ذبیح‌الله خداییان در آیین آغاز سال زراعی جدید که پنجم مهرماه با اشاره بر اهمیت راهبردی امنیت غذایی در حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی کشور گفت: بنابر تجربه هشت سال دفاع مقدس و تحریم‌های ظالمانه، امنیت غذایی را ملموس‌ترین مؤلفه استقلال برای ایران دانست و وضعیت مردم مظلوم غزه و سکوت مدعیان حقوق بشر، مسئولیت فعالان این حوزه را سنگین‌تر کرده است.
وی با اشاره به چالش‌های ساختاری بخش کشاورزی و وابستگی به واردات کالاهای اساسی در دانه‌های روغنی و روغن خام افزود: با گذشت ۱۳ سال از قانون تمرکز وظایف کشاورزی در وزارت جهاد، هنوز در تأمین داخلی این کالاها موفقیتی حاصل نشده است.
خداییان ادامه داد: در برنامه ششم، تامین ۹۵ درصدی کالاهای اساسی کشاورزی در داخل کشور هدف‌گذاری شده بود، اما تحقق آن با تردید مواجه است؛ در برنامه هفتم تامین ۹۰ درصدی این کالاها تکلیف شده که پس از گذشت یک سال، نیازمند ارزیابی دقیق میزان پیشرفت است.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور نبود داده‌های دقیق در حوزه کشاورزی را مانعی جدی برای سیاست‌گذاری و نظارت موثر دانست و افزود: اختلاف آماری در اراضی کشاورزی وجود دارد به طوریکه برخی از ۱۶.۵ میلیون هکتار سخن می‌گویند، برخی از ۱۸.۵ و برخی از بیش از ۲۳ میلیون هکتار، درحالیکه بدون آمار دقیق، امکان برنامه‌ریزی و نظارت وجود ندارد.
وی با اشاره به نوسانات شدید در قیمت برنج تاکید کرد: رصد کامل زنجیره تأمین از لحظه ورود کالا تا رسیدن به مصرف‌کننده نهایی ضروری است؛ برنج با قیمت دستوری و یارانه‌ای عرضه می‌شود، اما برنج خارجی با نرخ ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تومان به دست مردم می‌رسد که این نشان‌دهنده نقص در نظام آماری و نظارتی است.
خداییان با تأکید بر ضرورت ثبات سیاستی در حوزه واردات و صادرات، هشدار داد: تصمیمات خلق‌الساعه، کشاورز را سردرگم می‌کند و باید از زمان کشت تا پایان سال، سیاست واحدی حاکم باشد.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به مشکلات ناشی از رهاسازی محصولات کشاورزی بیان کرد: رهاسازی محصولات مانند پیاز در کرمان و برخی مناطق را عامل آلودگی زیست‌محیطی و خسارت به کشاورزان دانست.
وی با اشاره به قطعی برق چاه‌های کشاورزی، استفاده از انرژی خورشیدی را راهکاری موثر قلمداد کرد و گفت: نباید کشاورز به دلیل قطعی برق با مشکل آبیاری و آسیب محصول مواجه شود.
خداییان به شکاف قیمتی میان تولیدکننده و مصرف‌کننده پرداخت و گفت: در برخی کالاها، این شکاف قیمتی از تولید تا مصرف به ۴۰۰ درصد می‌رسد که باید با برنامه‌ریزی برای حذف واسطه‌ها و دلالان طوری مدیریت کرد که کشاورز سود ببرد و مصرف‌کننده با قیمت منطقی کالا را تهیه کند.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور برنامه‌هایی مانند تجمیع اراضی، توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، گسترش سردخانه‌ها و بازارهای صادراتی را از جمله راهکارهای کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری دانست و افزود: ضایعات محصولات کشاورزی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است؛ این میزان برای تامین غذای ۲۰ میلیون نفر کافی است و ۱۳ میلیارد متر مکعب آب برای تولید آن مصرف شده است.
وی با انتقاد از کاهش مستمر کیفیت خاک‌های کشاورزی و گسترش ساخت‌وساز در اراضی درجه یک و دو، خواستار اجرای دقیق قانون جهش تولید مسکن شد و افزود: زمین‌خواری و تغییر کاربری اراضی کشاورزی باید با مدیریت صحیح مهار شود.
خداییان به بهره‌برداری غیرمجاز از مراتع و تخریب جنگل‌های شمال کشور اشاره کرد و گفت: نباید اجازه داد نوک قله‌ها تراشیده شود و ویلاهای چندطبقه جای جنگل‌ها را بگیرند؛ برخی افراد با مجوز گردشگری، زمین گرفته‌اند اما آن را به ویلا تبدیل کرده و فروخته‌اند.
رئیس سازمان بازرسی با تاکید بر لزوم حمایت از مدیران جهاد کشاورزی در استان‌ها، گفت: مدیرکل جهاد نباید جلوی در اتاق بازپرس بماند تا از جنگل‌ها دفاع کند و باید کارشناسان را به موقع اعزام کرد.
وی با اشاره به مشکلات نظارت و بازرسی ناشی از کمبود نیرو در این حوزه انتقاد کرد و گفت: نظارت بین وزارت صمت و جهاد کشاورزی دست‌به‌دست شد، اما نیروها منتقل نشدند؛ تنها با مجازات و تعزیرات نمی‌توان بازار را کنترل کرد و باید سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق داشت.
خداییان با تاکید بر لزوم شفافیت در واردات و صادرات، گفت: مردم و دستگاه‌های نظارتی باید بدانند چه کسی وارد می‌کند و چه میزان واردات انجام شده است؛ این اطلاعات محرمانه نیستند و شفاف‌سازی موجب تقویت نقاط قوت و اصلاح نقاط ضعف خواهد شد.