مشاهدات و بررسی های میدانی و اظهارات فعالان بازار حاکی از آن است که امسال خبری از ارزانی در بازار میوه نبود، درحالیکه همه ساله چنین مقطعی بدلیل افزایش تولید و تنوع میوه شاهد فراوانی عرضه و تعادل قیمت ها در بازار بودیم که این امر با گلایه شدید مردم روبرو شده است چراکه به رغم تنوع میوه، قیمت ها به قدری بالاست که با سنوات قبل به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست.
کارشناسان و فعالان بازار میوه هریک دلایلی را برای التهابات قیمت در بازار مطرح می کنند، اما آنچه حائز اهمیت است امسال شرایط خشکسالی و قطعی برق در کنار افزایش هزینه های تولید نظیر حمل و نقل، سبد و کارگری موجب شد تا در فصل تابستان به رغم فراوانی، مردم شاهد ارزانی و قیمت مناسب محصولات نباشند.
در همین راستا مجتبی شادلو رئیس هیئت مدیره اتحادیه باغداران گفت: بررسی ها در شهر تهران از جنوب، مرکز و شمال شهر نشان می دهد که قیمت یک نوع میوه که همان کیفیت است، اختلاف معناداری دارد که مغازه داران اجاره بها، محدودیت فروش و هزینه های کارگری را از علل اصلی این اختلاف می دانند. این درحالی است که مغازه داران طبق قانون مکلف است سود قانونی را به فاکتور فروش و پایه خرید اضافه کنند که متاسفانه در بسیاری از موارد این گونه نیست.
به گفته وی، امسال کم بارشی، سرما و گرمای نابه هنگام و مشکلات کم آبی در بحث کمیت و کیفیت میوه اثر گذار است، اما در مجموع خرده فروشی ها با احتساب ۳۰ درصد سود باید کالا را به مصرف کننده عرضه کند و از اعمال قیمت گذاری سلیقه ای اجتناب کنند. براین اساس در کشور ما فضایی حاکم است که روند نظارتی یا شرایط روشنی برای عرضه از مبدا تولید تا مصرف نداریم که همین امر منجر به نوسانات بازار شده است.
شادلو از دستگاه های نظارتی و بازرسی خواست تا برای جلوگیری از هرج و مرج در بازار میوه، نظارت ها را برعملکرد میدان مرکزی میوه و تره بار و خرده فروشی ها تشدید و با متخلفان برخورد قانونی کنند.
خشکسالی و قطعی برق ها تولید محصولات باغی را ۲۵ درصد کاهش داد
پیمان عالمی رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: زنجیره ارزش به مصرف باید متصل کنیم و هزینه های دلالی و واسطه گری کاهش دهیم چراکه اکنون شاهدیم محصولات با قیمت های نازلی به دلالان فروخته و در مقابل مصرف کنندگان با قیمت های گزاف و چند برابر قیمت خریداری می کنند.
به گفته وی، با توجه به آنکه سودها تنها به جیب دلالان و واسطه ها می رود، نیاز است که بازارهایی برای عرضه مستقیم محصولات برای تولیدکنندگان ایجاد کنیم تا از این طریق هم تولیدکننده با قیمت مناسبی محصولات را بفروشند و مصرف کنندگان با قیمت های مناسبی خریداری کنند.
عالمی ادامه داد: وزارت جهاد و حاکمیت باید به این سمت حرکت کنند و جزء اولویت ها باشد، در غیراین صورت شاهد گلایه مندی تولیدکنندگان و التهابات بازار هستیم.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با اشاره به علل نوسان قیمت میوه در بازار بیان کرد: با توجه به خشکسالی و قطعی برق چاه های کشاورزی و سیستم های آبیاری، آبیاری محصولات را دچار چالش کرد و منجر به کاهش تولید محصولات باغی شد که در نهایت عرضه میوه نسبت به سنوات قبل کمتر بود که این امر در کنار موضوعات دیگر بر نوسان قیمت میوه در بازار دامن زد.
به گفته وی، با وجود آنکه وزارت نیرو نگاهی به تامین ارزاق و سفره های مردم ندارد، از این رو سیاست های نادرست این وزارتخانه در راستای رفع ناترازی برق و سوء مدیریت های آب موجب شده خیلی از روان آب ها و آب های سطحی استفاده کنیم که مشکلات خشکسالی اضافه کنیم، میزان تولید محصولات باغی در مقایسه با سال قبل کاهش داشته است که براساس بررسی های صورت گرفته بخش عمده ای از مشکلات به ناترازی برق و ناترازی آب است که بخشی از ناترازی آب مربوط به سوء مدیریت و بخش دیگر شرایط اقلیمی است.
عالمی با بیان اینکه مشکلات ناترازی برق و قطعی برق ها منجر به کاهش ۲۵ درصدی تولید محصولات باغی گفت: در اقلیم های مختلف با توجه به شرایط دمایی و در محصولات مختلف میزان کسری تولید متفاوت است، اما به طور میانگین ۲۵ درصد محصولات باغی و خسارت های وارده ناشی از مشکلات ناترازی برق است.
خشکسالی و گرمای هوا تولید میوه را کاهش داد
مصطفی دارایی نژاد کارشناس کشاورزی گفت:با توجه به خشکسالی و گرمای هوا و قطعی برق، تولید محصولات باغی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داشته که همین امر منجر به گرانی و نوسان قیمت میوه در بازار شده است.
به گفته وی، شرایط خشکسالی و کم آبی عامل اصلی افت تولید میوه و صیفی است که به همین خاطر قیمت محصولات سردرختی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰ درصد رشد داشته است.
دارایی نژاد ادامه داد: همه ساله در فصل تابستان بدلیل افزایش محصول و تنوع عرضه شاهد تعادل و ارزانی قیمت میوه در بازار هستیم که امسال شرایط جوی موجب شد تا خانوارها شاهد فراوانی و کاهش قیمت نباشند.
کارشناس کشاورزی با اشاره به آینده بازار میوه گفت: برآوردها حاکی از آن است که قیمت میوه از ۲۰ مردادماه روند کاهشی به خود بگیرد به طوریکه قیمت نسبت به هفته های قبل ۲۰ درصد کاهش یابد. هرچند پیش بینی کاهش قیمت را از ۱۰ تا ۱۵ مردادماه داشتیم اما متاسفانه به سبب گرمای هوا و افزایش ضایعات محقق نشد.
فعال میدان مرکزی میوه و تره بار گرمای هوا و کاهش زمینه بار در میدان را عامل اصلی نوسان قیمت در بازار اعلام کرد و افزود: همه ساله در این مقطع از سال انتظار مردم بر آن بود که با توجه به تنوع و فراوانی میوه و فسادپذیری ناشی از گرمای هوا، قیمت میوه کاهش یابد که متاسفانه امسال بدلیل افزایش هزینه های تولید اعم از کارگری، سبد و حمل و نقل این امر محقق نشد که همین امر با گلایه مردم روبرو شده است. گفتنی است سال گذشته در فصل تابستان قیمت هرکیلو میوه تا ۵۰ درصد کاهش داشت، درحالیکه امسال خبری از ارزانی نبود.
علت گرانی قیمت میوه در بازار چیست؟
اسداله کارگر رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران گفت: امسال بدلیل افزایش هزینه های تولید و حمل و نقل، قیمت میوه و تره بار بالاست که این امر با گلایه کشاورزان روبروست و به هیچ عنوان شرایط بازار دلخواه مردم نیست، درحالیکه در این فصل بدلیل تنوع میوه مردم انتظار گرانی ندارند.
به گفته وی، امسال به رغم سنوات قبل در فصل تابستان، شاهد بی ثباتی بازار هستیم که براین اساس مردم گلایه مند هستند، حال امیدواریم در هفته های آتی بازار به ثبات برسد.
کارگر ادامه داد: گرچه تفاوت قیمت میوه از مغازه به مغازه دیگر را انکار نمی کنیم، اما این امر ناشی از گرانفروشی نیست و کارشناسان در این خصوص باید اظهار نظر کنند.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی علل گرانی قیمت میوه در بازار گفت: نظارت بر بازار میوه از مبدا باید صورت بگیرد که متاسفانه در میدان مرکزی ۴۰ تا ۴۵ درصد غرفه داران فاکتور صادر نمی کنند تا بتوانند محصول را بدلیل ضعف در نظارت ها بالاتر عرضه کنند که این امر بیانگر گرانفروشی مغازه داران نیست، بلکه کالا را با قیمت بالاتر خریداری کردند.گفتنی است نه تنها خبری از صدور فاکتور الکترونیک نیست، بلکه فاکتور سنتی نمی دهند.
امسال در کنار مشکلات خشکسالی و اثرگذاری در بحث تولید و افزایش هزینه ها شاهد سودجویی برخی عوامل واسطه و دلال یا مغازه داران از وضع موجود هستیم، درحالیکه طبق قانون مغازه داران برمبنای فاکتور رسمی مکلف به اعمال سود قانونی ۳۰ تا ۳۵ درصد هستند که براین اساس انتظار می رود در چنین شرایطی نظارت ها بر سطح بازار تشدید شود تا تخلفات در این بازار به حداقل برسد که خانوارها برای خرید مایحتاج خود مشکلی نداشته باشند.