چالشهای تولید: انرژی و سیاست در صدر مشکلات
در خط مقدم مشکلات تولید، ناترازی انرژی و زیرساختها قرار
دارد. تابستانها با قطعی آب و برق، و زمستانها با قطعی گاز، تولیدکنندگان
ناچارند برنامههای خود را پیاپی متوقف و بازتنظیم کنند؛ این یعنی کاهش بهرهوری و
افزایش هزینه تمامشده. افزون بر این، سایه پررنگ تحولات سیاسی اخیر باعث شده
بسیاری از فعالان اقتصادی با احتیاط بیشتری سرمایهگذاری کنند، موضوعی که در نهایت
به کاهش سرعت توسعه منجر میشود.
صادرات؛ فرصتهای تازه و تهدیدهای ناگهانی
در صادرات، تصویر دوگانهای شکل گرفته است. بخش مثبت ماجرا،
موفقیت در ورود به بازارهای نو، بهویژه آفریقا و شرق آسیا، است. این دستاورد
نتیجه سالها تلاش برای شناخت فرهنگ مصرف، توزیع و سلیقه مشتریان این مناطق بوده
است. اما سوی دیگر ماجرا تغییرات ناگهانی در قیمت مواد اولیه و سیاستهای قیمتگذاری
دستوری است که قیمتهای صادراتی را بیثبات کرده و قدرت پیشبینی را از بازرگانان
گرفته است. حفظ بازار خارجی، چیزی بیش از صرفاً ارائه محصول باکیفیت است؛ به ثبات
قیمت، برنامهریزی بلندمدت و اعتماد متقابل نیاز دارد. بدون اینها، بازارهای تازه
به دست آمده، به آسانی از دست میروند.
موقعیت صنعت؛ ظرفیت بالا، وضعیت ناپایدار
سرمایهگذاریهای اخیر، بهویژه در خطوط تولید و فناوری
بستهبندی، صنعت را از جنبه زیرساختی تقویت کرده است. با این حال، شرکتهایی که
ظرفیت تولید پایینی دارند، زیر فشار تورم هزینهها، نوسان فروش و مشکلات تأمین
مواد اولیه، بهسختی دوام میآورند. پایداری این دسته از واحدها، برای اکوسیستم
صنعت اهمیت بالایی دارد، زیرا در بسیاری موارد، این واحدها حلقه اتصال بین
تولیدکننده اصلی و بازار محلی هستند.
نمایشگاه؛ ویترین توانمندیها و محرک نوآوری
نمایشگاه صنعت شیرینی و شکلات، هر سال فرصتی کمنظیر برای
نمایش توانمندیهای این بخش فراهم میکند. این رویداد هم تجاری است و هم فرهنگی.
ویترین مشترکی است که در آن تولیدکنندگان، تأمینکنندگان مواد اولیه، صادرکنندگان
و حتی مشتریان عمده میتوانند به گفتوگو بنشینند. برای اینکه نمایشگاه نقشی فراتر
از معرفی محصول ایفا کند، باید به آن بُعد علمی و نوآوری افزوده شود؛ کنفرانسهای
تخصصی، معرفی دستاوردهای تحقیق و توسعه و نمایش فناوریهای نو میتواند محتوا را
غنیتر کند. الگوبرداری از نمایشگاههای مطرح جهانی، راهی برای ارتقای این بُعد
علمی است.
یک دست صدا ندارد؛ نقش دوگانه فعالان و دولت
حقیقت این است که بهبود شرایط صنعت بدون همکاری واقعی میان
دولت و بخش خصوصی ممکن نیست. بخش خصوصی باید در برابر مشکلات تابآوری داشته باشد،
نیروی کار خود را حفظ کند، در زیرساختها سرمایهگذاری کند و در پروژههای مسئولیت
اجتماعی مشارکت فعال داشته باشد. دولت نیز وظیفه دارد امنیت فیزیکی و اقتصادی را
تضمین کند، زیرساختهای حیاتی را توسعه دهد، مسیر واردات مواد اولیه و صادرات را
ساده و شفاف کند، معافیتهای مالیاتی موقت ارائه دهد و از تصمیمات ناگهانی که باعث
شوک در بازار میشود، پرهیز کند.
ریلگذاری آینده صنعت
اگر این همکاری هدفمند و مستمر باشد، میتوان انتظار داشت
که صنعت شیرینی و شکلات با ریلگذاری درست، نهتنها از موانع فعلی عبور کند، بلکه
سهم بیشتری از بازارهای منطقهای و جهانی را به دست آورد. این مسیر، ترکیبی از
تدبیر سیاسی، مدیریت اقتصادی و خلاقیت صنعتی است. گذر از چالشهای امروز، تنها با
«همافزایی» امکانپذیر است؛ همان چیزی که در نمایشگاهها، جلسات تخصصی و پروژههای
مشترک میان دولت و بخش خصوصی باید به هسته مرکزی برنامهریزی تبدیل شود.