که حاوی پودر چربی اشباع (پالم) بود.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در گاوهای گروه امگا-۳ غلظت و درصد چربی شیر کاهش داشت. بازگشت شاخ های رحم در گروه امگا-۶ زودتر اتفاق افتاد. اندازه فولیکول تخمک ریزی در گروه امگا-۳ و امگا-۶ به طور معنی داری بزرگ تر بود.
توحیدی خاطرنشان کرد: جیره ها همچنین بر فاصله زایش تا اولین فحلی و فاصله زایش تا اولین تلقیح تأثیر معنی دار داشت. درصد تشخیص فحلی، درصد گیرایی در نوبت اول تلقیح و کل تلقیحات در گاوهایی که در دوره اول امگا-۶ و در دوره دوم امگا-۳ مصرف کردند بالاتر از سایر گروه ها بود. مرگ و میر رویانی در گروهی که در دو مرحله اسیدهای چرب اشباع مصرف کردند، بالاتر بود.
وی افزود: سطح گیرنده انسولین و گیرنده هورمون رشد در گاوهای گروه امگا-۳ در مقایسه با گروه شاهد و امگا-۶ به طور معنی داری بالاتر بود. بیان ژن رحمی در گاوهای گروه امگا-۳ بالاتر بود. بنابراین استفاده از جیره های دارای نسبت بالای اسیدهای چرب امگا-۶ در اوایل دوره پس از زایش (تا روز ۴۰ پس از زایش) و سپس اسیدهای چرب امگا- ۳ (تا ۲۰ روز پس از تلقیح) می تواند یک راهکار مناسب برای بهبود باروری در گاوهای شیری مطرح شود.
خاطرنشان می شود، این پژوهش برگزیده بیست و سومین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۳ به عنوان طرح کاربردی نمونه شناخته شد و تا به حال چندین مقاله بین المللی و همایش از این طرح ارائه شده است.
مهر