فراتر از یک بازرسی مرزی
به گزارش پایگاه خبری صنایع غذایی فودنا، مریم جلیلی‌مقدم، رئیس سازمان حفظ نباتات کشور، قرنطینه گیاهی را سازوکاری جامع و چندلایه معرفی کرد که مأموریت آن فقط به کنترل مرزها محدود نمی‌شود، بلکه شامل پیشگیری، ردیابی، کنترل و جلوگیری از گسترش آفات و بیماری‌های مهاجم است.
او تأکید کرد که ورود چنین آفات و بیماری‌هایی می‌تواند علاوه بر نابودی تولیدات کشاورزی، به محیط زیست و حتی امنیت ملی آسیب جدی وارد کند.
تعهدات بین‌المللی و قوانین ملی
جلیلی‌مقدم گفت: کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات (IPPC) یکی از سه مرجع قانونی بین‌المللی در حوزه اعمال ضوابط تجارت محصولات کشاورزی است که ایران از سال ۱۳۸۹ پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی، ملزم به اجرای آن شده است.
این تعهدات، سازمان حفظ نباتات را مسئول تدوین و به‌روزرسانی مقررات، بازرسی محموله‌ها، آلودگی‌زدایی و همکاری‌های فرامرزی کرده است.
تهدیدات ناشی از تغییر اقلیم
با افزایش سرعت تغییرات اقلیمی و تغییر الگوی پراکنش آفات، خطر شیوع ناگهانی و گسترده این تهدیدات جدی‌تر شده است. رئیس سازمان حفظ نباتات هشدار داد:
«آفات منتظر بروکراسی اداری برای تامین اعتبارات نمی‌مانند و هرگونه تأخیر در واکنش، خسارت چندبرابری به دنبال دارد.»
راهبردهای کلیدی برای مهار آفات
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور راهکارهای زیر را حیاتی برشمرد:
تشخیص سریع و دقیق به‌عنوان نخستین گام مقابله
آغاز فوری اقدامات کنترلی و حمایتی پس از شناسایی
بازسازی چرخه تولید و بازگرداندن اعتماد بازار
تقویت شبکه‌های مراقبت و هشدار سریع
گسترش ارتباط با نهادهای بین‌المللی و تبادل اطلاعات
اطلاع‌رسانی شفاف به ذی‌نفعان و مردم
تأکید بر پیشگیری به‌جای درمان
جلیلی‌مقدم با استناد به گزارش فائو در سال ۱۳۸۸ مبنی بر ۴۲.۱ درصد خسارت عوامل خسارت‌زای گیاهی در ایران گفت که این خسارت‌ها موجب کاهش محصول، افزایش قیمت، مصرف بیشتر سموم شیمیایی، تهدید سلامت غذا و محیط زیست و حتی محدودیت صادرات شده است.
او افزود: هزینه پیشگیری و کنترل اولیه بسیار کمتر از خسارات اقتصادی و اجتماعی ناشی از ورود یک آفت قرنطینه‌ای است.
قرنطینه گیاهی؛ یک ضرورت استراتژیک
وی با تاکید بر اینکه امنیت غذایی ستون امنیت ملی است، گفت:
«تاریخ نشان داده که غذا می‌تواند به سلاح خاموش کشورها علیه یکدیگر بدل شود. قرنطینه گیاهی قوی، علمی و مجهز با پشتوانه‌های قانونی، مالی و بین‌المللی، انتخاب نیست؛ بلکه ضرورتی استراتژیک است.»