تردیدی نیست که پیگیریهای مهندس حجتی وزیر جهاد کشاورزی برای اختصاص مبلغی بالغ بر هزار و پانصد میلیارد تومان برای خرید ماشینها و ادوات کشاورزی نقطه عطفی در عرصه تحولات کشاورزی کشور به شمار میرود و امری کم سابقه و بلکه بی سابقه است. تشخیص این موضوع که «برای تحول در کشاورزی باید کار را از تکنولوژی زیرساختها آغاز کرد و در عین حال این تشخیص را فقط در مرحله حرف باقی نگذاشت بلکه اعتباری در خور نیز برای آن تامین و تخصیص داد و فزونتر از آن به گونهای سازماندهی کرد که این اعتبار در مدت کوتاهی جذب و به کار گرفته شود» بسیار تعیین کننده و کارساز است ولی اگر اجرای آن تا انتها به درستی پیش نرود میتواند کل فرایند راتحت تأثیر قرار دهد کما اینکه بعضی از تصمیمات درست و اقدامات اساسی متاثر از شیوههای اجرایی نادرست مشکلات و مسائل دیگری را ایجاد میکنند که کاهنده، بازدارنده و موجب اتلاف بخش قابل توجهی از اعتبارات تخصیص داده شده میگردد و از آنجا که دولت در این زمینه به حق نگران است که مبادا تخصیص این اعتبارات موجب تحول در کشاورزی کشور نشود و به ویژه ماشینهای چند منظوره همانند تراکتور به جای مزارع، سر از معادن و راه سازی و فعالیتهای ساختمانی و تاسیساتی در آورند یا به صورت قاچاق از کشور خارج شوند ، لذا اختیار تخصیص، تشخیص و چگونگی خرید ادوات و ماشینهای کشاورزی مربوط به این اعتبارات را به مسئولان و مدیران مرتبط در سطوح استان ها واگذار کرده است
ولی این اختیار بلا منازع علاوه بر اینکه بستر رانت را فراهم میسازد دامنه رقابت، آموزش، ترویج و تبلیغ کالا را از صاحبان صنایع میگیرد، عرضه و تقاضا را مخدوش و در یک رابطه بسته قرار میدهد و به واقع صاحبان صنایع و ادوات کشاورزی به جای متقاعد کردن کشاورزان با روشهای مختلف بازاریابی یا حضور در نمایشگاهها و توضیح و تشریح توانایی و کاربردهای دستگاهها و ساختههای خود تلاش میکنند کارشناس یا مسئول دولتی مرتبط را نسبت به کارایی دستگاههای خود متقاعد کنند.
باتوجه به پیشینه خرید و عرضه کالاها، دستگاهها و ماشینهای کشاورزی در ازمنه گذشته که همه از طریق دولت انجام می شد و به صورت سهمیه بندی در اختیار کشاورزان قرار میگرفت این حرکت نوعی بازگشت به گذشته است که همگان اذعان دارند چه زیانهای جبرانناپذیری را به تحول و توسعه در بخش کشاورزی وارد کرد که اثرات زیانبار آن هنوز باقیست!
مشخص نیست در جلساتی که وزیر با کارشناسان مکانیزاسیون و مشاوران حواشی آن در وزارتخانه به طور منظم برگزار میکند چرا این «حلقه معیوب » چرخه مکانیزه کردن کشاورزی کشور که خوب شروع شده است تعویض یا راهکاری برای آن اندیشیده نمیشود؟!
یکی از صاحبان صنایع کشاورزی که از این وضع دلخور بود با کنایه میگفت: چه نیازی به آموزش، ترویج، اطلاع رسانی، تبلیغ، رقابت در کیفیت، ارتباط با کشاورزان و یا حتی خدمات بعد از فروش مناسب هست در حالی که همه دارند تلاش میکنند «دَم کدخدا را ببینند»؟ اینطوری بهتر جواب میگیرند!
منصور انصاری
مدیر و دبیر تحریریه مجله دامپروران