سالانه بیش از ۱۳۰ هزار نفر در ایران به انواع سرطان مبتلا میشوند؛ رقمی که در دو دهه گذشته تقریباً دو برابر شده است.پزشکان متخصصان تغذیه دلیل اصلی را مصرف مواد غذایی آلوده به باقیمانده سموم کشاورزی، نیتراتها و افزودنیهای شیمیایی میدانند.
سید رضا نورانی ،رئیس انجمن ارگانیک ایران، میگوید سهم محصولات دارای گواهی ارگانیک در کشور کمتر از ۰.۱ درصد از کل تولیدات کشاورزی است؛ در حالیکه در برخی کشورهای اروپایی تا 25 درص گزارش شده است» در تولید محصولات ارگانیک کود و سمی استفاده نمیشود.
کارشناسان هشدار میدهند بیش از ۷۰ درصد میوهها و سبزیهای کشور در مراحل مختلف تولید، از سموم و کودهای غیرمجاز استفاده میکنند.
نخستین برنامه توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران به اوایل دهه ۱۳۸۰ بازمیگردد، اما پس از دو دهه، نه قانون جامعی تدوین شده و نه نظام نظارتی مشخصی برای صدور گواهی ارگانیک وجود دارد. در حالی که کشورهای همسایه از جمله ترکیه، اردن و امارات طی همین سالها توانستهاند زیرساخت صادرات محصولات سالم را فراهم کنند.
کارشناسان میگویند کمبود تسهیلات، نبود بازار تضمینی و هزینه بالای اخذ گواهی ارگانیک، مهمترین موانع رشد این بخش است. بسیاری از کشاورزان بهدلیل نبود حمایت مالی مجبورند از سموم ارزان و پرخطر استفاده کنند. حتی در طرحهای حمایتی اخیر وزارت جهاد کشاورزی، سهم کشاورزی ارگانیک کمتر از نیم درصد اعتبارات را شامل میشود.
بررسیهای میدانی نشان میدهد کشاورزانی که موفق به تولید ارگانیک شدهاند، محصولات خود را تا ۲۰ درصد گرانتر از محصولات معمولی میفروشند و از بازده اقتصادی بالاتری برخوردارند. اما نبود بازار سازمانیافته و حمایت صادراتی، انگیزه توسعه این بخش را محدود کرده است.
کارشناس کشاورزی ابراهیم مرادزاده معتقد است، زیرساخت فنی و اقلیمی کشور برای گسترش کشاورزی ارگانیک فراهم نیست و تمرکز باید بر امنیت غذایی و تولید انبوه باشد.
در مقابل، صدر الدین نیاورانی، نایب رئیس انجمن ارگانیک ایران، تأکید دارد که بیتوجهی به سلامت غذایی، هزینههای درمانی و زیستمحیطی را چند برابر میکند و سرمایهگذاری در تولید ارگانیک، نه هزینه بلکه ضرورت است.
آلمان با تدوین برنامه ملی کشاورزی ارگانیک، پرداخت یارانه به تولیدکنندگان، ایجاد نظام گواهی واحد با نشان Bio-Siegel، الزام فروشگاهها به عرضه محصولات ارگانیک، آموزش کشاورزان و حمایت از صادرات توانست سهم اراضی ارگانیک خود را دو برابر کند و بازار داخلی و خارجی پایداری برای محصولات سالم ایجاد کند.