رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیات دولت با انتقاد از انحصار واردات برخی کالاهای اساسی، این کار را موجب بسته‌شدن دستان مسئولان خواندند و گفتند: واردات کالاهای اساسی و مباشران این کار را رقابتی و کالاها را از مبادی متفاوت تهیه کنید؛ چرا که این مسئله به‌گفته برخی کارشناسان باعث کاهش قیمت ارزی خریدها و قیمت ریالی آنها در کشور می‌شود.
رهبر انقلاب معیشت مردم را مهم دانستند و گفتند: در باب معیشت مردم به‌گونه‌ای عمل کنید که مردم بتوانند حدود ده قلم کالای اساسی را بدون دغدغه افزایش قیمت تهیه کنند؛ نه اینکه قیمت‌ها امروز و فردا دو برابر شود.
«انضباط بازار» نکته دیگری بود که رهبر انقلاب با تأکید بر آن گفتند: به‌گونه‌ای بازار را مدیریت کنید که مردم احساس نکنند بازار رها شده است و قیمت‌ها «امروز و فردا» و «اینجا و آنجا» متفاوت است؛ چرا که این احساس به روحیه مردم صدمه می‌زند.
نهاده های دامی از جمله جو ، ذرت و کنجاله سویا یکی از کالاهای اساسی ضروری صنعت دام و طیور کشور به شمار می رود که با ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به کشور از طریق واردات تامین و واردکنندگان ملزم هستند تا نهاده وارد شده را از طریق سامانه بازارگاه و با نرخ های مصوب عرضه کنند؛ چندی پیش شهرزاد مشیری معاون بازرگانی وزارت جهادکشاورزی گفته بود که برای حمایت از قدرت خرید از تولیدکنندگانی که منابع مالی و یا سرمایه کافی در گردش ندارند، اکنون ۴۰ درصد خرید نهاده های دامی در بازارگاه به صورت توافقی و ۶۰ درصد به صورت نقدی انجام می شود.
اما مشکل تولیدکنندگان دام و طیور اینجاست که همه نهاده های وارداتی از طریق بازارگاه به تولیدکنندگان عرضه نمی شود؛ بر همین اساس مجتبی عالی مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی دامداران ایران به ایرنا گفته بود که با وجود الزام قانونی مبنی بر عرضه نهاده های دامی از طریق سامانه بازارگاه، این کالاها که با ارز ترجیحی دریافت می کنند، از این طریق در اختیار صنعت دامپروری قرار نمی گیرد و دامداران ناچارند که نهاده ها را از بازار آزاد با قیمت های بالاتر خریداری کنند.
بروز این مشکل، چندی پیش واکنش اکبر فتحی معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهادکشاورزی را به دنبال داشت که در جلسه ستاد هماهنگی امنیت غذایی از عدم تطابق تعداد دام‌ها با نهاده‌های دریافتی و بهره‌وری پایین واحدهای تولیدی انتقاد کرده بود.
پیگیری خبرنگار ایرنا از سایر تولیدکنندگانی که استمرار تولید آنها به نهاده های دامی وابسته است، نشان می دهد که حتی نهاده هایی که از طریق بازارگاه عرضه می شوند، با قیمت های مصوب به دست آنها نمی رسد و مجبورند دو فاکتوره نهاده های مورد نیاز خود را خریداری نمایند.
نهاده های دامی در صدر دریافت کنندگان ارز ترجیحی
توزیع نامناسب نهاده های دامی بین تولیدکنندگان در حالی صورت می گیرد که بیشترین میزان تخصیص ارز ترجیحی در بین کالاهای مرتبط با سفره مردم به این بخش اختصاص یافته است؛ برای نمونه سال گذشته میزان واردات نهاده های دامی تا پایان سال ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۲ به لحاظ وزنی ۱۱ درصد افزایش داشته است.
در سال گذشته در مجموع ۱۸میلیون و ۶۲۲ هزار تن نهاده دامی (ذرت، جو، دانه سویا و کنجاله سویا) وارد کشور شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۱ درصد افزایش داشت؛ برای این میزان واردات بالغ بر ۶ میلیارد و ۸۴۵ میلیون دلار تخصیص ارز صورت گرفته است.
همچنین بر اساس آمار منتشر شده گمرک، در چهار ماهه امسال مجموع واردات نهاده‌های دامی شامل ذرت، جو، دانه سویا و کنجاله سویا به ۶ میلیون تن رسیده است. این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزن ۵ درصد و از نظر ارزش ارزی ۱۴ درصد کاهش داشته است و در مجموع حدود 2 میلیارد و 147 میلیون دلار برای آن ارز ترجیحی اختصاص یافته است.
کمبود نهاده در صنعت طیور/ قیمت ذرت و کنجاله سویا به ۲۲ هزار تومان رسیده است
درباره آخرین وضعیت توزیع نهاده های دامی در بین تولیدکنندگان صنعت دام و طیور، با حمیدرضا کاشانی رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن به گفت و گو نشستیم؛ وی درباره و ضعیت تولید داخلی تخم مرغ به خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر صنعت طیور ما مشکل جدی کمبود نهاده ها روبروست به طوری که قیمت هر کیلوگرم ذرت در بازار آزاد بیش از ۲۲ هزارتومان به فروش می رسد.
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن با بیان اینکه نهاده های دامی از خردادماه تاکنون (نزدیک به سه ماه) با افزایش قابل توجهی روبرو شده است، اظهار داشت: تولیدکنندگان ما اکنون شرایط سختی را سپری می کنند زیرا با مشکلات مالی و کاهش تولید روبرو شده اند.
کاشانی یکی از پیامدهای این وضعیت را افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند گوشت و تخم‌مرغ دانست و تصریح کرد: ادامه این روند می تواند نه تنها صنعت مرغ تخمگذار را طی ماه های آینده با مشکل جدی تر روبرو کند بلکه احتمال آن می رود ایران از یک کشور صادرکننده به یک کشور واردکننده تبدیل شود.
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن با بیان اینکه کنجاله سویا در بازارگاه با نرخ کیلویی ۲۲ هزارتومان عرضه می شود گفت: در حال حاضر ذرت در سامانه بازارگاه موجود نیست و قیمت این محصول در بازار آزاد بین ۱۸ تا ۲۲ هزارتومان و یا حتی بیش از این نرخ به فروش می رسد.
وی افزود: این درحالیست که واردکنندگان نهاده ها را با نرخ ارز ترجیحی (۲۸ هزارو ۵۰۰ تومان) تامین و به کشور وارد می کنند اما این نهاده ها نه تنها در سامانه بازارگاه موجود نیست بلکه سر از بازار آزاد در می آورد.
فروش دو فاکتوره نهاده های دامی به تولیدکنندگان
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن با بیان اینکه واردکنندگان نهاده ها ملزم هستند که با نرخ مصوب نهاده ها را از طریق سامانه بازارگاه عرضه کنند، اظهار داشت: در صورتی که نهاده های دامی در سامانه بازارگاه نیز عرضه شود، شرکت های وارد کننده نهاده ها را دو فاکتوره به تولیدکنندگان می فروشند یعنی در یک فاکتور نهاده را با نرخ مصوب می فروشند و در فاکتور دیگری مابه التفاوت قیمت نهاده در بازارگاه و بازار آزاد را محاسبه و از تولیدکننده طلب می کنند.
کاشانی یکی از دلایل صدور دو فاکتور فروش نهاده را کسری زیاد نهاده در بازار عنوان کرد و درباره مبلغ تخصیص یافته ارز در جنگ ۱۲ روزه به بخش کشاورزی گفت: بخشی از این مبلغ که به واردات نهاده ها مربوط بود، در اختیار شرکت پشتیبانی امور دام قرار گرفت.
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن بخشی از این نابسامانی را ناشی از کمبود ارز و سودجویی برخی واردکنندگان دانست و تصریح کرد: برخی واردکنندگان از نبود ارز کافی برای واردات نهاده ها شکایت دارند و این موضوع بر روند تولید تاثیر منفی گذاشته است.
وی افزود: در مجموع وضعیت بازار نهاده ها و محصولات دامی در کشور ناپایدار است و ادامه این روند می تواند به بحران های جدی در تولید و تامین کالاهای اساسی منجر شود.
احتمال تعیین نرخ ۷۹ هزارتومانی برای فروش هر کیلو تخم مرغ
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران تخم گذار میهن قیمت پیشنهادی نرخ هر کیلوگرم تخم مرغ را ۸۶ هزار تومان عنوان کرد و گفت: اما توافق وزارت جهادکشاورزی روی قیمت ۷۹ هزار تومان برای هر کیلوگرم تخم مرغ درب واحدهای تولیدی است که در صورت نهایی شدن ابلاغ می شود.
وی افزود: برای خروج تولیدکنندگان از زیان فعلی، خرید تضمینی تخم‌مرغ با قیمت کیلویی ۷۹ هزارتومان آغاز شده است.
کاشانی خاطرنشان کرد: تاکنون هر کیلوگرم تخم مرغ با قیمتی بین ۶۵ تا ۶۶ هزار تومان درب واحدهای تولیدی به فروش می رسید که با نرخ واقعی این محصول حداقل ۱۴ هزارتومان فاصله قیمتی دارد.
وی اضافه کرد: با توجه به وضعیت نهاده های دامی آینده تولید خطرناک و مبهم است در همین راستا مکاتباتی با رئیس جمهوری و وزیر جهاد کشاورزی داشته ایم زیرا ممکن است صدمه‌ای که به تولید وارد می شود، غیرقابل جبران باشد.
براساس آمارها از ابتدای سال تاکنون ۵۰ هزارتن تخم مرغ به ارزش ۵۰ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شده است. این رقم برای سال گذشته در ازای یک میلیون و ۳۶۰ هزارتن تخم مرغ تولیدی، ۱۵۹ هزارتن صادرات به ارزش بیش از ۱۵۰ میلیون دلار به ۱۱ کشور جهان بوده است.
همچنین بر اساس آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران، در خردادماه عرضه گوشت انواع طیور در کشتارگاه‌های رسمی کشور به حدود ۲۳۱ هزار تن رسید که بیش از ۹۸ درصد آن به گوشت مرغ اختصاص داشته است.
مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۴ با ماه مشابه سال ۱۴۰۳ نشان‌دهنده افزایش ۶ درصدی مقدار عرضه گوشت انواع طیور در کشتارگاه‌های رسمی کشور است.
