رضاحسین اسماعیلی، با بیان اینکه در راستای مدیریت بحران کم‌آبی و حفظ منابع آبی، استان مرکزی گام‌های بلندی برای تحول در الگوی کشت خود برداشته است، تصریح کرد: این استان با جدیت سیاست‌های کاهش کشت محصولات پرآب‌بر را دنبال می‌کند.
وی با اشاره به اینکه سطح زیر کشت ذرت علوفه‌ای در استان حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار و یونجه حدود ۲۰ هزار هکتار است، گفت: کاهش بارندگی‌ها، خشکسالی‌های پیاپی و افت سطح آب‌های زیرزمینی در سال‌های اخیر، این میزان را به طور قابل توجهی کاهش داده است.
اسماعیلی با اشاره کاهش کشت محصولات دارای نیاز آبی بالا در استان، تصریح کرد: این سیاست با هدف مدیریت بهینه منابع آبی و حرکت به سمت کشاورزی پایدار تدوین شده است و نیاز کشور به محصولات پرآب‌بر از طریق توسعه کشت علوفه دیمی یا واردات تأمین خواهد شد.
وی افزود: در حال حاضر، حدود ۲۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی در شهرهای شازند، اراک و خنداب به کشت علوفه دیمی اختصاص یافته و این میزان به‌صورت سالانه در حال افزایش است. این اقدام نه‌تنها به کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی کمک کرده، بلکه به تأمین نیازهای دامی استان نیز منجر شده است.
وی تاکید کرد: تولید علوفه دیمی در کنار کشت جو، نیاز استان به این محصولات را به‌خوبی پوشش داده و کاهش کشت محصولات آب‌بر، با افزایش کشت جو جبران می‌شود.
این مقام مسئول در ادامه به وضعیت کشت جو در استان اشاره کرد و گفت: استان مرکزی هم‌اکنون دارای ۴۶ هزار هکتار جو آبی و ۱۵ هزار هکتار جو دیمی است. این سطح زیر کشت، نقش مهمی در تأمین علوفه مورد نیاز دامداران استان ایفا می‌کند. با این حال، بی‌ثباتی قیمت‌ها یکی از چالش‌های اصلی پیش روی کشاورزان است.
به گفته اسماعیلی، در سال گذشته قیمت هر کیلوگرم جو حدود ۸ هزار تومان بود، اما در سال جاری این رقم به ۲۲ هزار تومان رسیده است. این افزایش چشمگیر قیمت، انتخاب نوع کشت توسط کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده و برنامه‌ریزی‌های کشاورزی را با مشکل مواجه کرده است.
وی در خصوص چالش‌های نوسان قیمت و رفتار بازار نیز گفت: نوسانات قیمت محصولات کشاورزی، به‌ویژه ذرت علوفه‌ای و جو، تأثیر مستقیمی بر تصمیم‌گیری کشاورزان دارد. کشاورزان به دنبال کشت محصولاتی هستند که درآمد بیشتری داشته و در بازار با قیمت بالاتری به فروش برسد. این موضوع باعث شده که بی‌ثباتی قیمت‌ها، تعادل سطح زیر کشت را بر هم بزند. به‌عنوان مثال، کاهش قیمت ذرت علوفه‌ای در برخی سال‌ها، انگیزه کشاورزان برای ادامه کشت این محصول را کاهش داده و آن‌ها را به سمت محصولاتی مانند جو سوق داده است.
وی با بیان اینکه این تغییرات در الگوی کشت، اگرچه به نفع درآمد کشاورزان است، اما می‌تواند برنامه‌ریزی‌های کلان کشاورزی را مختل کند، تصریح کرد: به همین دلیل، جهاد کشاورزی استان در تلاش است با ارائه مشوق‌ها و حمایت‌های مالی، کشاورزان را به سمت کشت محصولات کم‌آب‌بر هدایت کند. این حمایت‌ها شامل ارائه بذرهای باکیفیت، آموزش روش‌های کشت دیم و ارائه تسهیلات مالی برای توسعه زیرساخت‌های کشاورزی پایدار است.
اسماعیلی در خصوص چشم‌انداز کشاورزی دیم در استان مرکزی گفت: توسعه کشت علوفه دیم به‌عنوان یکی از راهکارهای اصلی برای مقابله با کم‌آبی در استان مرکزی مورد توجه قرار گرفته است. کشت دیم نه‌تنها وابستگی به منابع آبی را کاهش می‌دهد، بلکه با توجه به شرایط اقلیمی استان، می‌تواند به پایداری تولید محصولات کشاورزی کمک کند.
وی افزود: با افزایش سطح زیر کشت علوفه دیم و بهبود روش‌های کشاورزی، انتظار می‌رود که وابستگی به محصولات پرآب‌بر در سال‌های آینده به حداقل برسد. همچنین، برنامه‌های آموزشی برای کشاورزان در زمینه مدیریت منابع آبی و کشت‌های مقاوم به خشکی در حال گسترش است تا آگاهی و توانمندی آن‌ها در این حوزه افزایش یابد.
اسماعیلی بر ضرورت حمایت‌های دولتی نیز تاکید کرد و گفت: با وجود پیشرفت‌های حاصل‌شده، موفقیت این برنامه‌ها به حمایت‌های مستمر دولتی بستگی دارد. تأمین نهاده‌های کشاورزی با قیمت مناسب، ایجاد بازارهای پایدار برای محصولات دیم و ارائه تسهیلات برای مکانیزاسیون کشاورزی از جمله نیازهای اساسی کشاورزان در این مسیر است. اگر بتوانیم ثبات قیمت را در بازار محصولات کشاورزی ایجاد کنیم، کشاورزان با اطمینان بیشتری به سمت کشت‌های کم‌آب‌بر حرکت خواهند کرد.