در روزگاری که تامین هر دلار ارز برای واردات به زحمت انجام می‌شود، سفره ایرانی هنوز غرق در روغن و شکر است. بر اساس اظهارات وزیر جهاد کشاورزی، حدود ۹۰ درصد روغن و نزدیک به ۳۰ درصد شکر مورد نیاز کشور از خارج وارد می‌شود. این واردات، هزینه‌ای سنگین بر دوش اقتصاد کشور می‌گذارد، آن هم در شرایطی که ارز حاصل از فروش نفت با مشکلات فراوانی تامین می‌شود.
هر ساله میلیاردها دلار برای واردات این دو کالای پرمصرف تخصیص داده می‌شود. براساس برآوردهای غیررسمی، سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار ارز برای واردات روغن و شکر هزینه می‌شود؛ ارزی که می‌تواند صرف توسعه زیرساخت‌های تولید داخلی، بهداشت یا آموزش شود، اما اکنون سهم آن در تأمین خوراکی‌های ناسالمی است که پایه بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی هستند.
جالب آن‌که ایران، طی چند دهه گذشته، سرمایه‌گذاری‌های متعددی در بخش کشاورزی و صنایع غذایی داشته تا وابستگی به واردات کاهش یابد. با این حال، به‌دلیل مصرف سرانه بسیار بالاتر از استاندارد جهانی، این تلاش‌ها اغلب ناکام مانده‌اند. برای نمونه، سرانه مصرف روغن در ایران حدود ۱۹ کیلوگرم در سال است، در حالی که میانگین جهانی نزدیک به ۱۲ کیلوگرم گزارش می‌شود. در مورد شکر نیز، مصرف سرانه ایرانیان حدود ۲۶ کیلوگرم در سال است که از استاندارد جهانی بالاتر است.
اگر تنها مصرف روغن و شکر در ایران به سطح استاندارد جهانی کاهش یابد، تا ۴۰ درصد از واردات این اقلام کاسته خواهد شد. این کاهش، سالانه تا ۱.۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی برای کشور به همراه دارد و به تبع آن، وابستگی به واردات نیز به شدت کاهش می‌یابد.
راهکار چیست؟
برای کاهش مصرف این دو کالای زیان‌آور و پرهزینه، ترکیبی از اقدامات فرهنگی، قانونی و اقتصادی ضروری است.
اصلاح الگوی غذایی از طریق آموزش عمومی و استفاده از رسانه‌های ملی برای فرهنگ‌سازی
وضع مالیات بر محصولات پرچرب و پرقند
نظارت بر صنعت غذایی برای کاهش میزان شکر و روغن در تولیدات کارخانه‌ای
کاهش مصرف روغن و شکر نه تنها سلامت عمومی را بهبود می‌بخشد، بلکه گامی بلند در راستای تقویت اقتصاد مقاومتی و کاهش فشار بر منابع ارزی کشور خواهد بود. تغییری کوچک در عادات غذایی، می‌تواند منجر به تحولی بزرگ در آینده کشور شود.