با توجه به تنوع اقلیم و پتانسیل بخش کشاورزی در صورت فراهم شدن زیرساخت های لازم و رفع موانع پیش روی صادرکنندگان می توانیم جایگاه بالایی در امر صادرات داشته باشیم.
اخیرا سید روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه و تجارت وزارت صمت اعلام کرده است که در ۱۰ ماهه امسال ۶ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۶۵۸ تن محصول کشاورزی ، غذایی ، دامی و شیلاتی به ارزش ۴ میلیارد و ۸۷۳ میلیون و ۱۹۴ هزار و ۸۸۴ دلار ، صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزنی ۸.۴ درصد و ارزشی ۲۲ درصد رشد داشته است.
بنابر آمار سالانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور تولید می شود، هرچند پتانسیل بالاتری در امر تولید داریم که لازمه دستیابی به این امر مهم در گرو توسعه و رونق صادرات است که در این خصوص بسیاری از فعالان بخش خصوصی اذعان می کنند که دولت به عنوان سیاست گذار باید از نظرات تشکل ها و بخش خصوصی که سال ها در این زمینه تجربه دارند، استفاده کند چراکه صدور ممنوعیت های گاه و بیگاه صادرات و تعرفه های یک شبه و قوانین سخت گیرانه تنها مانع ورود ارز حاصل از صادرات به کشور می شود.
در همین رابطه علیرضا پیمان پاک قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی به مشکل لجستیک و حمل و نقل در ارتباط با تجارت ایران با حوزه اوراسیا اشاره کرد و گفت: ایران در این زمینه واقعاً ضعف دارد و با کاستی‌هایی روبروست به طوریکه این امکانات کفاف تقاضاهای موجود را نمی‌دهد.
پیمان پاک می گوید: حوزه اوراسیا به علت ارتباط سنتی که با ایران دارد، کشورمان را بیشتر با محصولات کشاورزی و صنایع غذایی می‌شناسد؛ محصولات گلخانه‌ای، صیفی جات، میوه‌ها و لبنیات ایرانی در بازار اوراسیا جای خوبی را برای خود پیدا کرده؛ برند لبنیاتی ایران در این حوزه خوب شناسایی شده است.
قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی گفت: مجموع صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۱۰ ماهه امسال، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.
رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: با توجه به آنکه اجرای الگوی کشت تصمیم ملی است و نیاز به بودجه کلان دارد، از این رو وزارت جهاد به تنهایی قادر به اجرا و عملیاتی کردن این مصوبه نیست.
او با تاکید بر اتخاذ تصمیمات کلان برای اصلاح الگوی کشت افزود: تازمانیکه مصوبه الگوی کشت اجرا نشود، آمار دقیقی از تولید محصولات نداریم و تولیدکننده تنها با نگاه بازار اقدام به تولید می کنند که همین امر منجر به برهم زدن نظم بازار می شود.
نورانی ادامه داد: با توجه به اتخاذ تصمیم کشاورزان مبنی بر سیاست بازار و نبود برنامه صادراتی، محصول روی دست کشاورزان می ماند که بدلیل بحران منابع آبی راهی جز اجرای مصوبه الگوی کشت نداریم.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با اشاره به اتخاذ برنامه مدون تولید و صادرات محصولات کشاورزی افزود: هم اکنون روی بحث زعفران، پسته، بخشی از خشکبار و سبزی و صیفی با اتخاذ سیاست و برنامه مدون صادراتی، شاهد رونق صادرات خواهیم بود.
او گفت: وقتی صادرات محصولات فساد پذیر بیمه ندارد و از طرفی هیچ بانکی ال سی باز نمی کند، از این رو صادرکنندگان ناچار به صادرات امانی به کشورهای خلیج فارس هستند که این امر تعهدات ارزی سنگینی برای صادرکنندگان دارند.
براساس آمار جهانی فائو ایران در تولید ۲۲ محصول کلیدی در حوزه کشاورزی در بین ۷ کشور برتر دنیا قرار دارد و در خصوص محصولاتی همچون پسته، زعفران و خرما جزء کشورهای برتر دنیاست.
اتخاذ سیاست و برنامه صادرات پایدار لازمه رونق بازار صادراتی محصولات کشاورزی
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر آمار وزارت جهاد سالانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می شود که بدلیل نبود روابط سیاسی قابل اتکا، تصمیمات خلق الساعه برای تنظیم بازار داخل صادر می شود که این موضوع به کشاورزان آسیب می زند.
به گفته او، با توجه به آنکه تجار خارجی به سراغ کشورهایی می روند که برنامه صادرات پایدار دارند، از این رو نیاز است که برای دستیابی به صادرات پایدار برنامه داشته باشیم.
پیشه ور ادامه داد: با اتخاذ سیاست مدون صادراتی و داشتن آمار دقیق از مصرف داخل و صادرات به تولیدکنندگان می توان اطلاع میزان نیاز تولید داخل و صادرات را داد تا براساس آن اقدام به تولیدکنند.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی ساماندهی بازار محصولات اعم از واردات و صادرات را یکی از وظایف اصلی نظام صنفی دانست و گفت: وزارت جهاد به عنوان متولی باید نیاز بازار داخل را تامین کند و در این خصوص حاکمیت نمی تواند دخالت کند و تنها باید بستر تولید و صادرات را فراهم کند.
با توجه به پتانسیل بخش کشاورزی انتظار می رود که زیرساخت های لازم برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی از جمله الگوی کشت، بکارگیری تشکل ها در اتخاذ سیاست و برنامه های صادراتی، رفع مشکلات صادرکنندگان و سیاست های تشویقی و حمایتی بکار گرفته شود چراکه در صورت ایجاد زیرساخت های لازم می توان تا ۱۰ میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی را افزایش داد که این امر در توسعه صادرات غیرنفتی اهمیت بالایی دارد.