شرکت‌های چندملیتی با میلیاردها دلار گردش مالی، اکنون AI را نه‌تنها در اتوماسیون، بلکه به‌عنوان هسته تصمیم‌سازی در تمام سطوح تأمین، تولید، توزیع و توسعه محصول به‌کار گرفته‌اند.
۱. پیش‌بینی تقاضا و زنجیره تأمین هوشمند
شرکت‌های پیشرو: PepsiCo، Coca-Cola، Nestlé
با بهره‌گیری از مدل‌های هوشمند، شرکت‌هایی مانند پپسی‌کو می‌توانند تغییرات الگوی مصرف در نقاط مختلف جهان را پیش‌بینی کرده و بهینه‌ترین مسیر توزیع را انتخاب کنند. کوکاکولا نیز با استفاده از سامانه‌های تحلیل داده، موجودی دستگاه‌های فروش خودکار را به‌صورت لحظه‌ای مدیریت می‌کند. این سیستم‌ها توانسته‌اند خطای سفارش را تا ۲۰٪ و هزینه‌های توزیع را تا ۱۵٪ کاهش دهند.
۲. کنترل کیفیت در خط تولید
شرکت‌های پیشرو: Danone، Mars Inc، Unilever
در کارخانه‌های تولید محصولات لبنی یا شیرینی‌جات، سیستم‌های بینایی هوشمند برای شناسایی نواقص بصری مانند ترک، کپک، یا انحراف رنگ و اندازه به‌کار می‌روند. شرکت مارس در خطوط تولید شکلات، از این سیستم‌ها برای تشخیص انحرافات میکرومتری در بافت سطح استفاده می‌کند. این رویکرد نرخ ضایعات را کاهش داده و یکنواختی کیفیت را تضمین کرده است.
3. کشاورزی دقیق و تأمین مواد اولیه پایدار
شرکت‌های پیشرو: Cargill، John Deere (در زنجیره Nestlé)، Olam
شرکت‌های تأمین مواد اولیه برای صنایع غذایی، با استفاده از داده‌های تصویری، سنجش از دور، و سیستم‌های هوشمند، بیماری‌های گیاهی، زمان برداشت، یا میزان نیاز آبی را پیش‌بینی می‌کنند. Nestlé از این فناوری‌ها برای نظارت بر مزارع کاکائو در غرب آفریقا بهره می‌برد و میزان مصرف کود را بهینه کرده است.
۴. توسعه فرمولاسیون محصولات جدید
شرکت‌های پیشرو: NotCo، Kraft Heinz، Beyond Meat
شرکت شیلیایی NotCo از یک پلتفرم هوش مصنوعی اختصاصی استفاده می‌کند که داده‌های مولکولی مواد غذایی را تحلیل کرده و جایگزین‌هایی برای گوشت، شیر یا سس بر پایه گیاهان پیشنهاد می‌دهد. Beyond Meat نیز برای توسعه بافت و طعم مشابه گوشت، از داده‌کاوی سلیقه مصرف‌کنندگان و ترکیب داده‌های شیمیایی بهره می‌گیرد.
۵. کاهش ضایعات و بهینه‌سازی منابع
شرکت‌های پیشرو: Winnow، Compass Group، IKEA Food
با نصب سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در آشپزخانه‌های صنعتی، Winnow توانسته میزان دورریز مواد غذایی را در هتل‌ها و رستوران‌ها تا ۴۵٪ کاهش دهد. این سیستم‌ها با وزن‌سنجی و بینایی هوشمند، غذاهای دورریخته‌شده را دسته‌بندی کرده و به تیم آشپزی بازخورد می‌دهند.
۶. بازاریابی هوشمند و شخصی‌سازی تجربه مشتری
شرکت‌های پیشرو: McDonald’s، Starbucks، Mondelez
مک‌دونالد با خرید استارتاپ Dynamic Yield، منوی دیجیتال خود را با AI تطبیق داده است؛ به‌طوری‌که بر اساس شرایط جوی، زمان روز، ترافیک و داده‌های قبلی مشتری، بهترین پیشنهاد غذایی نمایش داده می‌شود. استارباکس نیز با تحلیل رفتار خرید کاربران در اپلیکیشن، پیشنهادات ویژه‌ای ارائه می‌دهد که نرخ بازگشت مشتری را تا ۳ برابر افزایش داده است.
صنایع غذایی اکنون با ترکیب تحلیل داده، مدل‌سازی رفتاری، نظارت بینایی، یادگیری عمیق و پیش‌بینی هوشمند، به مرحله‌ای از تکامل رسیده‌اند که در آن، هوش مصنوعی نه‌فقط ابزار، بلکه مغز متفکر عملیات است. شرکت‌هایی که این فناوری را در لایه‌های مختلف عملیاتی خود نهادینه کرده‌اند، اکنون از مزایایی مانند:
- بهبود کیفیت تولید
- کاهش ضایعات
- افزایش بهره‌وری انرژی
- و تعامل هوشمند با مشتریان
برخوردارند — و مسیر رقابتی آینده را تعریف می‌کنند.