۱۸ سال پیش، تعاونی صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی
و شکلات ایران در آستانه انحلال قرار داشت و بدهی سنگین ۱.۸ میلیارد تومانی آن آینده
صنف را تهدید میکرد. امروز اما ارزش سرمایه این مجموعه به ۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومان
رسیده و سود قابل تقسیم آن حدود ۳۰ میلیارد تومان برآورد میشود.
اکنون در آستانه
مجمع عمومی ۷ مهر، سه رویداد کلیدی پیشروست: تعیین هیأتمدیره جدید، انتخاب
بازرس، و رأی نهایی مجمع درباره مصوبه تقسیم سود. تصمیمات این روز میتواند آینده
سرمایه ۱۹۶ عضو را مشخص کرده و مسیر حل یکی از جدیترین چالشهای صنعت یعنی کمبود
نقدینگی را روشن کند.
در همین ارتباط،
گفتوگویی با مهندس پرویز بیوک — عضو هیأتمدیره تعاونی و بنیانگذار مجموعه شونیز
(داداش برادر) — انجام دادیم که در ادامه میخوانید.
از
بحران تا بلوغ اقتصادی
فودنا: آقای بیوک، ابتدا
بفرمایید مسیر ۱۸ ساله تعاونی از کجا شروع شد و امروز در چه جایگاهی قرار دارد؟
پرویز بیوک:
سال ۱۳۸۶، تعاونی در شرایط بحرانی با بدهی ۱.۸ میلیارد تومان و مشمولیت ماده
۱۴۱ بود؛ یعنی عملاً باید منحل میشد. مدیریت تحولآفرین آقای جمشید مغازهای با
تصمیمات جسورانه، از تسویه بدهیها تا ایجاد بازوی تجاری ماندگار تجارت شیرین،
تعاونی را به جایگاهی رساند که امروز ارزش هر سهم آن حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان و
دارایی کل به ۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومان رسیده است. این رشد، حاصل تلاش جمعی هیأتمدیره
در حفظ امانت و سرمایه صنف بوده است.
مجمع
عمومی و کاندیداتوری
فودنا: آیا قصد دارید برای
عضویت در هیأتمدیره جدید کاندید شوید؟
پرویز بیوک:
نه، واقعاً؛ چون در حد توان، برای این امانتداری و افزایش سرمایه تلاش خود را
انجام دادیم و وقت آن رسیده که این مسئولیت را برای کمک به صنف و صنعت، به دیگران
واگذار کنیم.
امیدوارم در این
شرایط، بزرگوارانی که مشتاق خدمت هستند بتوانند با تصمیمهای درست، به یاری تمام
سهامداران — اعم از فعال، نیمهفعال و غیرفعال — بشتابند. این اولویت کاری کسانی
است که با شناخت و درک صحیح از شرایط، داوطلب این خدمت و امانتداری شدهاند و
مطمئن هستم که اولویتها و نیازهای صنعت را بهخوبی میشناسند و در جهت رفع آنها
گام برمیدارند.
واحدهای
غیرفعال و سرمایهشان
فودنا: گفتید واحدهای
غیرفعال؛ آیا سهامدارانی غیرفعال دارید و تکلیف سرمایهشان چیست؟
پرویز بیوک:
براساس آمار غیررسمی، حدود ۴۰ درصد سهامداران در دسترس نیستند. آمار رسمی
وزارتخانه نشان میدهد برخی همچنان نیمهفعالاند، اما بخشی کاملاً غیرفعال هستند که با استعلام انجام شده از نهادهای رسمی کاملا مشخص است و این مسأله ضرورت تصمیمگیری شفاف درباره سرمایه این واحدها را برای همه حاضران در
مجمع بیش از پیش میکند.
نظارت
بر برگزاری مجمع عمومی
فودنا: نظارت بر برگزاری
مجمع چگونه انجام میشود؟
پرویز بیوک:
خیلی این سؤال را جالب نمیبینم؛ واقعیت این است که هیأتمدیره فعلی و همه
سهامداران از بهترین افرادی هستند که معنای واقعی امانتداری را میشناسند و در
صورت بروز — خدایی نکرده — هرگونه شیطنت یا سوءرفتار، توان نظارت و پیشگیری کامل
را دارند. هیچکس طالب خیانت در این سرمایه مشترک نیست؛ بلکه همه اعضا خود را حامی
یکدیگر میدانند و در چنین شرایطی به جای رقابت ناسالم، با همکاری و همدلی مسیر پیشرفت
را ادامه خواهند داد.
ما در طی این ادوار
فعالیتمان هیچگاه لابی گری در انتخابات نکردیم و همه ما می دانیم اگر کسی در این
حق عمومی لابیگری کند و امانتداری نکند، در هیچ مورد و جایگاهی برای همه آنهایی
که آگاه هستند در مسیر پیش رو قابل اعتماد نخواهد بود و هر اقدام دیگری را نیز
برخلاف مسیر دفاع از حق سهامداران انجام خواهد داد. مطمئن هستم چنین فردی در بین
ما وجود ندارد و صنف شیرینی و شکلات، جزو متحدترین و قویترین صنایع در حوزه صنایع
غذایی است.
فودنا: برخی شما را قدرتطلب
خواندهاند…
پرویز بیوک:
این حرفها را دوستان خودم زدند و از سر دلسوزی بود. مسئولیت یعنی پذیرش
انتقاد، و من ذاتاً نقد را سازنده میدانم و ظرفیت شنیدن آن را دارم و الان هم که
کاندیدا نشدم و این گویای خیلی مسائل است.
مجمع
۷ مهر و ارزیابی شما
فودنا: شرایط امسال مجمع
را چطور ارزیابی میکنید؟
پرویز بیوک:
صددرصد پررنگتر از گذشته؛
تصمیمهای این دوره
مجمع عمومی صددرصد متفاوتتر و پررنگتر از گذشته است، زیرا مصوبههای مهمی داریم
که تعیین تکلیف آنها وابسته به رأی مجمع است؛ مهمترین آن، تقسیم حدود ۳۰ میلیارد
تومان سود بین سهامداران. هدف این اقدام، کمک به رفع مشکل نقدینگی صنعت و تقویت
سهامداران، بهویژه واحدهای نیمهفعال و غیرفعال است. فکر نمیکنم کسی با این تصمیم
مخالفت کند، چون دغدغه نقدینگی، دغدغه مشترک همه فعالان صنف است.
نقدینگی
یا آزمایشگاه کدام اولویت در شرایط کنونی است
پیشتر مصوبه ساخت
آزمایشگاه داشتیم، اما واقعیت این است که مشکل امروز صنعت، نقدینگی است نه آزمایشگاه.
اگر سهامداران در چنین شرایطی سود خود را نگیرند، فردا نباید از هیچ دولتی توقع
کمک داشته باشند، زیرا وقتی خودمان اولویت بندی مشکلات را درک نکنیم و از یکدیگر
حمایت نکنیم، نمیتوانیم بعدها در رسانهها بگوییم چرا دیگران مشکل نقدینگی را حل
نمیکنند. ما باید هر یک به اندازه توان خود در این مسیر قدم برداریم.
فودنا: آیا دیگر اعضای هیأتمدیره
هم این نظر را دارند؟
پرویز بیوک:
لازم است تأکید کنم
که این، مصوبه رسمی هیأتمدیره است. با شناختی که از اعضای هیأتمدیره دارم و
براساس مصاحبههایی که تاکنون در رسانههای مختلف از آنها خواندهام و شنیدهام،
میدانم دغدغه اصلیشان نقدینگی صنعت است. بعید میدانم فردی که این واقعیت را بهخوبی
میفهمد، با تقسیم سود میان سهامداران مخالفت کند.
تمام اعضای هیأتمدیره در نشستها،
گفتگوها و نقدهای خود بارها به مشکل نقدینگی صنف و صنعت اشاره کردهاند. این در
حالی است که بسیاری از سهامداران یا غیرفعال شدهاند یا با مشکلات جدی نقدینگی دستوپنجه
نرم میکنند. بر همین اساس، هیأتمدیره مصوبه تقسیم سود را تصویب کرده و قرار است
با برگزاری مجمع عمومی، حدود ۳۰ میلیارد تومان سود میان سهامداران توزیع شود.
سهامداران باید بدانند که تعاونی امروز
دارای سرمایه و ساختمانی است که فراتر از نیاز به فعالیت مستقیم خودش قرار دارد.
اولویت امروز، احیا و تقویت سهامداران از طریق تقسیم سود و یا اصلاح سرمایه است.
تعاونی باید میان فعالیتهایش و داراییهایش تناسب ایجاد کند؛ ساختمان در اختیار
داشتن و استفاده دیگر مجموعهها از آن، هیچ منفعت واقعی و عملی برای سهامداران
ایجاد نمیکند و این نکته کاملاً روشن است.
بههرحال، مجمع عمومی پیشرو فرصتی است
تا حاضران با تحلیل درست و رأی خود، به حل مشکل اصلی صنف کمک کنند. اگر فردا در
مصاحبههایشان از کمبود نقدینگی سخن بگویند اما امروز به چنین مصوبهای رأی مثبت
ندهند، باید در تمام اظهارنظرهایشان — از کوچکترین تا بزرگترین — تردید کرد.
و در پایان باید گفت: اگر امروز با
تصمیمی درست به کمک صنف خودمان نشتابیم، حق نداریم از هیچ دولتی انتقاد کنیم که
چرا کمکمان نمیکند یا مشکل نقدینگی داریم؛ زیرا کوچکترین حق طبیعی اعضا را
خودمان از آنها دریغ کردهایم.
فودنا: این مقدار تقسیم
سود آیا واقعاً برای سهامداران موثر است؟
پرویز بیوک:
در اینگونه مسائل، نگاه موردی یا دیدن ماجرا تنها از یک زاویه، نمیتواند نتیجه
درستی بدهد.
اولاً همه ما
مشکلات امروز را بهصورت واحد میشناسیم و در هر نشست و گفتوگو از آن بهعنوان
«مشکل نقدینگی» یاد میکنیم.
ثانیاً وظیفه ما در تصمیمسازی، بهجای قدرتطلبی
یا بزرگکردن دارایی تعاونی در حالیکه برخی سهامداران به سرمایههای خود نیاز
واقعی دارند، حمایت از حق مسلم واحدها با سرمایه و سهام خودشان است، تا جایی که
امکان دارد. ما قرار نیست بگوییم این اقدام به درد آنها نمیخورد، بلکه باید تصمیم
بگیریم و سود یا نقدینگی قابل اصلاح سرمایه را بین سهامداران تقسیم کنیم.
من میدانم رأی تکتک
ما باید با توجه به نیازهای همدیگر و در جهت منفعت کل صنعت باشد. مشکل امروز ما،
تأمین نقدینگی است و هر مورد دیگر در اولویت پایینتر قرار دارد.
اصلاح
سرمایه؛با دارایی 60 ، 70 میلیاردی نظر شخصی
فودنا: به اصلاح سرمایه
اشاره کردید؟
پرویز بیوک:
قبل تر هم اشاره
کردم نظر شخصیام این است که ساختمان فعلی تعاونی تناسب لازم را برای فعالیت خود ندارد و این سرمایه باید به فضایی متناسب با
فعالیت تعاونی تبدیل شود. امروز کارخانههایی داریم که روزبهروز کوچکتر شدهاند،
شرکتهایی که ناچار به کاهش نیروی انسانی شدهاند و مجموعههایی که بهطور کامل
تعطیل شدهاند.
در این شرایط، اجاره دادن ساختمان تعاونی
به این مجموعه یا آن مجموعه کمکی به اعضا نمیکند. دارایی ۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومانی
تعاونی باید در خدمت مستقیم سهامداران فعال باشد یا با نظر مجمع، اصلاح سرمایه به
شکلی متناسب با نیاز واقعی تعاونی صورت گیرد.
فودنا: سخن پایانی
پرویز بیوک:
در این مدت، حسابرسان متعددی برای بررسی حسابهای انجمن سابق صنعت شیرینی و
شکلات و تعاونی شیرینی و شکلات و سایر بخشهای مرتبط حضور یافتند. تمامی این حسابها
بهطور کامل بررسی و تأیید شد که هیچگونه خللی در آنها وجود ندارد.
ابتدا باید به هیأتمدیره
تعاونی و انجمن سابق شیرینی و شکلات ببالیم که با انتخاب و حمایت مدیری لایق و
سالم، این مجموعه را در مسیر شفافیت و عملکرد عالی هدایت کردند؛ مدیری که تا امروز
بیهیچ ایراد، عملکردی درخشان و قابلتحسین داشته است.
همچنین از همه
همکارانم در هیأتمدیرهها قدردانی میکنم که در مقاطع مختلف، نقشآفرینی شایسته و
مؤثری داشتند و توانستند در تصمیمات، سالم و مفید عمل کنند.
در پایان، شایسته
است از نقش تعیینکننده و مدیریت تحولآفرین آقای جمشید مغازهای قدردانی ویژه
شود؛ مدیری که در دوران مسئولیت خود، با مجموعهای از تصمیمات جسورانه و تدابیر
مدبرانه، نهتنها حافظ منافع و سرمایه تمامی سهامداران بوده، بلکه تعاونی صنفی
صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات ایران را از آستانه انحلال و بدهیهای سنگین، به
جایگاهی رسانده است که امروز بهعنوان یکی از نمونههای موفق بازسازی و توسعه در
بخش تعاون شناخته میشود.