اسید فسفریک چیست؟
اسید فسفریک (Phosphoric acid) با فرمول شیمیایی H₃PO₄، یک اسید معدنی بیرنگ و بیبو است که در صنایع مختلف به ویژه صنعت غذا، نوشیدنی، کشاورزی و داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. این اسید عمدتاً به صورت شربت غلیظ در دسترس بوده و به دلیل خواص حفاظتی، اسیدی و طعمبخشی، جایگاه برجستهای در صنایع غذایی دارد.
کاربرد اسید فسفریک در صنایع غذایی
طعمدهنده و تنظیمکننده اسیدیته:
اسید فسفریک یکی از مهمترین مواد اولیه نوشابههای گازدار به شمار میرود و طعم تند و خاص این نوشیدنیها نتیجه حضور همین اسید است. علاوهبراین، در آبمیوهها و برخی محصولات غذایی دیگر نیز برای تنظیم PH و جلوگیری از رشد میکروارگانیسمهای ناخواسته مورد استفاده قرار میگیرد.
جلوگیری از فساد و افزایش ماندگاری:
اضافه کردن اسید فسفریک به غذاها و نوشیدنیها، علاوه بر بهبود طعم، بهعنوان یک نگهدارنده قوی، از خراب شدن و رشد میکروبها جلوگیری کرده و ماندگاری محصول را افزایش میدهد.
کمک به فرآیند پنیرسازی:
در صنعت لبنیات، از اسید فسفریک به عنوان تنظیمکننده PH در برخی فرآیندهای تولید پنیر استفاده میشود.
استفاده در فرآوری شکر و روغن:
این اسید برای تصفیه شکر خام و همچنین حذف ناخالصیها در فرآیند استخراج و تصفیه روغنهای نباتی به کار گرفته میشود.
چرا اسید فسفریک را “طلای مایع” مینامند؟
این نامگذاری به دلیل نقش حیاتی و ارزش بالای اسید فسفریک در صنایع غذایی است؛ بهطوریکه بخش عمدهای از محصولات غذایی و نوشیدنیهای محبوب بدون وجود این ماده یا کیفیت لازم را ندارند یا ماندگاریشان به شدت کاهش مییابد. در کنار این، تولید و استفاده از اسید فسفریک نسبت به برخی اسیدهای غذایی دیگر مقرون به صرفهتر، ایمنتر و کاربردیتر است.
مزایا و مضرات استفاده از اسید فسفریک
مزایا:
- بهبود و تحریک طعم محصولات غذایی
- افزایش مدت زمان ماندگاری
- کنترل و تنظیم PH
- کاهش هزینههای فرآوری و نگهداری غذا
مضرات (در صورت مصرف بیرویه):
ممکن است مصرف مداوم و بالا با از دست رفتن کلسیم بدن و ضعیف شدن استخوانها همراه باشد.
در مشکلات کلیوی باید با احتیاط مصرف شود.