در حالی که صنعت شیلات ایران طی سالهای اخیر با چالشهایی نظیر نوسانات اقتصادی، تغییرات اقلیمی و محدودیتهای آبی روبهرو بوده، تازهترین ارزیابیها از روند صادرات، تولید و مدیریت منابع نشان میدهد این بخش همچنان یکی از ظرفیتهای پایدار و رو به رشد اقتصاد کشور است. مرور آمارهای رسمی حاکی از آن است که نهتنها مسیر توسعه در حوزه پرورش و صادرات آبزیان ادامه دارد، بلکه تمرکز سیاستگذاران بر استفاده از منابع غیرساحلی، ارتقای بهرهوری و مدیریت شفاف زنجیره تأمین نیز شتاب گرفته است. در همین چارچوب، رئیس سازمان شیلات ایران در گفتوگویی تازه، تصویری بهروز از وضعیت تولید، صادرات، قیمتگذاری و نظارت بر فعالیتهای صیادی ارائه میکند؛ تصویری که نشان میدهد زنجیره شیلات کشور وارد مرحلهای جدید از تنوعسازی، توسعه پایدار و اصلاح سازوکارهای بازار شده است.
حمزه رستمپور - رئیس سازمان شیلات ایران - در گفتوگو با ایسنا، درباره وضعیت صادرات شیلاتی نیز گفت: سال گذشته ارزش صادرات محصولات شیلاتی حدود ۷۰۰ میلیون دلار بود و تاکنون بیش از ۴۰۰ میلیون دلار آن در سال جاری محقق شده است. انتظار داریم میزان صادرات امسال نسبت به سال گذشته بهویژه در بخشهایی مانند مزارع میگو افزایش یابد.
به گفته وی، تولید میگوی کشور سال گذشته ۴۵ هزار تن بود که بین ۷۰ تا ۸۰ درصد آن صادر شد، در حالی که امسال پیشبینی تولید بیش از ۶۰ هزار تن است.
استانهای غیرساحلی؛ فرصت یا چالش؟
رئیس سازمان شیلات در پاسخ به سوالی درباره سهم بالای تولید آبزیان در برخی استانهای غیرساحلی نسبت به استانهای ساحلی گفت: این موضوع واقعیت دارد. استانهایی مانند چهارمحالوبختیاری و لرستان به دلیل برخورداری از منابع آبی مناسب، ظرفیت بالایی در تولید آبزیان دارند. بهطور نمونه بیش از ۷۰ درصد خوراک آبزیان کشور در چهارمحالوبختیاری تولید میشود. نگاه ما در شیلات استفاده حداقلی از آب شیرین و حرکت به سمت بهرهگیری از آبهای نامتعارف و فناوریهای کاهش مصرف آب است. بسیاری از استانهای غیرساحلی بستر مناسب برای پرورش آبزیان دارند و پروژههای مهمی در این مناطق در حال اجراست.
راهکارهای کنترل قیمت و تعادل بازار
رستمپور در خصوص چالش قیمت آبزیان نیز توضیح داد: قیمت ماهی و سایر آبزیان باید بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود و تاکنون این روش موفق بوده است. ما بهدنبال آن هستیم که قیمت از مزرعه تا سفره منطقی و عادلانه باشد. اما نکته مهم این است که قیمت بالاتر الزاماً به معنای ارزش غذایی بیشتر نیست. بسیاری از ماهیان قیمت پایینتری دارند، اما ارزش پروتئینی بالایی ارائه میدهند. توسعه مصرف انسانی برخی آبزیان کممصرف مانند ساردین نیز در دستور کار است.
تخصیص سوخت به شناورهای صیادی
رئیس سازمان شیلات درباره انتقاداتی مبنی بر دریافت سوخت توسط شناورهای فاقد فعالیت صیادی گفت: هیچ شناوری بدون داشتن مجوز صید امکان دریافت سوخت ندارد. فرآیند تخصیص سوخت با نظارت شرکت نفت، سازمان بنادر و سامانههای ردیابی انجام میشود و امکان سوءاستفاده وجود ندارد.
وی افزود: هر شناوری که سوخت دریافت میکند، قطعاً برای صید به دریا میرود، زیرا سود حاصل از صید بهمراتب بیشتر از فروش آزاد سوخت است. با این حال، اگر گزارشی درباره تخلف مطرح شود، آن را پیگیری خواهیم کرد.