به دنبال تصمیم شورای وزرای اقتصاد عراق مبنی بر توقف مقطعی واردات هندوانه، خربزه، بادمجان و گوجه‌فرنگی تا پایان فصل برداشت، کشاورزان و صادرکنندگان ایرانی با شرایط تازه‌ای روبه‌رو شده‌اند. این اقدام عراق با هدف حمایت از کشاورزان داخلی و جلوگیری از اشباع بازار با محصولات وارداتی اتخاذ شده است.
ایران؛ صادرکننده اصلی این محصولات به عراق
بر اساس آمار رسمی، ایران یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان هندوانه، خربزه، بادمجان و گوجه‌فرنگی به عراق در سال‌های اخیر بوده است. صرفاً در سال ۱۴۰۲ بیش از ۸۳۰ هزار تن هندوانه به ارزش تقریبی ۱۸۲ میلیون دلار به ۳۵ کشور – از جمله عراق – صادر شده است.
تاثیر این تصمیم بر بازار داخلی ایران
با توقف واردات توسط عراق، بخشی از محصولات مذکور که هر ساله روانه بازار عراق می‌شد، حالا در بازار داخلی ایران باقی خواهد ماند. همین موضوع می‌تواند ظرف هفته‌های پیش رو، میزان عرضه را افزایش داده و باعث افت محسوس قیمت‌ها شود. این موضوع اگرچه دغدغه‌هایی را برای صادرکنندگان و کشاورزان ایجاد کرده است، اما در کوتاه‌مدت به نفع مصرف‌کنندگان ایرانی خواهد بود.
تغییر مسیر صادراتی، چالشی برای کشاورزان
در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳، صادرات غیرنفتی ایران به عراق حدود ۳ میلیارد دلار را ثبت کرد و این کشور یکی از مهم‌ترین مقاصد محصولات کشاورزی ایران به شمار می‌رفت. حالا با مانع صادراتی جدید، کشاورزان و صادرکنندگان ایرانی باید خود را برای تغییر مسیر صادرات و یافتن بازارهای جایگزین آماده کنند. این رخداد، بر لزوم تنوع‌بخشی در مقاصد صادراتی و بازنگری سریع در برنامه‌های تولید و فروش تأکید دارد.