به گزارش پایگاه خبری صنایع غذایی فودنا، صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در نشست هیئت نمایندگان اتاق ایران در تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۴، ضمن ارائه گزارش کامل مذاکرات با رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران، مجموعه‌ای از توافقات و پیشنهادات تازه برای بهبود تعاملات میان فعالان اقتصادی و گمرکات کشور را تشریح کرد.
در این نشست که با حضور استاندار هرمزگان و رئیس اتاق بندرعباس برگزار شد، حسن‌زاده ضمن تقدیر از عملکرد مدیریت بحران حادثه انفجار بندر شهید رجایی، تأکید کرد:
«این اتفاقات باید زنگ هشداری برای بازنگری در فرآیندهای گمرکی و جلوگیری از رسوب کالا در مبادی ورودی کشور باشد.»
توافقات مهم گمرکی؛ از تعیین ماهیت تا ترخیص اضطراری
به گفته حسن‌زاده، مهم‌ترین محور مذاکرات میان اتاق ایران و گمرک، مربوط به افزایش سقف زمانی معافیت از تعیین ماهیت کالا برای واردکنندگان خوش‌نام بود.
بر اساس توافق حاصل‌شده، واردکنندگان نمونه که طی شش ماه گذشته کالایی را تعیین ماهیت کرده‌اند، در صورت واردات مجدد همان کالا یا ماشین‌آلات، تا مدت ۹ ماه نیاز به تکرار فرایند تعیین ماهیت نخواهند داشت. این اقدام به گفته رئیس اتاق ایران، موجب تسریع و کاهش توقف کالا در گمرکات خواهد شد.
همچنین رئیس کل گمرک وعده داده است برای کالاهایی که یک بار استاندارد اجباری دریافت کرده‌اند، در واردات بعدی نیازی به اخذ مجدد استاندارد وجود نخواهد داشت؛ مصوبه‌ای که می‌تواند هزینه و زمان ترخیص را به‌شدت کاهش دهد.
سازوکار ترخیص مدت‌دار و اضطراری کالا
در ادامه مذاکرات، یکی از موضوعات مهم، امکان ترخیص مدت‌دار برای واحدهای تولیدی بود. حسن‌زاده اعلام کرد:
«واحدهایی که با مشکلات نقدینگی مواجه‌اند می‌توانند بخشی از کالا را به‌صورت مدت‌دار از گمرک ترخیص کنند—به‌طور مثال ۶۰ درصد محموله آزاد و ۴۰ درصد باقیمانده به‌صورت وثیقه باقی بماند تا پس از پرداخت کامل حقوق ورودی، ترخیص نهایی انجام شود.»
به گفته رئیس اتاق ایران، گمرک جمهوری اسلامی همچنین از آمادگی برای اجرای ترخیص اضطراری کالاهای حیاتی تولید خبر داده است. در چارچوب این طرح، در صورت تأیید اضطراری بودن کالا از سوی وزارت صمت، جهاد کشاورزی یا معاونت علمی ریاست‌جمهوری، دستور ترخیص فوری صادر خواهد شد تا از توقف تولید جلوگیری شود.
تسهیل واردات بدون ثبت سفارش برای قطعات حیاتی
رئیس اتاق ایران همچنین به تصمیم جدید گمرک برای ترخیص کالا بدون ثبت سفارش در موارد خاص اشاره کرد. بر اساس این توافق، قطعات و مواد اولیه‌ای که جهت تست یا راه‌اندازی واحدهای تولیدی استفاده می‌شوند و جنبه تجاری ندارند، بدون سقف ارزش و بدون ثبت سفارش قابل ترخیص هستند.
این سازوکار به‌ویژه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و پروژه‌های راهبردی حوزه نفت، فرصت بزرگی برای جلوگیری از توقف خطوط تولید ایجاد می‌کند.
پیشنهادهای اتاق ایران برای کاهش رسوب کالا
اتاق ایران مجموعه‌ای از پیشنهادات کارشناسی برای کاهش مدت توقف کالا در گمرک ارائه کرده است، از جمله:
- ایجاد وحدت رویه میان گمرکات در سراسر کشور و جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای،
- پذیرش کامل آزمون‌ها و گواهی‌نامه‌های بین‌المللی معتبر،
- تقویت حضور کارشناسان استاندارد در گمرکات،
- تشویق بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در آزمایشگاه‌های همکار گمرک،
- ایجاد کمیته مشترک گمرک و اتاق ایران برای بررسی اختلافات و ارائه راه‌حل‌های فوری اصلاحی.
مأموریت جدید اتاق‌های بازرگانی؛ بازسازی و توسعه مناطق محروم
در بخش دیگری از نشست، صمد حسن‌زاده از ورود اتاق‌های بازرگانی کشور به موضوع بازآفرینی مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته خبر داد.
وی با اشاره به سفر خود و اعضای هیئت‌رئیسه به استان‌های مرزی و محروم، از جمله خرمشهر، گفت: «مرکز پژوهش‌های اتاق ایران مأمور تهیه یک طرح جامع برای بازسازی و جبران آسیب‌های ناشی از جنگ در خرمشهر شده است.»
به گفته رئیس اتاق ایران، ۱۶ استان مرزی کشور در اولویت طرح‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی اتاق‌ها قرار دارند و تأکید ویژه بر تعریف پروژه‌های توانمندسازی در این مناطق است تا علاوه بر انجام مسئولیت اجتماعی، بستری برای توسعه تجارت مرزی و افزایش اشتغال محلی فراهم شود.